Śmieci po nowemu - płać i płacz

Ukształtowany w ten sposób system wprowadził segregację nie tylko odpadów, ale i mieszkańców ze względu na miejsce zamieszkania. Ci, którzy mieszkają w budynkach wielorodzinnych, zapłacą bowiem za odbiór śmieci selektywnie zebranych od 19,50 zł do 56 zł miesięcznie zależnie od liczby osób w gospodarstwie domowym.

Władze miasta twierdzą, że odbiór śmieci z domków jednorodzinnych jest droższy, a ich mieszkańcy wytwarzają więcej śmieci niż ci zamieszkujący w blokach. Reforma śmieciowa na ostatnią chwilę
Władze Warszawy przygotowują reformę systemu odbioru śmieci, wymuszoną przez nową ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Reforma powinna wejść w życie 1 lipca 2013 r. Na sesjach w styczniu i w marcu 2013 r. rada miasta podjęła w sumie pięć uchwał wdrażających reformę, w tym tę, która najbardziej bulwersuje mieszkańców: w sprawie ustalenia opłat za zagospodarowanie odpadów.
Nasze drogie śmieci
O tym, że ze śmieciami radzimy sobie niezbyt dobrze, świadczy choćby wygląd lasów, w których co i rusz straszą sterty rozmaitych odpadów. Taniej jest wyrzucić je w lesie lub nad rzeką, zamiast odstawiać na przeznaczone do tego wysypiska i płacić za składowanie. Wprawdzie grozi za to kara, ale sprawców trudno złapać na gorącym uczynku. Wiceprezydent Janusz Kochaniak, prezentujący projekt na sesji rady miasta, przekonywał też, że ustalając opłatę ryczałtową, niezależną od liczby zamieszkujących w domku osób, chroni rodziny wielodzietne. Poza tym ratusz otwarcie stwierdza, że nie jest w stanie ustalić ile faktycznie osób mieszka w Warszawie. Co za tym idzie koszt śmieci produkowanych przez tych, których nie może policzyć musi być faktycznie poniesiony przez tych możliwych do zidentyfikowania.

A w okolicy?

Warto zapytać, jak to możliwe, że wystarczy minąć tabliczkę z napisem "Warszawa", aby opłaty za odbiór śmieci spadły nawet kilkunastokrotnie! Józefów - 13,20 zł od osoby, Otwock - 11 zł/os, Wiązowna - 7 zł/os, Ząbki - 28 zł za gospodarstwo domowe, Sulejówek - 15/25/35 zł zależnie od liczby osób w gospodarstwie. Czy zatem mieszkający tam nasi sąsiedzi wytwarzają mniej śmieci? A może po prostu włodarze tych gmin potrafią coś więcej poza sięganiem do coraz płytszych kieszeni mieszkańców, w czym specjalizuje się od lat Hanna Gronkiewicz-Waltz.

Jeśli 89 zł miesięcznie ma chronić rodziny wielodzietne, to łatwo policzyć, że w porównaniu z Wiązowną, gdzie opłata od osoby wynosi 7 zł, domek w Warszawie będzie konkurencyjny w przypadku rodziny posiadającej 11 dzieci. Brawo dla pani prezydent za tak dalekosiężną politykę prorodzinną!

Nikt z popierających propozycje władz miasta nie chciał natomiast uwierzyć, gdy usiłowałem wytłumaczyć, że irracjonalne jest oczekiwanie, że samotnie mieszkająca w domku wdowa-emerytka zapłaci 10% ze swojej 900-złotowej emerytury za odbiór śmieci. Niektórzy radni PO twierdzili nawet, że to niemożliwe, bo w domkach samotni ludzie nie mieszkają.

