Mały Petersburg na Targówku. Teatr Rampa został zabytkiem

Budynek teatru Rampa przy Kołowej został zaprojektowany w epoce stalinowskiej, gdy oficjalna ideologia nakazywała wznosić publiczne gmachy w stylu socrealistycznym, mocno nawiązującym do klasycyzmu. Jak przypomina mazowiecki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki, cechą wyróżniającą tego typu obiektów były monumentalne kolumnady i frontony zdobione dekoracją rzeźbiarską.

Socrealizm na Targówku

- Sformułowanie powyższych wytycznych zbiegło się z powstaniem projektu dzielnicowego domu kultury na warszawskim Targówku - pisze konserwator. - Pełne rozmachu założenie powstawało w okolicy zacofanej urbanistycznie, którą cechowały złe warunki bytowe i duża przestępczość. Z uwagi na ograniczenia finansowe budowa obiektu przeciągała się w czasie, a jego projekt uproszczono.

Dom Kultury Targówek działał przy Kołowej przez zaledwie szesnaście lat. W 1975 roku aktor i reżyser Marian Jonkajtys zorganizował w jego miejscu scenę muzyczną i rozpoczęło się przystosowywanie socrealistycznego budynku do potrzeb teatru. Dwanaście lat później placówka zmieniła nazwę na dzisiejszą, a w latach 90. została rozbudowana.

Petersburskie inspiracje

Projekt kompleksu opracował Zenon Buczkowski, który inspirował się klasycyzmem petersburskim (np. Teatrem Aleksandryjskim) i polskim (np. Biblioteką Raczyńskich w Poznaniu). W chwili powstania budynek pełnił funkcję nowoczesnego centrum kultury. Jednocześnie miał stanowić punkt wyjścia dla osiowo rozplanowanej kompozycji założenia zieleni ówczesnego placu Horodelskiego.

- Podobnie jak w przypadku innych obiektów z tego okresu (np. Pałac Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej, Morski Dom Kultury w Gdańsku), wyeksponowany urbanistycznie gmach wyróżnia się pod względem kubatury i bogatej formy architektonicznej - pisze prof. Lewicki. - Charakter gmachu w pełni realizuje postulat monumentalizmu widoczny w ukształtowaniu imponującej bryły, opartej na masywnych, ciężkich formach, uzupełnionych w warstwie dekoracyjnej emblematami teatru, muzyki i sztuki.

(dg)