Nie wypalaj, bo zabijasz!
2 maja 2005
Wypalanie traw to okropna tradycja, z którą od lat zmagają się strażacy, policjanci, służby ochrony środowiska. Wbrew przekonaniu wielu osób, ziemia nie staje się po tym żyźniejsza, a przeciwnie - jałowieje. Dym zatruwa powietrze i wzmaga efekt cieplarniany, a zanieczyszczenia zgromadzone w roślinności uwalniają się ponownie do atmosfery. Co roku wiosną w Polsce wybuchają setki tysięcy pożarów traw, ściernisk i pozostałości roślinnych. To zagrożenia dla życia ludzi i zwierząt. Na dodatek wypalanie traw jest nielegalne, niezgodne z prawem.
Nie palić przy lasach
Nie brakuje przepisów zakazujących palenia lasów i łąk. Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880) w art. 131 stwierdza, że "kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary - podlega karze aresztu albo grzywny". Z kolei ustawa z 28 września 1991 r. o lasach (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435) w art. 30 mówi, że "W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, korzystania z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych.Chronić lasy i teren wokół nich przed pożarami mają także przepisy rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 121, poz. 1138). W paragrafie 36 można przeczytać, że "W lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasów nie jest dopuszczalne wykonywanie czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo pożaru: rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lub zarządcę lasu; palenie tytoniu, z wyjątkiem miejsc na drogach utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi".
Wierzchnia warstwa pod ochroną
Ustawa z 2 grudnia 1994 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 1995 r. Nr 6, poz. 29) w art. 82. stwierdza, że "Kto nieostrożnie obchodzi się z ogniem lub wykracza przeciwko przepisom dotyczącym zapobiegania i zwalczania pożarów, a w szczególności: wypala wierzchnią warstwę gleby lub pozostałości roślinne, podlega karze grzywny albo karze nagany."Grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5 000 złotych, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Z kolei ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny w rozdziale XX "Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu" w art. 163. mówi, że osoba, która sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5".
Rolnicy nie mogą palić
Najczęściej łąki wypalają rolnicy. Dlatego w przepisach zwraca się szczególną uwagę na to, by odstąpili od takich praktyk. Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 7 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych wymagań utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej (Dz. U. Nr 65, poz. 600) zawiera stwierdzenie, że łąki, pastwiska i ścierniska nie powinny być wypalane. Także rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 6 sierpnia 2004 r. dotyczące wniosków o przyznanie płatności z tytułu realizacji przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt oraz zawartości planu tego działania (Dz. U. Nr 181, poz. 1878) uzależnia pozytywne rozpatrzenie wniosku m.in. od tego, czy w gospodarstwie rolnym przestrzegany jest zakaz wypalania ściernisk, słomy oraz resztek pożniwnych.Z kolei rozporządzenie Rady Ministrów z 14 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 73, poz. 657) stwierdza, że w gospodarstwie rolnym winny być przestrzegane zasady ochrony gleb, czyli m.in. zakaz wypalania roślinności na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, rowach, pasach przydrożnych, szlakach kolejowych lub w strefie oczeretów i trzcin; oraz zakaz wypalania ściernisk, słomy oraz resztek pożniwnych.
Dla siebie i innych
Palenie jest najprostszym sposobem pozbycia się nie tylko śmieci, lecz także traw i innych resztek roślinnych. Trzeba jednak pamiętać, że po pierwsze zagraża to często życiu osoby, która wypala trawę, po drugie jest niezgodne z prawem. Warto pomyśleć o tym, że trawa i resztki roślinne to doskonały materiał na kompost, który z kolei jest świetnym nawozem. Zamiast nawóz kupować, można go przygotować samemu, chroniąc jednocześnie łąki przed wypalaniem.km