Targówek teatrami stoi

Młodzież z Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Czarnieckiego swój humorys-tyczny spektakl "Tylko nie pomyl pokoju" dedykowała zmarłemu aktorowi. - Mistrz chciałby zapewne, żebyśmy w tym smutnym dniu nadal się śmiali, żeby teatr trwał, żebyśmy grali najlepiej, jak potrafimy - powiedzieli przed pokazem.

Istotnie, zagrali po mistrzowsku. Co ciekawe sami napisali scenariusz. Poszcze-gólne sceny w przezabawnej komedii absurdów, nawiązującej do rozmaitych mo-tywów i tekstów łączyły tytułowe pomyłki. Bohaterowie przez przypadek lub roz-targnienie trafiali do niewłaściwych pomieszczeń, co powodowało całą lawinę nie-oczekiwanych zdarzeń. Romans mieszał się ze zbrodnią, trup padał gęsto, a do tego po scenie grasowali kosmici... Wszystko bardzo żywe, śmieszne, na poziomie i w znakomitej aktorskiej oprawie. Nic dziwnego, że grupa zdobyła pierwszą nagrodę w swojej kategorii.

Zresztą podczas tegorocznej "Maski" właściwie nie było kiepskich spektakli. Wszystkie spośród blisko dwudziestu zaprezentowanych sztuk wyróżniał ciekawy koncept, dbałość o stroje i scenografię, rzetelne przygotowanie dykcyjne i scenicz-ne młodych aktorów. Widać, że czternaście lat tradycji "Maski" zrobiło swoje. Impreza zajmuje ważne miejsce w kalendarzu kulturalnym Targówka, a przygoto-wywane sztuki nie są jednorazowymi akcjami. To systematyczna, bardzo twórcza działalność kół teatralnych, angażujących nie tylko uczniów, nauczycieli-pasjo-natów, ale też rodziców, dziadków, przyjaciół. Miło było widzieć na widowni roz-entuzjazmowanych fanów poszczególnych grup teatralnych - i to nie tylko przed-szkolaków. Nie bez przesady można powiedzieć, że "Maska" jest dorocznym świę-tem całych szkolnych społeczności.

Dobrze też, że nauczyciele, prowadzący grupy teatralne mają możliwości doskonalenia warsztatu podczas zajęć z aktorką Katarzyną Chrzanowską, orga-nizowanych z inspiracji Jacka Białka, dyrektora Świtu. Efekty widać między innymi w doborze aktorów. Wiodące role grały osoby uzdolnione, charakterystyczne, bar-dzo dobrze przygotowane od strony technicznej. Wymowny jest fakt, że jury przy-znało kilka nagród i kilkanaście wyróżnień aktorskich. Furorę wzbudziła jedna z najmłodszych aktorek - Martyna Uznańska z Przedszkola Nr 164, która w ponad 40-minutowej sztuce znała kwestie wszystkich postaci i niejednokrotnie z dużym wdziękiem pomagała jako sufler zapominalskim koleżankom i kolegom. Widać, że "Maska" autentycznie przyczynia się do odkrywania talentów, budzenia pasji i zamiłowań.

Ważne też, że teksty, nad którymi się pracuje są albo autorskie, albo pisane przez uznanych autorów. Sięganie do wartościowej literatury niewątpliwie ma duże znaczenie dla edukacji artystycznej, wyrabia wrażliwość, kształtuje wyobraźnię, uczy obcowania ze sztuką. Oto na przykład laureaci nagrody Grand Prix w kategorii młodzieżowej (grupa "Punkt" z Liceum im. Lisa-Kuli) przygotowali ambitny spektakl o Sokratesie z wykorzystaniem fragmentów traktatów filozoficznych. Teatry przed-szkolne znakomicie wykorzystywały teksty Wandy Chotomskiej, Jana Brzechwy, młodsze grupy szkolne bazowały na baśniach i legendach.

Z dużym powodzeniem odwoływano się też do trudnych gatunków, jak panto-mima czy musical. Głęboko zapadł w pamięć spektakl "Dziewczynka z zapałkami" przygotowany przez Społeczną Szkołę Podstawową Nr 11, nagrodzony II miejscem w kategorii dzieci starszych. Świetnie dobrana muzyka współgrała z pełną wyczucia grą młodych aktorów. I autentycznie wzruszała, choć nie wypowiedziano ani jed-nego słowa. Można było poczuć magię teatru, którego istotą nie są tylko dialogi i monologi, ale także gesty, gra świateł, ruch, dźwięki, cisza... Prawdziwa baśniowa metafizyka! Z kolei w musicalu "Mała Księżniczka" zespołu "Małe Conieco" ze Szkoły Podstawowej nr 277 znakomicie wyważono muzykę i taniec w stosunku do fabuły inscenizacji. Elementy muzyczne nie przytłaczały, nie stanowiły swoistego "dodatku" do warstwy dramatycznej widowiska, ale były jego uzasadnioną częścią.

O takim a nie innym kształcie "Maski" w dużym stopniu decyduje zaangażo-wanie nauczycieli-pasjonatów, którzy wykorzystują teatr w pracy edukacyjnej. Nie bez przyczyny Wojciech Siemion, przewodniczący jury, wielokrotnie mówił o peda-gogicznej, wychowawczej roli teatru. Często teatr szkolny kojarzy się bowiem z amatorstwem w najgorszym tego słowa znaczeniu. Bywa, że widz nie wie, czy jest na okolicznościowej akademii, czy na przeglądzie uczniów danej klasy. Na Tar-gówku jest inaczej.

Nie obyło się bez miniskandalu, zresztą jak na prawdziwy festiwal przystało. Jedna ze szkół zaprotestowała na piśmie przeciwko przyznaniu przez jury II na-grody spektaklowi, który trwał zaledwie 20 minut (regulamin mówi o minimum 30-minutowym programie konkursowym). Jury wyjaśniło, że oceniało walory artys-tyczne - czas prezentacji ma znaczenie drugorzędne. Oby incydent nie był zwiastu-nem kryzysu, jaki dotyka wiele tego typu konkursów. Niedobrze, gdy chęć zdoby-wania nagród przesłania istotę aktywności w amatorskim ruchu artystycznym. Organizatorzy zapowiedzieli zmianę zapisów regulaminowych.

Targówkowska "Maska", dedykowana pamięci zmarłego w 1998 roku aktora Piotra Grabowskiego, mieszkańca Bródna (w jury zasiada żona artysty), jest lo-kalnym świętem przedszkoli i szkół. W tym roku zgromadziła blisko pół tysiąca uczestników. Może warto zastanowić się nad rozszerzeniem formuły i uczynieniem z niej festiwalu ogólnowarszawskiego? Zwłaszcza, że wśród uczestników pojawiają się grupy z Białołęki i Pragi Północ. Takie szerokie forum stanowiłoby niewątpliwie nowe wyzwanie i inspirację zarówno dla reprezentantów Targówka, jak i grup przy-jeżdżających z innych dzielnic.

A przed nami XIV Debiuty - doroczny konkurs muzyczny. Pracownicy DK Świt mówią o rekordowej liczbie zgłoszeń. Zobaczymy, czy Targówek nadaje muzyczny ton całej Warszawie...

Bartłomiej Włodkowski