Czarodzieje cementu. Niezwykłe rzeźby z Bielan

Placówka to nie tylko najmniejsze, ale też najbardziej odizolowane osiedle w naszej dzielnicy, znajdujące się pomiędzy Cmentarzem Północnym oraz hutą i innymi zakładami przemysłowymi. Powstało w latach 20. ubiegłego wieku na części dawnych dóbr młocińskich, na terenie rozparcelowanego folwarku. W kolejnej dekadzie w jednym z domów na Placówce mieszkało małżeństwo artystów: malarz Bolesław Cybis (1895-1957) i ceramiczka Maria Cybis (1906-1958).

Zapomniani artyści

- W 1930 roku wykonali wraz z Janem Zamoyskim ponad 20 pełnoplastycznych realizacji przeznaczonych na własny użytek - pisze Muzeum Narodowe w Warszawie. - Owocem tej współpracy jest seria cementowych rzeźb, łącząca egzotyczne i europejskie motywy: od płaskorzeźbionej cembrowiny i kamiennych płyt o roślinnych motywach, przez przyścienne dwumetrowe akty kobiet o egzotycznych rysach, po barana dźwigającego mozaikową kolumnę z kapitelem zdobionym elfickimi twarzami i korowód roztańczonych putt. Placówka to nie tylko najmniejsze, ale też najbardziej odizolowane osiedle w naszej dzielnicy, znajdujące się pomiędzy Cmentarzem Północnym oraz hutą i innymi zakładami przemysłowymi.

Przed II wojną światową Cybisowie byli rozpoznawalni w środowisku artystycznym od Paryża po Moskwę. Wiosną 1939 roku wyjechali do Nowego Jorku, gdzie pracowali przy polskim pawilonie na Wystawie Światowej wspólnie z Janem Kiepurą i Janem Parandowskim. Wojna i komunizm sprawiły, że już nigdy nie wrócili do Polski. Domem i ogrodem na Placówce zajęła się ich rodzina.

Własność muzealna

Gdy w latach 70. posesję przeznaczono pod budowę Walcowni Metali Warszawa, rzeźby trafiły na przechowanie do Muzeum Narodowego, a następnie do jego oddziału na Mokotowie - Królikarni. W tym miesiącu, po dziewięciu latach starań, kolekcja stała się własnością muzeum na mocy prawa o likwidacji niepodjętych depozytów.

(dg)