Czy łupież to choroba?
23 maja 2002
Łupież to utrzymujące się przewlekłe złuszczanie naskórka w obrębie skóry owłosionej głowy, któremu nie towarzyszy stan zapalny. Często przebiega on z okresami poprawy i pogorszenia.
Łuski w łupieżu mają biały kolor, mogą być suche lub tłuste, na tej podstawie rozróżniamy łupież suchy (zwykły) i tłusty. Ten drugi może doprowadzać do łysienia.
Największe rozpowszechnienie łupieżu zwykłego u obojga płci występuje w wieku 10-20 lat (dotyczy ok. 50%). Łupież zwykły jest częstszy u chłopców i mężczyzn, z wiekiem może przekształcać się w łupież tłusty lub utrzymywać się nawet przez całe życie. U niemowląt i dzieci jest w zasadzie niespotykany.
Łupież zwykły (suchy) często zajmuje skórę owłosioną głowy w postaci drobnootrębiastych łusek. Złuszczanie może występować też między brwiami, pod pachami, na skórze brody i na wzgórku łonowym. Może temu towarzyszyć zapalenie brzegów powiek. Jeśli zmiany nie są bardzo nasilone to nie dają większych dolegliwości, ewentualnie może wystąpić świąd. Po umyciu głowy następuje krótkotrwała poprawa, bardzo szybko jednak złuszczanie nawraca. Łuski nie są mocno związane z podłożem, odpadają pod wpływem czesania włosów (widoczne są szczególnie na ciemnym ubraniu). Łupież zwykły nie powoduje zwiększonego wypadania włosów, mogą one być jednak bardziej suche i łamliwe. Po okresie dojrzewania łupież suchy przechodzi w łupież tłusty. Występuje on prawie wyłącznie na skórze owłosionej mężczyzn, może doprowadzać do stanu zapalnego skóry głowy. Włosy są tłuste, lśniące, stają się coraz cieńsze, i może dojść do łysienia.
Łupież skóry owłosionej głowy należy do jednych z najczęściej rozpoznawanych schorzeń dermatologicznych.
Przyczyna jego powstawania była długo niejasna. Obecnie wiadomo, że w powstawaniu łupieżu niewątpliwą rolę odgrywa drożdżak (grzyb) Pityrosporum ovale. Wzrost populacji tego grzyba w obrębie skóry głowy prowadzi do powstania łupieżu. Istnieje jednak wiele czynników predysponujących do wystąpienia zaburzeń ekosystemu skóry owłosionej głowy, które w konsekwencji prowadzą do wystąpienia łupieżu. Są to czynniki zewnętrzne: atmosferyczne (nadmierne nasłonecznienie), zanieczyszczenie powietrza, niektóre środki pielęgnacyjne, przyczyny wewnętrzne takie jak: zaburzenia hormonalne, immunologiczne i genetyczne.
Przełomem w leczeniu łupieżu było zastosowanie leków przeciwgrzybiczych (pochodnych imidazolowych) i preparatów zawierających pityronian cynku.
O skuteczności szamponu przeciwłupieżowego decyduje aktywny składnik zawarty w szamponie i nie ma znaczenia czy jest to preparat kupowany w aptece czy preparat kosmetyczny. Niestety nie ma leku radykalnie usuwającego łupież, dlatego skóra z predyspozycją do łupieżu wymaga działania profilaktycznego, polegającego na regularnym stosowaniu szamponów przeciwłupieżowych.
lek. med. Dorota Bystrzanowska
