Kaplica Gudzowatych na Woli. Przyszły zabytek dzielnicy?
3 marca 2021
Na cmentarzu prawosławnym przy Wolskiej znajduje się jeden z najbardziej niezwykłych obiektów, wzniesionych w Warszawie po upadku komunizmu.
Kaplice Kronenbergów na Starych Powązkach i cmentarzu kalwińskim przy Żytniej, kaplica Halpertów na cmentarzu luterańskim przy Młynarskiej - te zabytki XIX wieku zna chyba każdy miłośnik dawnej Warszawy. Czy za 100-150 lat w jednym rzędzie z nimi będzie stawiana kaplica z końca XX wieku, stojąca na cmentarzu prawosławnym przy Wolskiej?
Kaplica Gudzowatych na Woli
Idąc po cmentarzu prawosławnym w pobliżu ogrodzenia oddzielającego teren od parku Sowińskiego, nie sposób nie zauważyć okazałej kaplicy przykrytej cebulastym hełmem. Z daleka wydaje się, że mamy do czynienia z XIX-wiecznym zabytkiem, wzniesionym przez jakiś bogaty prawosławny ród Imperium Rosyjskiego.
Dopiero widoczne z bliska detale, takie jak krótkie pękate kolumny, zdradzają XX-wiecznego architekta. Stoimy przed kaplicą ekumeniczną, zbudowaną pod koniec ubiegłego wieku przez jednego z najbogatszych Polaków. Aleksander Gudzowaty wzniósł ją dla swoich rodziców Eliasza i Aleksandry, będących wyznawcami prawosławia.
Kim był Aleksander Gudzowaty?
Aleksander Gudzowaty (1938-2013) urodził się w Łodzi, gdzie ukończył studia na wydziale handlu zagranicznego. W latach 70. pracował w Związku Radzieckim jako przedstawiciel polskiego przemysłu włókienniczego, a następnie kierował centralą państwowej firmy Kolmex. Po upadku komunizmu założył przedsiębiorstwo Garo, przemianowane później na Bartimpex. W latach 90. został jednym z najbogatszych Polaków dzięki współpracy z państwowymi firmami z Polski i Rosji: PGNiG i Gazpromem. Prywatnie należał do bractwa kurkowego. Określał się jako "ekumenicznego chrześcijanina", dlatego kaplica na cmentarzu prawosławnym jest formalnie wielowyznaniowa.
W 2006 roku Gudzowaty odbył w biurze w al. Szucha rozmowę z Józefem Oleksym, której upublicznienie - za sprawą tzw. taśm Oleksego - wywołało polityczny skandal. W rozmowie z milionerem były premier oskarżył o łamanie prawa m.in. byłego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego i byłego marszałka Sejmu Marka Borowskiego. Jedynym skutkiem ujawnienia nagrań było zakończenie kariery politycznej... Oleksego.
Aleksander Gudzowaty zmarł 14 lutego 2013 roku.
(dg)
