Witaj majowa jutrzenko
9 maja 2008
Mazurek 3 Maja
Witaj majowa jutrzenko,
Świeć naszej polskiej krainie,
Uczcimy ciebie piosenką,
Która w całej Polsce słynie.
Witaj maj, piękny maj,
U Polaków błogi raj.
Nierząd braci naszych cisnął,
Gnuśność w ręku króla spała,
A wtem trzeci maj zabłysnął -
I nasza Polska powstała.
Witaj maj, piękny maj,
Wiwat wielki Kołłątaj!
Ale chytrości gadzina
Młot swój na nas gotowała,
Z piekła rodem Katarzyna
Moskalami nas zalała.
Chociaż kwitł piękny maj,
Rozszarpano biedny kraj.
Wtenczas Polak z łzą na oku
Smutkiem powlókł blade lice
Trzeciego maja co roku
Wspominał lubą rocznicę.
I wzdychał: Boże daj,
By zabłysnął trzeci maj!
Na ustroniu jest ruina,
W której Polak pamięć chował,
Tam za czasów Konstantyna
Szpieg na nasze łzy czatował.
I gdy wszedł trzeci maj
Kajdanami brzęczał kraj.
W piersiach rozpacz uwięziona
W listopadzie wstrząsła serce,
Wstaje Polska z grobów łona,
Pierzchają dumni morderce.
Błysnął znów trzeci maj
I już wolny błogi kraj!
Próżno, próżno, Mikołaju
Z paszcz ognistych w piersi
godzisz,
Próżno rząd wolnego kraju
Nową przysięgą uwodzisz.
To nasz śpiew: wiwat maj!
Niech przepadnie Mikołaj!
O zorzo trzeciego maja!
My z twoimi promieniami
Przez armaty Mikołaja
Idziem w Litwę z bagnetami.
Wrogu, precz! Witaj maj
Polski i litewski kraj!
|
23 kwietnia 1831, Kałuszyn
W imię Boga w Trójcy Świętej jedy-nego. Stanisław August z Bożej łaski i woli narodu król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, kijowski, wołyński, podolski, podlaski, inflancki, smoleński, siewier-ski i czernichowski, wraz z stanami skonfederowanymi w liczbie podwójnej naród polski reprezentującymi. Uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia kon-stytucji narodowej jedynie zawisł, dłu-gim doświadczeniem poznawszy za-dawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła, wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą egzystencję po-lityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w nasze ręce jest powierzony, chcąc oraz na błogosławieństwo, na wdzięczność współczesnych i przysz-łych pokoleń zasłużyć, mimo przesz-kód, które w nas namiętności spra-wować mogą, dla dobra powszechne-go, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic, z największą stałością ducha niniejszą konstytucję uchwalamy i tę całkowicie za świętą, za niewzruszoną deklaru-jemy, dopóki by naród w czasie pra-wem przewidzianym wyraźną wolą nie uznał potrzeby odmienienia w niej ja-kiego artykułu. Do której to konstytucji dalsze ustawy sejmu teraźniejszego we wszystkim stosować się mają. |
Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą przez sejm 3 maja 1791 roku. Konstytucja wprowadziła zrównanie mieszczan i szlachty oraz nadała chłopom ochronę państwową. Zniosła liberum veto, przez co miała wyprzeć anarchię popieraną przez magnatów i korupcję stosowaną przez zagraniczne agentury. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie spisaną, nowoczesną konstytucją.
Trud ratowania państwa i przygotowania konstytucji podjęła grupa patrio-tycznych polityków, którzy jednak napotykali na ostry opór. Mimo tego prace do-prowadzono do końca i 3 maja król Stanisław August Poniatowski mógł podpisać ustawę. Od tego momentu Konstytucja stała się symbolem patriotyzmu, rozwagi i kompetencji, do którego odwoływały się przez następne trudne lata kolejne poko-lenia Polaków. Pamiętajmy o tym w dniu majowego święta. Obecnie wprawdzie nie grozi nam utrata niepodległości, ale widzimy wiele symptomów choroby państwa podobnych do tych z XVIII wieku. Również obecnie potrzebujemy rozwiązań na miarę Konstytucji Trzeciego Maja i polityków na miarę jej twórców.
Tekst wybrał Włodzimierz Zalewski
