Melioracyjne korzenie Białołęki

Na terenie dzisiejszej Warszawy istniało wiele osad założonych przez osadników olenderskich i późniejszych. Najstarszą z nich była XVII-wieczna Kępa Olenderska. W późniejszym czasie osady przybyszów powstały dalej od granic ówczesnej Warszawy - również na obszarze dzisiejszej Białołęki. Dawne wsie Augustówek, Brzeziny, Kępa Tarchomińska oraz Tarchomin to historyczne miejsca osadnictwa niemieckiego.

Mieszkańcy tych osad bardzo dobrze znali się na melioracji i wykonywali w otoczeniu swoich domostw liczne kanały odwadniające i nawadniające, stawy do hodowli ryb, zbiorniki retencyjne, sypali groble i wały przeciwpowodziowe. To głównie dzięki nim mamy na terenie tzw. Zielonej Białołęki tak dobrze rozwiniętą sieć kanałów melioracyjnych.

Po ponad dwóch stuleciach przebywania na Białołęce społeczności niemieckiej zostały nam resztki dawnych cmentarzy ewangelickich na Kępie Tarchomińskiej (ul. Kępa Tarchomińska), w Brzezinach (ul. Kamykowa) oraz w Augustówku (ul. Ruskowy Bród/Mańkowska).

Temat uporządkowania byłych nekropolii i godnego upamiętnienia tego fragmentu naszej historii wielokrotnie na przestrzeni ostatnich lat pojawiał się na łamach "Echa". (vide: "Ocalić od zapomnienia" , "Zielone światło dla Lapidarium").

Już we wrześniu prace

Z inicjatywy Partnerstwa Ulic Zielonej Białołęki w sierpniu 2007 r. powstał Komitet dla Zachowania Dziedzictwa Historycznego Białołęki. Cieszę się, że mogę dziś napisać, że dzięki takim osobom jak m.in. Teresa Falkowska, radna Agnieszka Borowska i Jolanta Żejmo zbliżamy się do momentu upamiętnienia byłych cmentarzy ewangelickich przy ulicach Ruskowy Bród i Kamykowej. Wiosną dzielnicy Białołęka, za pośrednictwem Stowarzyszenia "Moja Białołęka", udało się pozyskać pisemną zgodę Prezesa Konsystorza Kościoła Ewangelickiego w Polsce na uporządkowanie i upamiętnienie tych cmentarzy.

Już we wrześniu na terenie parku przy ul. Ruskowy Bród rozpoczną się prace mające na celu stworzenie placu upamiętniającego dawnych mieszkańców. Elementem tego placu będą odpowiednio zabezpieczone pomniki, płyty nagrobne i ich fragmenty z terenów byłych nekropolii. Wchodząc do parku będziemy mogli się zapoznać także z historią osadnictwa niemieckiego na terenie Białołęki. Stanie w nim tablica informacyjna.

Jako zastępca burmistrza, a jednocześnie historyk z zamiłowania, cieszę się, że osoby odwiedzające park nie będą już przy wejściu napotykać starych nagrobków, zastanawiając się, co to za zaniedbany cmentarz znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie placu zabaw.

Chciałbym zachęcić mieszkańców, którzy dopiero osiedlają się w naszej dynamicznie rozwijającej się dzielnicy, aby w toku swoich codziennych obowiązków zapoznali się z historią miejsca, w którym mieszkają. Dużo informacji na ten temat można znaleźć na stronach internetowych dzielnicy Białołęka - w przewodniku "Białołęka Odkryta".

Od kilku miesięcy prowadzimy akcję "Zamelduj się na Białołęce". W jej ramach zaktualizowaliśmy właśnie przewodnik "Białołęka Odkryta". Osoby, które chcą stać się jego posiadaczami i spełnią jeden warunek - mają meldunek w naszej dzielnicy, zapraszam do wydziału promocji (Modlińska 197, pokój 119), gdzie taki przewodnik można otrzymać.

Piotr Jaworski
były burmistrz (2013-2016), wiceburmistrz (2010-2013) i radny Białołęki (2006-2010), www.piotrjaworski.waw.pl, www.facebook.com/DasienaBialolece