Gołąb w wielkim mieście. "Chleb rozrzucony po całym osiedlu"

- Gołębie to piękne i inteligentne ptaki, niestety nie przez wszystkich lubiane i szanowane - uważa dr Andrzej Kruszewicz, dyrektor warszawskiego ZOO, z wykształcenia lekarz weterynarii, z pasji - ornitolog. Skąd brak sympatii? Jedni boją się bakterii mnożących się wokół ptasich odchodów, inni podkreślają sprawy szeroko pojętej estetyki miejsc, gdzie gromadzą się gołębie. Tymczasem, jak przekonuje dr Kruszewicz, to jedynie kwestia przestrzegania podstawowych zasad higieny.

- Dokarmianie gołębi na parapecie czy balkonie w bloku nie jest w porządku wobec sąsiadów - mówi wprost Kruszewicz - Są wśród nich przecież osoby uczulone, z alergiami, jest kwestia rozwieszanego prania czy przebywających na balkonie dzieci.

Zdaniem dyrektora ZOO, do dokarmiania ptaków powinny być wyznaczane konkretne punkty. Najlepiej ustalać ich usytuowanie w porozumieniu z jednostką, która administruje osiedlem. O higienę takiego miejsca trzeba potem dbać. Dr Kruszewicz przypomina przy okazji, że nie powinno się rzucać gołębiom byle czego. - Jeśli już chcemy ptaki dokarmiać, to nie mogą być to odpady, tylko pełnowartościowe ziarno - podkreśla. Z takiego układu - porządna karma w stałej lokalizacji - zadowolone będą zwierzęta i ludzie. Jest bowiem szansa, że ptaki skoncentrują się w konkretnych miejscach, zamiast szukać wrażeń po całym osiedlu.

Ekspert podpowiada także kilka sposobów, jak skutecznie zniechęcić gołębie do częstych odwiedzin. Można na przykład zamontować atrapy kruków, które działają odstraszająco. W grę wchodzi też instalacja specjalnych prętów przyczepianych na silikon. To rozwiązanie może jednak spowodować urazy, zwłaszcza u młodych ptaków. Lądowanie na balkonie mogą uniemożliwić gołębiom rozpostarte tam żyłki. Ostatecznie można użyć siatki, która zablokuje ptakom dostęp do tych przestrzeni, gdzie nie są mile widziane. - Nie odstraszymy gołębi żadnymi substancjami wydzielającymi woń. Ptaki są mało wrażliwe na zapach - mówi Andrzej Kruszewicz.

Uwaga na pasożyty

O zachowanie rozsądnego dystansu na styku stref między człowiekiem a gołębiem apeluje tymczasem parazytolog, czyli ekspert od pasożytów.

- Najgroźniejszym pasożytem tych ptaków jest obrzeżek gołębi - mówi prof. Krzysztof Solarz, parazytolog ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Obrzeżek to kleszcz będący przykładem gatunku synantropijnego, czyli takiego, który przystosował się do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka. Występuje w budynkach, między innymi na poddaszach. Forma dorosła dorasta do 1 centymetra. Larwy osiągają 1 milimetr.

- Kleszcze mogą przedostawać się do mieszkań przez szpary, na przykład w oknach. Następnie ukrywają się w szczelinach ścian, podłóg lub futryn. Atakują zwykle w nocy - wyjaśnia profesor. Ukłucia obrzeżków są dość bolesne, a świąd utrzymuje się długo. Najbardziej niebezpieczne są przypadki ponawiających się inwazji, zwłaszcza gdy zaatakowane osoby silnie reagują na alergeny zawarte w ślinie tych pasożytów. W skrajnych przypadkach może to prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego.

Jak zatem minimalizować ryzyko? Zasadniczą kwestią jest uniemożliwienie gołębiom gromadzenie się na parapetach i balkonach. Jeśli nie jesteśmy w stanie temu zapobiec, to jedną ze skutecznych metod może być uszczelnianie miejsc, przez które kleszcze przenikają, czyli na przykład futryn okiennych. Jeśli populacja kleszczy zagości w mieszkaniu na dobre, pozostaje wezwać profesjonalną firmę i przeprowadzić dezynsekcję. Ta w przypadku obrzeżków bywa zabiegiem dosyć uciążliwym, niejednokrotnie wiążącym się ze zrywaniem paneli podłogowych czy podwieszanych sufitów. Konieczne jest też czasowe opuszczenie pomieszczeń, by poddać je zabiegowi zamgławiania.

Wszystko to brzmi może dość groźnie. Należy jednak pamiętać, że tylko niektóre ptaki są zarażone. Ponadto obrzeżki żerują na gołębiach, ludzi atakują w ostateczności - gdy nie mają typowego żywiciela.

- Pewna doza ostrożności wobec gołębi miejskich jest zasadna. Nie można jednak popadać w postawy wobec nich wrogie. Nie o to tu chodzi - zastrzega profesor Solarz.

Administracje proszą i apelują

Jak radzą sobie z "gołębim problemem" jednostki administrujące budynkami? Zwykle ograniczają się do próśb o niedokarmianie ptaków resztkami pożywienia. Z różnym skutkiem. - Mieszkańcy dokarmiają gołębie tam, gdzie im się podoba. Najrozsądniej byłoby, gdyby robili to przy karmnikach. Problem w tym, że my je montujemy, a po jakimś czasie znikają. I kończy się tak, że kawałki chleba rozrzucane są po całym osiedlu - narzeka przedstawiciel "Toruńskiej" na Bródnie.

Administracja osiedla Bemowo I/II na swoim terenie także porozstawiała budki lęgowe i karmniki. Szczęśliwie nikt ich nie "pożycza".

- Poprosiliśmy, żeby gołębie dokarmiać tylko w tych miejscach, gdzie są karmniki - mówi przedstawiciel osiedla. Wcześniej z rozrzuconego chleba korzystały nie tylko gołębie, ale i gryzonie. Dotyczyło to zwłaszcza okolic komór ciepłowniczych.

- My nikomu nie zabraniamy karmienia gołębi. Uważamy, że nie ma co rozpętywać wojen z mieszkańcami - usłyszeliśmy w administracji jednego z osiedli na Tarchominie. Pracownik zaznacza jednak, że swego czasu zaapelowali, by nie rozrzucać chleba na balkonach. Prośba została wysłuchana. Ostatecznie w sposób spontaniczny pojawiło się kilka punktów, gdzie ptaki są regularnie dokarmiane. - Jakoś się te relacje między ludźmi a gołębiami poukładały - kwituje.

(AS)