Być może jest tak jak twierdzą władze miasta, że odbiór śmieci z domków jednorodzinnych jest droższy, ale wraz z wejściem w życie nowego systemu będzie dla firm z całą pewnością tańszy. Dziś z ulicy zabudowanej domkami jednorodzinnymi śmieci odbiera na ogół kilka firm. Chyba oczywiste jest, że gdy po przeprowadzeniu przetargu firma uzyska gwarancję kilkuletniego odbioru śmieci z całego rejonu, a nie tylko z wybranych nieruchomości zlokalizowanych w różnych punktach, to będzie to dla tej firmy tańsze i łatwiejsze. To nie jest jednak jasne dla pani prezydent, która zakłada, że koszty takiego odbioru śmieci wzrosną...

Co więcej, wszyscy mieszkańcy domków jednorodzinnych będą odtąd płacić za odbiór śmieci raz w tygodniu, niezależnie od tego czy faktycznie wytwarzają tak dużą ilość odpadów, czy nie. Jak tłumaczył wiceprezydent miasta - tak zalecił lokalny sanepid. Ciekawe zatem, z jakim sanepidem uzgadniali swoje regulaminy prezydent Otwocka czy burmistrz Józefowa, skoro tam dopuszczalny jest odbiór śmieci co dwa tygodnie.

Urzędnicy obiecują nam za to, że dzięki temu, iż zapłacimy 89 zł miesięcznie w ramach tej ceny, kilka razy w roku odbiorą od nas skoszoną trawę, a nawet - uwaga - świąteczne choinki. Pani prezydent - dziękujemy!

W dyskusji publicznej władze miasta stawiały mieszkańcom swoisty zarzut, że wybierając firmę, która odbiera śmieci, kierujemy się wyłącznie ceną, nie bacząc na to, że następnie wiele z nich nielegalne wywozi śmieci do lasu. Warszawa to piękne miasto ze wspaniałymi terenami zielonymi, ale trudno chyba na serio rozważać, że śmieci wytwarzane przez 2-2,5 mln mieszkańców Warszawy tam właśnie trafiają. Jeśli władze miasta mają jednak wiedzę na temat takich właśnie nieprawidłowości, to od tego właśnie są, aby ścigać łamiących prawo, a nie oczekiwać tego od mieszkańców, którzy racjonalnie wybierają ofertę na konkurencyjnym rynku.

Trudno pozbyć się też wrażenia, że ratusz, stwierdzając, iż 300-700 tysięcy osób mieszka w Warszawie bez meldunku, koszt odbioru generowanych w ten sposób śmieci przerzuca w dużej mierze na właścicieli domków jednorodzinnych. Trudno ukryć domek - on po prostu jest i łatwo go opodatkować. To jednak delikatnie mówiąc mało sprawiedliwe.

My ich wybraliśmy

System odbioru śmieci wprowadzany przez Hannę Gronkiewicz-Waltz i Platformę Obywatelską w sposób oczywisty sprawia, że będzie drożej i gorzej niż teraz. Może jest to więc swoista prowokacja intelektualna, którą chce się nam udowodnić, że jeśli czymś zajmuje się państwo/samorząd, to musi być drożej i gorzej, niż gdy za sprawy odpowiadają prywatni przedsiębiorcy i rynek, jak ma to miejsce obecnie. Ja sądzę, że to nieprawda. Drożej i gorzej jest tylko wtedy, gdy czymś zajmuje się Hanna Gronkiewicz-Waltz, a niekoniecznie każdy włodarz miasta.

W 2010 r. większość mieszkańców Warszawy, w tym większość mieszkańców Wawra, poparła w wyborach Hannę Gronkiewicz-Waltz i Platformę Obywatelską. Podatek śmieciowy dowodzi, jak takie wybory mogą mieć czasem przykry i bezpośredni wpływ na codzienne życie. Sposób przygotowania uchwał śmieciowych, ich prezentowania i konsultowania oraz ich zawartość merytoryczna dowodzi jednego - Warszawa potrzebuje nowego prezydenta.

Tomasz Zdzikot
Autor jest radnym m.st. Warszawy