Nie lekceważ zapalenia przydatków

Zapalenie przydatków objawia się także bardzo obfitymi menstruacjami i plamieniem między miesiączkami. Czasem też towarzyszą im zaparcia, biegunka, kolka jelitowa oraz dolegliwości związane z pęcherzem moczowym.

Ważna diagnoza

Wizyta u lekarza jest niezbędna, żeby stwierdził, co jest przyczyną złego samopoczucia. Objawy podobne do zapalenia przydatków towarzyszą bowiem innym dolegliwościom: zapaleniu wyrostka robaczkowego, ciąży pozamacicznej, torbieli jajnika, zapaleniu pęcherzyka żółciowego czy odmiedniczkowemu zapaleniu nerek. Dlatego, jeśli wystąpią silne bólów w dole brzucha połączone ze stanem podgorączkowym i pogorszeniem samopoczucia, zgłoś się do lekarza. Postawi diagnozę i ustali leczenie.

Choroba młodych kobiet

Przydatki to jajowody i jajniki. Są blisko siebie położone i dlatego stan zapalny jednego narządu zazwyczaj przenosi się na drugi. Zapalenie przydatków dotyka najczęściej młode, aktywne seksualnie kobiety (co roku choruje na nie 1-2 procent kobiet w wieku 15-30 lat). Rzadko schorzenie to występuje u dziewcząt przed dojrzewaniem i kobiet po menopauzie. Ryzyko wystąpienia dolegliwości wzrasta trzy-, czterokrotnie, jeśli kobieta ma kilku partnerów seksualnych. Zapalenia przydatków występują rzadziej, jeśli kobieta stosuje tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe lub zawierające tylko gestageny (pochodne progesteronu). Chronią one przed chorobą, gdyż czynią gęstszym śluz szyjkowy (zatrzymujący plemniki), który jest również zaporą dla bakterii.

Drogi zakażenia

Do zakażenia dochodzi najczęściej - aż w 90 procentach przypadków - poprzez pochwę, szyjkę i błonę śluzową macicy. Sprzyjają temu sytuacje, w których zewnętrzne ujście kanału szyjki macicy jest rozwarte i drobnoustroje łatwiej się przenoszą wykorzystując środowisko - krew i wydzieliny. Dlatego do zakażenia najczęściej dochodzi w czasie miesiączki, poronienia lub przedwczesnego porodu oraz porodu i czasu bezpośrednio po nim. Za czynnik ryzyka uważa się także używanie wkładek wewnątrzmacicznych, oraz niektóre zabiegi ginekologiczne. Do zakażenia może też dojść - w 10 procentach przypadków - poprzez krew z innych ognisk zapalnych (migdałki, zatoki, zęby) lub chorób zakaźnych (gruźlica, angina). W takich sytuacjach bakterie przenoszą się z tych miejsc na przydatki. Czasami do zapalenia dochodzi też przy zapaleniu wyrostka robaczkowego.

Zapalenie przydatków wywołują bakterie najczęściej beztlenowce, pałeczka okrężnicy (E. coli), dwoinka rzeżączki (N. gonorrhoeae), paciorkowce, gronkowce i przenoszone drogą płciową drobnoustroje chlamydie (Chlamydia trachomatis).

Antybiotyki niezbędne

Podstawą leczenia są antybiotyki. Zwalczają stan zapalny, udrażniają jajowody. Przy zapaleniu przydatków stosuje się ponadto leki przeciwzapalne, jednocześnie działające przeciwbólowo, rozpuszczające zrosty i ułatwiające antybiotykom dotarcie do narządów miednicy mniejszej. Podczas choroby zalecane jest leżenie w łóżku, jedzenie lekko strawnych potraw, picie dużej ilości płynów oraz powstrzymanie się od współżycia. Kobiety, które mają założoną wkładkę wewnątrzmaciczną, powinny rozważyć jej usunięcie. Niekiedy - gdy leki z powodu silnych dolegliwości trzeba podawać inną drogą niż doustnie - konieczna jest hospitalizacja.

Nawroty choroby

Nie wyleczony stan zapalny przydatków przechodzi w zapalenie przewlekłe, które objawia się tym, że po krótszym lub dłuższym czasie bezobjawowym, choroba ponownie się zaostrza. By schorzenie ponownie dało o sobie znać, wystarczy leżenie w mokrym kostiumie kąpielowym, zbyt krótka spódnica i cienkie rajstopy noszone zimą, przemakające buty czy nadmierny wysiłek fizyczny. Występują wtedy stany podgorączkowe, pojawiają się kłujące bóle zwłaszcza w czasie miesiączki i podczas współżycia, upławy, zaburzenia miesiączkowania i bolesne menstruacje.

Nie wyleczone zapalenie przydatków może prowadzić do powstania zrostów między jajowodami, jajnikami oraz pętlami jelit, ścianą pęcherza moczowego i otrzewną oraz do poważnych powikłań: niepłodności, powstania torbieli, ropnia jajnika, ciąży pozamacicznej i utrwalonego tyłozgięcia macicy. Może też powodować przewlekłe zaburzenia w obrębie pęcherza i cewki moczowej, co prowadzi do bezpłodności.

W przypadku powstania znacznych zrostów stosuje się fizykoterapię urządzeniami pulsującymi, naświetlania i nagrzewania miejscowe, terapię sanatoryjną (zwłaszcza borowinę). Bywa, że aby kobieta mogła zajść w ciążę, konieczne jest chirurgiczne uwolnienie zrostów i przywrócenie drożności jajowodów.

Jak się ustrzec przed chorobą?

Najważniejsza jest dbałość o to, by nie dochodziło do oziębienia narządów miednicy mniejszej, czyli właśnie jajników i jajowodów. Nie straciło na aktualności stwierdzenie, że gdy jest zimno, wieje wiatr, trzeba nosić pod spódnicą ciepłe majtki albo spodnie. Ważne jest także zachowanie higieny osobistej i higieny kontaktów intymnych. Regularne kontrole u lekarza pozwalają wykryć ewentualne schorzenie we wczesnym stadium i szybkie podjęcie leczenia. Chodzi o to, by szybko i do końca się wyleczyć.