Tak się tworzy więź lokalna

Wszędzie wystawy, recytacje, kramy pełne dzieł sztuki tworzonych przez mieszkających tu artystów, i koncerty, z finałowym o 19-tej z udziałem Justyny Steczkowskiej, także dawnej mieszkanki Saskiej Kępy. Kupując starą pocztówkę wsparłem odnowę płaskorzeźby profesora Jarnuszkiewicza zdobiącą kamienicę na rogu ulic Zwycięzców i Katowickiej. W fundacji Agnieszki Osieckiej było do kupienia wyczerpane na mieście wydanie jej wzruszającej korespondencji miłosnej z Jeremim Przyborą.

Od pracownicy Stołecznego Konserwatora zabytków dowiedziałem się o walce z deweloperami, którzy mają apetyt na zielone podwórka pozostawione wewnątrz pierzei ulic zabudowanych willami zaprojektowanymi przez znanych przedwojennych architektów. Z burmistrzem Pragi Południe Tomaszem Kucharskim uczestniczyłem w odsłonięciu tablicy poświęconej bohaterskiej załodze tajnej drukarni na rogu Lipskiej i Francuskiej zapoznając się z jeszcze jedną niezwykłą warszawską historią. Drukarnia przy Lipskiej 26 drukowała przez 3 lata okupacji książki, biuletyny, dokumenty dla rozmaitych podziemnych ugrupowań, w tym dla Biura Informacji i Propagandy KG AK. Nie wiadomo dlaczego wpadła, ale kiedy w lutym 1944 roku zjawili się Niemcy dwóch znajdujących się przy maszynach drukarzy wydało napastnikom walkę obrzucając ich granatami i strzelając z karabinów. Niemcy się wycofali, ściągnęli posiłki, rozpoczęło się oblężenie. Tadeusz Tyszka i jego kolega, którego nazwiska do dziś nie udało się ustalić, w końcu polegli. Okupanci pochowali ich potajemnie w anonimowych grobach na Bródnie. Jednak zanim to się stało, Władysław Bartoszewski, korzystając z pomocy personelu szpitalnego rozpoznał w kostnicy zwłoki Tyszki.

Żona i dwuletni syn drukarza przeżyli, bo akurat nie było ich w domu. Może ktoś wie czy żyją, bo na pewno wiadomość o upamiętnieniu bohaterstwa ich męża i ojca sprawiłaby im radość. Na Saskiej Kępie zdarzają się rodziny, które mieszkają w tych samych domach od czasów przedwojennych, co w Warszawie jest czymś absolutnie wyjątkowym. Jedną z nich jest rodzina Kossakowskich. Weteran demokratycznej opozycji i wielki lokalny patriota Janek Kossakowski już zaprosił mnie na wrześniową uroczystość odsłonięcia muru upamiętniającego barykadę z 1939, która przebiegała wzdłuż posesji jego rodziny na Francuskiej 4. O zaciętości walk wokół barykady świadczy 7 krzyży Virtuti Militari przyznanych jej obrońcom.

Marcin Święcicki
poseł (1989-1991 / 1993-1997 / 2011-), były prezydent Warszawy (1994-1999) i minister współpracy gospodarczej z zagranicą (1989-1991)