Obraz transformacji polskich miast. "To się kiedyś skończy katastrofą"
Polska przestrzeń miejska przeszła kolosalną metamorfozę w ciągu ostatnich 35 lat. Szare blokowiska, zniszczone kamienice i brak inwestycji - to obraz, który zapadł w pamięć pierwszych prezydentów miast po upadku komunizmu. Dziś, patrząc na odnowione starówki, rozwijające się bulwary i napływ inwestycji, trudno uwierzyć, że to te same miejsca. Jednak pomimo znacznej poprawy jakości życia miejskiego, nie ustrzeżono się błędów, które mogą mieć długotrwałe konsekwencje dla przyszłych pokoleń. Onet zbadał, jak zmieniła się wolna Polska.
Pierwsze lata po transformacji ustrojowej były trudne. Wrocław, na przykład, był miastem zaniedbanym, pozbawionym inwestycji, ze zrujnowanymi kamienicami i zdewastowanymi parkami. Tak wspomina te czasy Bogdan Zdrojewski, pierwszy prezydent Wrocławia po upadku komunizmu. Jednak, mimo trudności, miasta zaczęły się rozwijać, przyciągając biznes i inwestycje.
Podobnie jak Wrocław, Kraków przeszedł transformację z "galicyjskiego Kopciuszka" na europejską metropolię. Jednak, pomimo tych osiągnięć, polskie miasta nie były wolne od błędów. Chaos przestrzenny, wynikający z braku solidnych fundamentów planistycznych, jest jednym z największych problemów, z którymi borykają się dzisiejsze polskie miasta.
Dr Michał Wiśniewski, architekt i historyk sztuki z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, uważa w rozmowie z Onetem, że obecny system planowania przestrzennego jest nie tyle niewydolny, co chory. Polska, jako prawdopodobnie jedyny kraj w Europie, pozbyła się swojego systemu planowania przestrzennego, co doprowadziło do chaosu przestrzennego i niekontrolowanej zabudowy.
Innym problemem jest suburbanizacja, czyli rozprzestrzenianie się miast na obszary podmiejskie. To zjawisko dotyczy zarówno dużych miast, jak Kraków, ale także średniej wielkości miast, takich jak Zielona Góra czy Lublin. W efekcie mamy wyrastające jak grzyby po deszczu osiedla łanowe, często z dala od usług publicznych, transportu zbiorowego czy instytucji kultury.
Dodatkowo brak planów zagospodarowania przestrzennego sprawił, że galerie handlowe były lokalizowane w zupełnie przypadkowych miejscach, co wpływa na bezpieczeństwo i jakość życia społecznego.
Dr Wiśniewski podkreśla, że polskie miasta muszą zmierzyć się z nowymi wyzwaniami, takimi jak niż demograficzny i katastrofa klimatyczna. Muszą także znaleźć sposób na zaprzestanie popełniania błędów planistycznych, które doprowadziły do obecnego stanu polskich miast. Bez wątpienia, te błędy będą miały wpływ na przyszłe pokolenia, a ich naprawa będzie wymagać głębokiej refleksji i mądrego planowania.
Źródło: onet.pl
