Żoliborz › historia

Uchwałą Sejmu rok 2024 został ogłoszony rokiem Marka Hłaski, co nawiązuje do przypadającej 90. rocznicy urodzin pisarza. Artysta był szczególnie związany z Marymontem, do którego nawiązywał w swoich powieściach. Tam też znajduje się mural polskiego Jamesa Deana, kolejny zaś powstał na placu Wilsona.

Na terenie Żoliborza znaleźć możemy kilka miejsc stale przypominających nam postać tego wybitnego Polaka - kapelana "Solidarności", który zapłacił najwyższą cenę za walkę z komunistycznym reżimem. Oprócz ulicy nazwanej jego imieniem, największym symbolem kojarzącym się z księdzem Jerzym Popiełuszką jest parafia św. Stanisława Kostki, w której sprawował posługę i na terenie której został pochowany.

W opinii wielu warszawiaków Powstanie Warszawskie było nie tyle krwawą bitwą, co jedną wielką egzekucją. Wraz z przenoszeniem walk do innych dzielnic stolicy niemieckie wojska dokonywały kolejnych mordów na ludności cywilnej. Ofiarami bestialstwa padli też mieszkańcy Marymontu.

12 kwietnia pod pomnikiem 1 Polskiej Dywizji Pancernej na placu Inwalidów odbyła się uroczystość upamiętniająca 79. rocznicę oswobodzenia Stalagu VI C Oberlangen i uwolnienia 1728 kobiet - uczestniczek Powstania Warszawskiego.

Park Kaskada jest najprawdopodobniej najstarszym parkiem w Warszawie. Od kiedy w 1695 roku Jan III Sobieski zbudował na tym terenie pałacyk i dwa pawilony dla swojej Marysieńki, funkcje rekreacyjne związały się z tym miejscem na stałe. Park jest też miejscem szczególnym ze względu na swoją kilkusetletnią historię.

Ten film to bezcenny dokument. W połowie lat siedemdziesiątych Aleksander Leszczyński i Andrzej Kowalewski sfilmowali ulice Marymontu. Były to ostatnie chwile sielskiej dzielnicy. Miejsce wąskich brukowanych uliczek, ogrodów, kamieniczek, gołębników, drewnianych dacz i warsztatów - niedługo później zajęło bezbarwne osiedle Potok. Niczym betonowy nagrobek przykryło swojski Marymont.

85 lat liczy już sobie historia Hali Marymonckiej. W samo południe 1 grudnia 1938 roku z udziałem prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę hali targowej. Od tego wydarzenia minęły jednak 32 lata, zanim hala zaczęła być wykorzystywana do handlu.

To była jedna z ostatnich niemieckich zbrodni w powstaniu warszawskim. Śmierć niewinnych kobiet upamiętnia skromna tablica ukryta w środku osiedla Rudawka. Często leżą pod nią świeże kwiaty.

Był zwieńczeniem potężnej inwestycji - nowej arterii komunikacyjnej, która połączyła plac Krasińskich z placem Inwalidów i umożliwił bezproblemową komunikację między Śródmieściem a Żoliborzem, Marymontem i Bielanami. 86 lat temu - a dokładnie 27 listopada 1937 roku - podczas śnieżycy, nastąpiło uroczyste otwarcie wiaduktu żoliborskiego.

Bez wątpienia w latach 90. gang żoliborski stanowił jedną z najgroźniejszych grup przestępczych w kraju. Strzelanina w Centrum Handlowym "Klif" z maja 2002 roku, gdzie zginęło dwóch gangsterów, czy podwójne zabójstwo w agencji towarzyskiej na Żoliborzu to były najgłośniejsze sprawy z udziałem członków tej grupy.

Porwanie Stanisława Augusta pozostaje jednym z najdziwniejszych, ale też najmniej znanych wydarzeń z historii Warszawy.