Drogie długi

Na tę astronomiczną kwotę składają się głównie zastępstwa procesowe (800 tys. zł) i koszty postępowań sądowych (165 tys. zł). - Czy nie można robić tego taniej? - pytają radni bielańskiego PiS-u.

Skąd te koszty?

W kontekście ogromnego, bo wynoszącego 23 mln długu najemców wobec ZGN, może nie jest to dużo. Jednak milion można by przeznaczyć na supernowoczesny plac zabaw albo remonty starych budynków. Przewodniczący klubu radnych PiS Jan Zaniewski twierdzi, że zastępstwa nie mogą tyle kosztować, gdyż sąd zasądza zazwyczaj najniższą stawkę, zaś odzyskiwanie należności odbywa się wielokrotnie w trybie nakazowym, bez udziału stron. Dyrektor ZGN Arkadiusz Przybylski de-mentuje te informacje. - Wszystkie postępowania dotyczące długów czy eksmisji odbywają się z udziałem stron, każdy ma bowiem prawo do obrony - mówi. - Jeśli chodzi o koszty zastępstw procesowych, to jest to zazwyczaj około 2 tys. zł za jed-ną sprawę sądową. 400 takich spraw i mamy 800 tysięcy. W przyszłości chcemy rozpocząć jeszcze więcej spraw, koszty te będą więc jeszcze wyższe.

Jeśli tak jest, to czy nie łatwiej zatrudnić prawnika na etacie? Z pensją 10 tys. miesięcznie i prowizją od odzyskanych długów i tak kosztowałby dużo mniej niż wy-noszą obecne sumy!

- Każdy prawnik ma prawo otrzymać wynagrodzenie z tytułu kosztów zastęps-twa procesowego, nawet ten na etacie. Taką możliwość stwarza załącznik do ob-wieszczenia Ministra Sprawiedliwości z 20 czerwca 2002 r., w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o radcach prawnych - wyjaśnia Przybylski. - Na innych warunkach nikt nie będzie pracować.

Uciekające pieniądze

Nie ma jednak wątpliwości, że zastępstwa procesowe to gigantyczny koszt w skali całego miasta. Bierzemy pod lupę tylko bielański ZGN, a takich ZGN-ów jest w mieście dużo, do tego dochodzą inne stołeczne przedsiębiorstwa i wreszcie samo miasto, które też sądzi się o podatki.

Nie wszyscy prawnicy, z którymi rozmawialiśmy, podzielali zdanie dyrektora Przybylskiego. - Do wynagrodzenia z tytułu zastępstwa procesowego ma prawo radca prawny, a ZGN może reprezentować prawnik bez aplikacji równie skutecznie i znacznie taniej. Sprawy o nakaz zapłaty są proste i praktycznie identyczne - mówi absolwent wydziału prawa. Dyrektor Przybylski twierdzi, że w praktyce jest to trud-ne, bo wykwalifikowani pracownicy mają duże wymagania. - ZGN niejednokrotnie miał kłopot w znalezieniu pracowników właśnie ze względu na zarobki, jakie oferu-je. Jeśli ustawa daje prawo do zarobku, któż z niego zrezygnuje? - pyta.

- Z pewnością znajdzie się wielu młodych prawników, którzy na takie warunki się zgodzą - polemizuje z opinią dyrektora absolwent prawa. - Radca prawny otrzy-muje wynagrodzenie z tytuły zastępstwa procesowego, o ile o nie wystąpi. Można tak sporządzić umowę o pracę z radcą, aby to wynagrodzenie formalnie wliczyć mu do pensji i z góry określić jego wysokość. Wówczas radca nie będzie występował o zasądzanie kosztów zastępstwa.

Może również trzeba się poważnie zastanowić nad zmianą przepisu, który tak znacząco uderza w finanse publiczne, skoro instytucje publiczne wolą korzystać z usług radców po aplikacji i nie negocjują z nimi warunków finansowych, z góry za-kładając, że muszą im tyle zapłacić, bo tak mówią przepisy.

Koszty zastępstw procesowych ostatecznie obciążają dłużników ZGN, przeciwko którym toczą się sprawy. W przypadku administracji mieszkań komunalnych bar-dzo dużo jest jednak dłużników niewypłacalnych. Ludzi zwyczajnie niezamożnych. To bezrobotni, emeryci oraz nauczyciele i pielęgniarki z głodowymi pensjami. Może warto też zastanowić się nad sensem wpędzania ich w spiralę długu przy jedno-czesnym nabijaniu kieszeni radców prawnych?

Kwestia kwot wydawanych przy okazji egzekwowania długów przez ZGN wy-płynęła podczas kampanii wyborczej zupełnie przez przypadek. Bielański PiS zarzu-cał ZGN-owi, że jego pracownicy zarabiają astronomiczne sumy, bo - jak się oka-zało - koszty zastępstw procesowych są "ukryte" w budżecie w dziale "wynagrodze-nia osobowe pracowników".

Taki zapis przyczynia się także na pewno do niepełnej wiedzy na temat rzeczy-wistych kosztów postępowań sądowych. Dyrektor Arkadiusz Przybylski zapewnił "Echo", że w przyszłym budżecie poleci wpisać te kwoty osobno.

mz

Art. 22 4.31, pkt. 2 załącznika do obwieszczenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2002 r., w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o radcach prawnych.

Radca prawny jest uprawniony do dodatkowego wynagrodzenia w wysokości nie niższej niż 65% kosztów zastępstwa sądowego zasądzonych na rzecz strony przez niego zastępowanej lub jej przyznanych w ugodzie, postępowaniu polubow-nym, arbitrażu zagranicznym lub w postępowaniu egzekucyjnym, jeżeli koszty te zostały ściągnięte od strony przeciwnej. W państwowych jednostkach sfery bud-żetowej wysokość i termin wypłaty wynagrodzenia określa umowa cywilno-prawna.