100 lat temu: niemieccy żołnierze w Zegrzu

Książka napisana przez dyrektora muzeum, dr hab. Jacka Szczepańskiego, jest połączeniem historycznej opowieści z albumem, prezentującym zdjęcia niemieckich żołnierzy, wysyłanych z Zegrza podczas I wojny światowej. Stacjonowało tam dowództwo i jeden batalion piechoty zapasowej, przygotowywany do wysłania na front, do walki z Rosją. Niemcy stacjonowali w Zegrzu przez dwa lata, zabijając nudę zawodami sportowymi (najpopularniejsza była piłka nożna), a nawet zakładając... teatr. Ciekawie obchodzono także najważniejsze święta.

- W Boże Narodzenie 1916 r. urządzono loterię z upominkami dla 300 żołnierzy - pisze autor. - Siostry z Domu Żołnierza przygotowały występy muzyczne, śpiewały kolędy i recytowały wiersze. Dzień wcześniej żołnierze ubrali choinki, po jednej na terenie każdej kompanii. Nastrój był podniosły, ale "Deutsche Warschauer Zeitung" donosiła także, że piwa i cygar nie zabrakło dla nikogo, a komisja kuchenna zapewniła wspaniałą kolację.

Główną atrakcją książki i czymś, co naprawdę zmusza do refleksji, są jednak same feldposty. Widać na nich ludzi odbywających szkolenie w obcym kraju, z dala od rodzin, i przygotowujących się do walki, w której ginął co drugi zmobilizowany żołnierz.

- Moi Kochani! - pisał jeden z żołnierzy w kartce wysłanej w czerwcu 1916 r. - Dzisiaj w południe opuszczam Zegrze, posyłam Wam stąd ostatnie pozdrowienia. Pozostaję Waszym najmocniej kochającym ojcem.

Niemiecka piechota zapasowa w Zegrzu została zlikwidowana, gdy w Rosji wybuchła wojna domowa z komunistami i zawarto pokój. W kwietniu 1918 r. batalion wyjechał na front francuski, na którym wciąż trwały walki.

W I wojnie światowej zginęło, według różnych szacunków, od 15 do 18 milionów ludzi.

DG