Zakład Katelbacha był dumą Targówka. Przetrwał wojnę i okupację

Pierwsza wzmianka o zakładach należących do Stefana Katelbacha pochodzi z roku 1921. Właściciel był przedsiębiorcą aktywnym w wielu branżach, właścicielem m.in. Szukają grobu Szmula Zbytkowera
Trwają prace archeologiczne przy wytyczaniu historycznych alejek Cmentarza Żydowskiego na Bródnie. Wciąż poszukiwane jest miejsce pochówku Szmula Zbytkowera. Znaleziono już grób Abrahama Sterna.
Mały Petersburg na Targówku. Teatr Rampa został zabytkiem
Dawny Dzielnicowy Dom Kultury Targówek wzniesiony w latach 1951-1959 według projektu Zenona Buczkowskiego został wpisany do rejestru zabytków. Warszawskiego Domu Handlowego oraz dyrektorem hurtowni materiałów włókienniczych Wielkopolanin. Interesował się polityką. Wchodził w skład delegacji rządowych badających możliwości nawiązania nowych stosunków handlowych. Zdobyte doświadczenie wykorzystywał do poszerzania rynków zbytu swoich towarów, a uzyskane w ten sposób pieniądze inwestował w firmy, m.in. zakład przeróbki drewna przy Oszmiańskiej.

Przemysłowy zabytek w Warszawie

- Systematycznie rozbudowywany i unowocześniany, został ok. 1926 r. wyposażony w najnowocześniejsze na ówczesne czasy rozwiązania technologiczne, takie jak półautomatyczne maszyny do obróbki drewna. Specjalnością fabryki była produkcja szpulek zwykłych i przędzalnianych. Na początku 1932 r. w fabryce zaprzestano produkcji. W 1940 r. Stefan Katelbach opuścił Polskę. W nieczynnych budynkach fabrycznych zlokalizowano trzyklasową szkołę podstawową. W czasie powstania warszawskiego pełniła rolę punktu sanitarno-opatrunkowego II Rejonu Armii Krajowej Targówek - pisze mazowiecki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki.

Podczas powstania warszawskiego w zakładach zlokalizowano punkt sanitarno-opatrunkowy II Rejonu Armii Krajowej Targówek. Po 1945 r. zakłady zostały upaństwowione przez komunistów i przeszły pod zarząd Spółdzielni Pracy Santochemia. Produkowano w niej papierowe osłonki do wędlin oraz gumowo-tkaninowe pasy transmisyjne do maszyn rolniczych. W 1956 r. spółdzielnia wydzierżawiła część posesji jako teren do składowania węgla. Na początku lat 80. zakłady przejęła Spółdzielnia Pracy Meblosprzęt. W mieszczącej kotłownię zakładową wieży ciśnień wytwarzano parę technologiczną do pras wulkanizacyjnych. W tym okresie wybuchł przy niej pożar, w którym spłonęła część znajdującego się w pobliżu parterowego budynku.

Przeprowadzona w 1987 r. kontrola techniczna budynku wskazywała na jego zły stan. Na początku lat 90. budynek został wydzierżawiony przez drukarnię Poligrafus. W 1997 r. południowo-zachodnia część działki została przekazana PPHU Dorsa. W historycznych budynkach wciąż prowadzona jest działalność usługowo-produkcyjna.

Zakład Stefana Katelbacha

Dawny zakład produkcji drewna Stefana Katelbacha uniknął zniszczeń podczas II wojny światowej, a także znacznych powojennych przekształceń. Niezmieniona od lat 20. forma budynków stanowi przykład dawnych zabudowań przemysłowych na terenie Targówka.

- Na szczególną uwagę zasługuje forma architektoniczna wieży ciśnień o oktogonalnej bryle zwieńczonej hełmem oraz dekorowanej ceglanym detalem. Obiekt stanowi istotny akcent wysokościowy w okolicy oraz charakterystyczny element całego zespołu zabudowy - zaznacza prof. Lewicki.

(jok)