Kilka słów o urlopach

Senator - adwokat radzi czytelnikom "Echa"

Urlop powinien być udzielony w naturze, to znaczy, że nie można zamiast urlopu zapłacić pracownikowi dodatkowego wynagrodzenia (ekwiwalent pieniężny). Zamiana urlopu na ekwiwalent pieniężny może nas-tąpić wyłącznie w przypadkach określonych wyraźnie w Kodeksie pracy. Np. w przypadku zwolnienia z pracy za niewykorzystany urlop przysługuje ekwi-walent pieniężny.

Zasadą, od której nie ma wyjątku jest bez-względny zakaz zrzeczenia się przez pracownika prawa do urlopu. Przepis ten ma na celu ochronę prawa do urlopu, tak by pracownicy nie byli przy-muszani do teoretycznie "dobrowolnego" zrzeczenia się urlopu. Jeżeli pracownik nawet podpisze jakiś dokument, w którym zrzekałby się prawa do urlopu, to zrzeczenie takie jest nieważne. Urlop jest odpłatny. Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.

Wymiar urlopu wynosi 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat oraz 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Zasada nieprzerwanego urlopu nakłada na pracodawcę obowiązek udzielenia urlopu w całości, jako jednego nieprzerwanego okresu. Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część urlopu powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. W takim wypadku pracodawca ma obowiązek pokryć koszty poniesione przez pracownika w związku z odwołaniem go z urlopu; np. jeżeli pracownik będąc na urlopie wyjechał poza miejsce zamieszkania i w związku z odwołaniem z urlopu musi wrócić, to pracodawca ma obowiązek pokryć koszty przejazdu.

Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Przesunięcie terminu urlopu może nastąpić na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami. Przesunięcie terminu urlopu jest także dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy.

Robert Smoktunowicz