Dlaczego wieczorem swędzi mnie skóra? Organizm daje znać, co się dzieje

Swędzenie wieczorem i rola rytmu dobowego

Swędzenie skóry wieczorem może być związane z wewnętrznym zegarem biologicznym. Przed snem organizm obniża temperaturę ciała, co sprzyja uwalnianiu ciepła, które bywa odczuwane jako swędzenie. Dodatkowo wieczorem spada poziom kortyzolu, hormonu stresu odpowiedzialnego między innymi za hamowanie stanów zapalnych. U osób z problemami dermatologicznymi, takimi jak egzema czy łuszczyca, zmiany hormonalne i aktywność białek odpornościowych mogą nasilać świąd.

"Badania wskazują, że zakłócony poziom kortyzolu i podwyższona aktywność cytokin wieczorem wpływają na intensywność swędzenia, szczególnie u osób z przewlekłymi chorobami zapalnymi skóry" - wyjaśniają eksperci z NIH.

Dolegliwości dermatologiczne a świąd

Choroby skóry, takie jak atopowe zapalenie czy łuszczyca, są częstymi przyczynami swędzenia wieczorem. Swędzenie w tych przypadkach nierzadko zakłóca sen, wywołując niepokój i zmęczenie. Egzema powoduje suche, swędzące zmiany na skórze, które stają się szczególnie dokuczliwe w nocy. Z kolei osoby z łuszczycą mogą odczuwać pogorszenie objawów przez przegrzewanie zmian zapalnych, gdy organizm przygotowuje się do snu.

Wpływ niedoborów witaminy D i stresu na swędzenie skóry

Dieta i niedobory witamin nie pozostają bez wpływu na kondycję skóry. Odpowiednie stężenie witaminy D pomaga regulować stany zapalne i układ odpornościowy, co może łagodzić odczucie świądu. Uzupełnienie jej poziomu, razem z kwasami omega-3, wspomaga regenerację skóry oraz poprawę jakości snu.

Stres również może być istotnym czynnikiem. W badaniach przeprowadzonych w 2024 r. na 3399 osobach z Europy wykazano, że napięcie emocjonalne nasila wieczorne swędzenie. Mózg, bardziej zajęty w ciągu dnia różnymi bodźcami, w nocy "koncentruje się" na odczuciach dyskomfortu, co pogłębia problem.

Wieczorny świąd a reakcje alergiczne

Swędzenie przed snem nierzadko wskazuje na reakcje alergiczne. Mogą je wywoływać zjedzone w ciągu dnia pokarmy, przyjmowane leki lub kontakt z alergenami obecnymi w otoczeniu, np. sierścią zwierząt czy detergentami. Reakcja alergiczna często wiąże się z dodatkowymi objawami, takimi jak wysypka, bąble czy zaczerwienienie. W przypadku potwierdzonej alergii lekarz przepisuje zazwyczaj leki przeciwhistaminowe, które łagodzą dolegliwości.

Rola pasożytów, ukąszeń owadów i zmian hormonalnych

Swędzenie może być także efektem ukąszeń owadów lub infekcji pasożytniczej. Świąd w nocy powodują między innymi pluskwy, roztocza wywołujące świerzb czy owsiki. Charakterystyczne ślady ugryzień czy swędzenie w okolicach ciała, szczególnie odbytu, powinny być sygnałem do skonsultowania się z lekarzem.

Zmiany hormonalne, takie jak te zachodzące podczas menopauzy czy ciąży, również mogą wywoływać uciążliwy świąd. Przesuszenie skóry kilka dni przed porodem bądź w okresie menopauzy wynika m.in. z obniżonej produkcji sebum. W ciąży zaś rozciąganie skóry na brzuchu powoduje napięcie oraz dyskomfort.

Świąd jako objaw poważniejszych schorzeń

Za swędzenie skóry wieczorem mogą odpowiadać także choroby ogólnoustrojowe, takie jak przewlekła niewydolność nerek, cukrzyca czy zaburzenia hormonalne. W niektórych przypadkach swędzenie jest jednym z pierwszych objawów tych schorzeń i wymaga szybkiej diagnozy. Dyskomfort może się nasilać również pod wpływem niektórych leków, wówczas konieczna bywa konsultacja z lekarzem w celu zmiany terapii.

Domowe sposoby na ulgę i zapobieganie swędzeniu

Do skutecznych metod walki z wieczornym swędzeniem należą letnie kąpiele z dodatkiem płatków owsianych oraz chłodne okłady. Nałożenie bezzapachowych kremów nawilżających zaraz po kąpieli pomaga zredukować uczucie drapania. Dostępne bez recepty środki, takie jak kremy steroidowe czy tabletki przeciwhistaminowe, mogą okazać się pomocne w łagodnych przypadkach.

Warto dbać o higienę snu, m.in. zachowując odpowiednią temperaturę w sypialni i unikając drażniących materiałów w pościeli czy ubraniach. Regularne nawilżanie powietrza, unikanie gorących kąpieli i picie wystarczającej ilości wody również wpływają korzystnie na kondycję skóry.

Jeśli swędzenie skóry utrzymuje się przez ponad dwa tygodnie i towarzyszą mu dodatkowe objawy, takie jak gorączka czy zmiany w oddawaniu moczu, niezbędna będzie konsultacja lekarza. Diagnoza oraz właściwa terapia pozwolą skutecznie uporać się z problemem.

Źródło: www.medonet.pl