Najciekawszy grób w Warszawie? Powstał w czasach Gierka

Mazowiecki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki wpisał do rejestru kolejny obiekt znajdujący się na XIX-wiecznym cmentarzu prawosławnym przy Wolskiej. Tym razem mowa nie o nagrobku z czasów Imperium Rosyjskiego, ale o dziele wykonanym w czasach Edwarda Gierka. Kaplica Gudzowatych na Woli. Przyszły zabytek dzielnicy?
Na cmentarzu prawosławnym przy Wolskiej znajduje się jeden z najbardziej niezwykłych obiektów, wzniesionych w Warszawie po upadku komunizmu.

Nagrobek księdza Klingera

Do rejestru zabytków trafił nagrobek prawosławnego kapłana i teologa Jerzego Klingera (1918-1976). Powstał on w 1978 roku na grobie duchownego, który w latach pięćdziesiątych pracował w parafii św. Jana Klimaka na Woli, a następnie został prorektorem Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej.

- Do czasu ustawienia właściwego nagrobka w jego miejscu umieszczony został drewniany krzyż, który po wykonaniu pomnika został przeniesiony na sąsiadujący z nim grób matki księdza Klingera, Raisy Bakalińskiej - pisze prof. Lewicki. - Autorem nagrobka jest Jerzy Nowosielski, którego łączyły z księdzem Klingerem więzy przyjaźni.

Nagrobek jest wykonany z żelbetonu i lastryka oraz zwieńczony stalowym krzyżem. W jego centralnej części umieszczono wizerunki Matki Bożej oraz świętych Jerzego, Sergiusza z Radoneża, Grzegorza z Palamas, Paraskiewy, Mikołaja i Serafina z Sarowa. Kim był Jerzy Nowosielski?

Twórca nagrobka, Jerzy Nowosielski, jest dziś uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców prawosławnych ikon w XX wieku. Urodził się w 1923 roku Krakowie w rodzinie o korzeniach łemkowsko-niemieckich. Jako artysta uczył się zarówno ikonopisarstwa, jak i malarstwa w stylu geometrycznym, budowy scenografii teatralnych czy projektowania tkanin dekoracyjnych. W latach pięćdziesiątych został wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi, a dwie dekady później - na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Do dzieł Nowosielskiego należą m.in. malowidła w dolnej cerkwi św. Jana Klimaka na Woli, kościele Podwyższenia Krzyża Świętego na Jelonkach, kościele Opatrzności Bożej w Wesołej i nieukończony krucyfiks w kościele dominikanów na Służewie. Dwa dni po śmierci artysty do jego krakowskiego mieszkania włamali się złodzieje, którzy ukradli m.in. 10 ikon i obrazów. Wszystkie udało się odzyskać policji.

W 2015 roku skandal wśród miłośników sztuki wywołało zniszczenie polichromii Nowosielskiego w kościele w Olszynach koło Tarnowa, gdzie miejscowy proboszcz zlecił "poprawienie" dzieł artysty amatorowi. Malowidła zostały odtworzone przez konserwatorów.

(dg)