Ciąża bez konfliktu: zgłoś się na bezpłatne badania!

Warto wiedzieć, że na komórkach krwi - erytrocytach, płytkach i granulocytach każdego człowieka występują antygeny. Ludzie różnią się grupami krwi, różnią się też pod względem antygenów płytek krwi - obecne na komórkach jednych osób, mogą być nieobecne u innych. Są więc na przykład osoby RhD ujemne i RhD dodatnie czy HPA-1a ujemne i HPA-1a dodatnie.

Konfliktów jest więcej

Reasumując - gdy na komórkach krwi płodu jest obecny antygen, którego nie ma matka, to organizm kobiety może rozpoznać ten antygen jako obcy i produkować w stosunku do niego przeciwciała. Jest to konflikt serologiczny (inaczej konflikt matczyno-płodowy) - u matki brakuje antygenu RhD (jest ona RhD ujemna). Podobna sytuacja istnieje w konflikcie płytkowym. Jeżeli płytki krwi dziecka zawierają antygen odziedziczony po ojcu (HPA-1a), a którego nie ma matka (bo jest HPA-1a ujemna), to organizm matki może wytworzyć przeciwciała do tego antygenu. Te przeciwciała mogą niszczyć płytki krwi płodu, które są komórkami odpowiedzialnymi za prawidłowy proces krzepnięcia krwi.

- Obniżenie ich liczby - małopłytkowość - może prowadzić do tworzenia się wybroczyn, wylewów w tym też do bardzo groźnego wylewu do ośrodkowego układu nerwowego, który może zakończyć się śmiercią płodu lub noworodka - wyjaśnia prof. Ewa Brojer z Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie.

Może spowodować śmierć

Choroba płodu pojawia się bez żadnych objawów u matki i może wystąpić już w pierwszej ciąży. Zdarza się to u jednej na dwa tysiące ciężarnych. Wcześnie wykryta jest jednak całkowicie wyleczalna. Niestety, do niedawna nie było odpowiednich metod, dzięki którym można było profilaktycznie badać kobiety. Choroba płodu pojawia się bez żadnych objawów u matki i może wystąpić już w pierwszej ciąży. Zdarza się to u jednej na dwa tysiące ciężarnych. Badania wykonywano dopiero tym, które doświadczyły konfliktu płytkowego, co w skrajnych wypadkach doprowadzało przecież do śmierci ich dziecka!

Teraz - dzięki współpracy norweskich i polskich naukowców - będzie można uniknąć takich dramatów.

- Dzięki opracowaniu odpowiednich metod opartych na analizie DNA i badaniu płytek krwi istnieje możliwość, aby określić obecność antygenu HPA-1a. Tym samym można stwierdzić, która kobieta jest potencjalnie narażona na konflikt płytkowy, bo jest HPA-1a ujemna. Takie kobiety stanowią dwa procent populacji i tylko one narażone są na ryzyko konfliktu płytkowego w układzie HPA-1a. Takie oznaczenie antygenów wykonuje się tylko raz, bo antygeny nie ulegają zmianie w czasie życia - wyjaśnia Ewa Brojer. - Jeśli okaże się, że kobieta jest narażona na ryzyko konfliktu, będzie miała wykonywane w Instytucie Hematologii (też nieodpłatnie) badania przeciwciał. Kobiety z przeciwciałami trafiają pod specjalistyczną opiekę II Kliniki Położnictwa i Ginekologii w Szpitalu Bielańskim w Warszawie, który od wielu lat zajmuje się konfliktem płytkowym - podkreśla pani profesor.

Bezpłatne badania

Badania antygenu HPA-1a można obecnie wykonać bezpłatnie u kobiet do 20. tygodnia ciąży w ramach projektu badawczego PREVFNAIT finansowanego z funduszy polsko-norweskiej współpracy naukowej. Wystarczy wypełnić deklarację i zgłosić się na pobranie krwi do Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie przy ul. Chocimskiej 5 lub ul. I. Gandhi 14 lub do punktów pobrań wymienionych na stronie www.konfliktplytkowy.ihit.waw.pl.

Specjalna akcja na Białołęce

15 listopada w punkcie pobrań ALAB przy ul. Strumykowej 40A (lok. 15) będzie specjalna akcji pobierania próbek krwi od kobiet w ciąży w kierunku zbadania ryzyka wystąpienia konfliktu płytkowego. Nie jest potrzebne skierowanie od lekarza, nie trzeba być na czczo.

amk