Pisma i felietony muzyczne. Tom I

Gwiazdozbiór muzyczny, Z muzyką przez lata, Zbigniew Drzewiecki, Obywatel jazz

Stefan Kisielewski był prawdziwym człowiekiem renesansu, a dosłownie człowiekiem orkiestrą - kompozytorem, pianistą, felietonistą, posłem na Sejm, diarystą, redaktorem, nauczycielem, autorem powieści, a w końcu także krytykiem muzycznym. W niniejszym tomie zebrana została twórczość Kisielewskiego, która łączy w sobie dwie jego największe pasje: muzykę oraz słowo pisane.

W skład tomu wejdą: popularny oraz wielokrotnie wznawiany zbiór felietonów o kompozytorach ,,Gwiazdozbiór muzyczny" oraz ,,Z muzyką przez lata" (publicystyka muzyczna), ,,Zbigniew Drzewiecki" (biograficzny tekst o wybitnym polskim pianiście, inicjatorze Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego), ,,Obywatel jazz" (specjalnie do tego tomu wyselekcjonowane teksty Kisielewskiego o muzyce jazzowej).

Stefan Kisielewski (1911-1991) - pisarz, kompozytor, krytyk muzyczny, publicysta, nazywany pierwszym felietonistą Rzeczpospolitej. Przez 45 lat publikował felietony w ,,Tygodniku Powszechnym", podpisując się po prostu: Kisiel. W latach 1957-1965 był posłem na Sejm PRL z ramienia koła poselskiego Znak (obok Tadeusza Mazowieckiego, Jerzego Zawieyskiego oraz Stanisława Stommy). Był autorem m.in.: powieści ,,Sprzysiężenie", ,,Zbrodnia w dzielnicy północnej", ,,Widziane z góry"; szkiców muzycznych: ,,Gwiazdozbiór muzyczny"; zbiorów felietonów: ,,Rzeczy małe, 100 razy głową w ścianę", ,,Materii pomieszanie"; oraz najsłynniejszych: ,,Abecadła Kisiela" i ,,Dzienników". W 1990 roku ustanowił nagrodę swojego imienia (Nagroda Kisiela), która przyznawana jest do dziś (wśród laureatów m.in.: Władysław Bartoszewski, Jerzy Waldorff, Jerzy Giedroyc, ks. Józef Tischner, Lech Wałęsa, Stanisław Tym, Jan Nowak-Jeziorański).

NOTA WYDAWNICZA

Zbiór esejów biograficznych Gwiazdozbiór muzyczny - które powstały na zamówienie profesora Mieczysława Tomaszewskiego (redaktora naczelnego i dyrektora Polskiego Wydawnictwa Muzycznego) - ukazał się po raz pierwszy w roku 1958 w Krakowie. Książka cieszyła się dużym powodzeniem, zaraz w roku następnym ukazało się jej drugie wydanie - obie edycje nosiły podtytuł:

Tom 1. Od Bacha do Strawińskiego, a na skrzydełku obwoluty wydrukowano zapowiedź tomu drugiego, który niestety nigdy nie powstał: Od Monteverdiego do Weberna (Monteverdi, Haendel, Ra­meau, Gluck, Haydn, Weber, Mendelssohn, Schumann, Berlioz, Brahms, Musorgski, Debussy, De Falla, Bartók, Schönberg, Roussel, Hindemith, Webern). Z planowanych do drugiego tomu tekstów powstał tylko ten o Arnoldzie Schönbergu i znalazł się w kolejnych wydaniach Gwiazdozbioru muzycznego, które - wraz z dodanym odautorskim Postscriptum - ukazały się w latach: 1972, 1982 (nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego) oraz - już po śmierci Autora - 1996 i 1997 (nakładem oficyny Iskry; wraz ze wstępem Adama Sławińskiego). Niniejszą edycję Gwiazdozbioru muzycznego oparto na wydaniu ostatnim.

Zbiór artykułów i szkiców muzycznych Stefana Kisielewskiego Z muzyką przez lata (zawierający teksty publikowane w prasie w latach 1947-1955) został wydany tylko raz w roku 1957 w Krakowie przez Wydawnictwo Literackie, obecną edycję tego zbioru oparto na tym właśnie wydaniu (jedynie tekst Jazz, rower i praca przeniesiono w niniejszym tomie do rozdziału Obywatel jazz).

Zeszytowe wydawnictwo pt. Zbigniew Drzewiecki miało również tylko jedno wydanie w roku 1973 (Polskie Wydawnictwo Muzyczne), na którym oparto tekst obecnego wznowienia.

Zupełnie osobną grupę tekstów stanowią te zebrane w rozdziale Obywatel jazz - nigdy wcześniej refleksje Stefana Kisielewskiego o muzyce jazzowej nie zostały w ten sposób wyróżnione, choć mogłaby z nich powstać osobna publikacja. W rozdziale tym oprócz dwóch wstępów do książek: Leopolda Tyrmanda Perspektywy jazzu i Jerzego Radlińskiego Obywatel jazz (od niej właśnie wzięto tytuł do niniejszego rozdziału), znalazły się felietony, wywiady prasowe i szkice Stefana Kisielewskiego publikowane w latach 1949-1988 w ,,Tygodniku Powszechnym", ,,Ruchu Muzycznym", ,,Dziewiątej Fali", ,,Jazzie", ,,Życiu Warszawy" i ,,Jazz Forum". Zdecydowana większość tych tekstów (Tańce, hulanka, swawola; Jazzowe naszczekiwania; I Festiwal Muzyki Jazzowej; Kwadrans z Kisielem - posłem i przyjacielem jazzu; Od jazzu do Rowickiego; Jazz wiecznie młody?; Czy umiera epoka jazzu?; Zawsze broniłem jazzu) jest przedrukowywana w niniejszym tomie po raz pierwszy od czasu ich prasowej publikacji.