"Futbol dawnej Warszawy" i dzisiejszego Bemowa

Jak zaznaczyli sami organizatorzy "wystawa ma za zadanie wprowadzić w atmosferę przedwojennej piłkarskiej Warszawy". Przedwojenne kluby piłkarskie znacząco różniły się od tych współczesnych, noszących niekiedy wciąż tę samą nazwę. Dużo klubów przyjmowało nazwę "robotniczych" przez swoje powiązania z lewicową partią polityczną bądź ze związkami zawodowymi. Inne natomiast utrzymywane były przez macierzysty zakład pracy przez co mianowały się: gazowniczymi, hutniczymi, tramwajarzy itd. Sporo było także klubów żydowskich, które całkowicie zniknęły po II wojnie światowej. Przełomem w polskim futbolu był rok 1927, kiedy utworzono Ligę Polską. Do Warszawy zaczęły wówczas przyjeżdżać najlepsze drużyny z kraju, aby zmierzyć się z trzema stołecznymi drużynami grającymi w Lidze: "Legią", "Polonią" i "Warszawianką". Pozostałe kluby ze stolicy grały w niższych rozgrywkach. Niestety, podczas okupacji warszawskie stadiony zostały zarekwirowane, a wszelkie organizacje sportowe rozwiązane. Nastał czas zawieszenia lub nielegalnej działalności klubów. Polscy sportowcy ginęli na frontach lub w obozach. Po wojnie sport odradzał się dość szybko, jednak już nie w tym samym kształcie. Wiele klubów warszawskich nie przetrwało do naszych czasów, dużo obiektów sportowych uległo zniszczeniu, przekreślając tym samym dalsze możliwości rozwoju drużynom piłkarskim.

Świt ma 90 lat

Jednym z przedwojennych klubów piłkarskich, który mimo burzliwej historii przetrwał do naszych czasów, jest grający na Bemowie przy ulicy Oświatowej GKS "Świt" Warszawa. Klub został założony przez kolarzy jako Robotniczy Klub Sportowy Świt aż 90 lat temu, a już rok później uruchomiono sekcję piłki nożnej powstałą z "dzikiej" drużyny złożonej z chłopców mieszkających na Powiślu. "Świt" posiadał swój stadion na Pradze przy ulicy Zielenieckiej.

W latach 30. działało już sześć sekcji, m.in. kolarska, piłkarska, bokserska, zapaśnicza.

W 1937 roku niespodziewanie zniknął z mapy Warszawy, prawdopodobnie na skutek wcielenia do nowo powstałej "Syreny". W czasie wojny kluby piłkarskie oczywiście zawiesiły działalność, ale już w roku 1945 z obozu jenieckiego powrócił były piłkarz "Świtu" Stanisław Bzdak, który podjął pracę w Gazowni Miejskiej i równocześnie reaktywował RKS "Świt".

W latach 1949-1958, wskutek reorganizacji polskiego sportu oraz fuzji z innymi klubami, "Świt" trzykrotnie zmieniał nazwę, aby ostatecznie powrócić do pierwotnej w 1958 roku, kiedy przejął Ludowy Klub Sportowy "Lech" Jelonki z boiskiem przy ul. Połczyńskiej. Zamożny właściciel nie gwarantuje możliwości rozwoju, a nieprzemyślane decyzje mogą przekreślić 90-letnią historię warszawskiego klubu. Dwa lata później, w 1960 roku, "Świt" na stałe przeniósł się na ulicę Oświatową 12, na bemowskich Jelonkach. Lata 60. i 70. to kryzysowy czas dla klubu. Brak zainteresowania Gazowni "Świtem" oraz zmniejszenie funduszy na działalność istnienie klubu postawiły pod znakiem zapytania. Widmo likwidacji zostało oddalone, kiedy prezesem został Sergiusz Strzelczyk, oddany działacz "Świtu" i pracownik Gazowni Miejskiej. W roku 1992 nastąpiła zmiana nazwy klubu na Gazowniczy Klub Sportowy "Świt" Warszawa. Stopniowo modernizowano również zaplecze sanitarno-szatniowe, nawierzchnię murawy oraz trybuny. W 2001 roku piłkarze "Świtu" osiągnęli swój największy sukces sportowy awansując do IV ligi, jednak tylko na jeden sezon. Obecnie drużyna seniorów gra w Lidze Okręgowej, do której awansowała w 2012 roku wygrywając A Klasę.

Właścicielem klubu i gruntów przy ul. Oświatowej jest w chwili obecnej Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo Spółka Akcyjna (PGNiG). Niedawno były nawet plany wybudowania nowego stadionu dla "Świtu", jednak po zmianie prezesa spółki pomysł upadł. Klub ciągle boryka się z problemami finansowymi. Od 2010 roku otrzymuje dotacje celowe z dzielnicy - m.in. na szkolenie piłkarskie dzieci i młodzieży, obóz szkoleniowy drużyny piłkarskiej oraz szkolenie i rozgrywki ligowe. Jak widać, zamożny właściciel nie gwarantuje możliwości rozwoju, a nieprzemyślane decyzje mogą przekreślić 90-letnią historię warszawskiego klubu. Chyba wszyscy pamiętamy historię wolskiego klubu RKS "Sarmata" powstałego w 1921 roku, którego stadion w 2005 roku został sprzedany hiszpańskiemu inwestorowi. Na miejscu stadionu miało powstać osiedle mieszkaniowe i tylko po licznych protestach sympatyków i interwencji radnych Woli i Warszawy plan zagospodarowania przestrzennego nie został zmieniony.

Paweł Rafalski
radny dzielnicy Bemowo