Gród pośród bagien. Tak powstało Bródno

Mieszko I zjednoczył polskie plemiona, zbudował grody, przyjął chrzest i ożenił się z czeską księżniczką - takie wyobrażenie o początkach naszej historii można wynieść ze szkoły. W rzeczywistości Polska, tak samo jak większość państw w okresie średniowiecza, powstawała w wyniku krwawych podbojów. Z perspektywy mieszkańców Mazowsza wielkopolscy Piastowie byli najeźdźcami. Prehistoryczna osada na Białołęce. Zaskakujące odkrycia
Miała być budowa basenu, są poszukiwania prehistorycznej osady. Archeolodzy znaleźli już półtora tysiąca obiektów. Jak wyglądało Bródno w czasach, gdy Mieszko I i jego następcy podbijali plemiona mieszkające nad Wisłą? Archeolog i specjalista od digitalizacji zabytków Mateusz Osiadacz stworzył trójwymiarową rekonstrukcję umocnień i osady.

- Las Bródnowski, w którym widoczne są dziś relikty dawnego grodziska, stanowi pozostałość Puszczy Brodneńskiej, znanej pod tą nazwą co najmniej od schyłku wieków średnich - czytamy na stronie 3d4history.com - Skurcza, rozpoczynająca swój bieg z okolicy grodu i kierująca się w stronę Wisły, okresowo wysychała. Jednak większość cieków wodnych, w tym pobliska Brodnia, często wylewała po obfitych deszczach oraz w trakcie roztopów. Przy wysokim stanie wód komunikację znacznie skuteczniejszą od pieszej zapewniały łodzie.

Gród na Bródnie

Gród o wymiarach 47 x 40 metrów powstał około 1000 roku na cyplu, otoczonym z trzech stron bagnami. Jedyna droga do bramy prowadziła przez pomost a wał ziemny, mający prawdopodobnie około sześciu metrów wysokości, zwieńczono palisadą. Wewnątrz było... pusto. Ówcześni mieszkańcy Bródna korzystali z grodu tylko w razie zagrożenia. Na co dzień życie koncentrowało się w sąsiedniej osadzie, założonej około 100 lat przed budową ziemnych umocnień.

- Podstawą gospodarki bródnowskiej osady było rolnictwo - pisze Mateusz Osiadacz. - Wysiewane były tutaj przede wszystkim zboża: proso zwyczajne, jęczmień, żyto siewne i pszenica. Obecność chmielu może wskazywać na produkcję piwa.

Mieszkańcy osady zajmowali się także zbiorem orzechów laskowych, malin i jeżyn, oraz oczywiście hodowlą zwierząt. Wyobrażając sobie życie w XI wieku trzeba jednak pamiętać, że ówczesne konie były wielkości kucyków a krowy w niczym nie przypominały dzisiejszego mlecznego bydła i były podobne raczej do turów i bawołów. Hodowano także owce, kozy i świnie, które według naszych norm uznalibyśmy za oswojone dziki.

- Na wytapianie żelaza wskazują liczne znaleziska żużli, przede wszystkim z osady, ale także z wnętrza grodu - podsumowuje archeolog. - Z handlem najsilniej łączyć można drewniany pomost, znajdujący się pod samym zachodnim wałem grodu. Poza liczną ceramiką znaleziono zabytki o ewidentnie obcej proweniencji: gliniane kafle wiązane z wpływami ruskimi, fragment żelaznej misy oraz brązowe okucie dolnej części pochwy miecza z wizerunkiem drapieżnego ptaka o rozpostartych skrzydłach.

Walki na Mazowszu

Gród na Bródnie został spalony w pierwszej połowie XI wieku, gdy na Mazowszu trwały krwawe walki. Niektórzy wiążą zniszczenie osady z walkami na tle religijnym między wyznawcami rodzimej religii Słowian a chrześcijanami, ale nie ma na to żadnych dowodów. Jedna z bardziej prawdopodobnych hipotez mówi, że mieszkańcy przyłączyli się do buntu cześnika Miecława przeciwko władzy Piastów. Oznaczałoby to, że gród zniszczyły wojska księcia Kazimierza, który przeszedł do historii jako... Odnowiciel.

(dg)