Co trzeci warszawski bóbr to mieszkaniec Białołęki

Na Mazowszu bóbr europejski wyginął na początku XIX wieku. Kolejne stulecie było świadkiem jego szybkiego zanikania niemal w całym kraju. Powodem były głównie polowania. Przetrwał przede wszystkim w dzikich ostępach północno-wschodniej Polski, w tym nad Czarną Hańczą. Dziś tego sympatycznego gryzonia można zobaczyć nawet w centrum Warszawy, a jedną z jego najważniejszych stołecznych ostoi jest Białołęka.

Skąd ten bobrzy comeback?

Postępująca zagłada gatunku wywołała reakcję. Naukowcy uznali, że sposobem na uratowanie bobrów będzie ponowne ich wprowadzenie na dawne miejsca bytowania. Ostatecznie program objął także dorzecze Wisły. W latach 1975-1986 wypuszczono tu 232 osobniki.

- W roku 1980 siedem bobrów trafiło do Kampinoskiego Parku Narodowego. Spodobało im się tam. Populacja rosła, a część zwierząt podążając wzdłuż Wisły osiedliła się w Warszawie - opowiada profesor Jerzy Romanowski z Wydziału Biologii UKSW. Szef Koła Biologów Terenowych z tej samej uczelni, Michał Winczek, szacuje, że w Warszawie może żyć dzisiaj około 60 bobrów. Na Białołęce ich liczba oscyluje wokół 20. Trafiają się nad Kanałem Żerańskim, ale większość wybiera Wisłę.

- Mają tam obfite źródła pokarmu, czyli roślin. Do tego rzeka jest w małym stopniu zurbanizowana, sporo tu dzikich, nieuregulowanych terenów. Część z nich jest pod ochroną, także rezerwatową. Wszystko to zachęca bobry do osiedlania się - wyjaśnia Winczek.

Nie wszędzie bobry spotykają się z sympatią. Odkąd ich populacja wzrosła, coraz częstsze stały się skargi. Narzekają choćby rolnicy, a to z powodu podtopień powodowanych niekiedy przez tamy stawiane przez te gryzonie. W Warszawie tego typu problemów prawie się nie notuje. Przynajmniej na razie. Pewne szkody bobry jednak mogą powodować. Ich zwyczaj zgryzania drzew w przypadku bardziej cennych egzemplarzy nie jest mile widziany. Jest na to jednak sposób - zabezpieczanie siatką. Tak dzieje się na przykład w Parku Skaryszewskim, gdzie ssaki te także się zadomowiły. Jednak na Białołęce nie ma - na razie - takiej potrzeby. Tu środowisko bobrów to nie parki, a w dużej mierze nadrzeczne zbiorowiska drzew.

Przyroda rządzi się po swojemu

Aktywność tego gryzonia przypada przeważnie na godziny nocne lub późnowieczorne. Do tego stara się unikać miejsc, gdzie obecność człowieka jest permanentna. Wszystko to powoduje, że nie jest łatwo zobaczyć go w naturze. Mimo to sporadyczne spotkania z ludźmi są nieuniknione. I nie zawsze dla bobrów kończy się to dobrze. Zdarzają się przypadki zranień czy potrąceń przez auta. Bywa też, że ssaki te próbują się zadomowić w miejscach, które zupełnie się do tego nie nadają. Wtedy do akcji wkracza ekopatrol, który w zeszłym roku odłowił 45 egzemplarzy. Ostatnio bóbr zadomowił się w osadniku na terenie jednej z betoniarni. Bardzo mu się tam najwyraźniej spodobało, bo dni mijały, a on nie zamierzał się wyprowadzać. Pracownicy zakładu wezwali w końcu straż miejską. Ta odłowiła zwierzę i po konsultacjach z przedstawicielami Lasów Miejskich wypuściła we wskazanym miejscu w dorzeczu Wisły. Tam zapewne będzie miał większą szansę znaleźć sobie drugą połówkę i przysłużyć odnowie gatunku. Gatunku, który na naszych oczach powraca do dawnych mazowieckich siedzib, Warszawy nie wyłączając. Na mapie tej ekspansji jednym z najważniejszych miejsc okazała się wciąż pełna zielonych zakątków - Białołęka.

(AS)