Wielkie zmiany na "żydowskich Powązkach". Jeden z najważniejszych polskich cmentarzy

Doskonałą okazją do odwiedzenia cmentarza żydowskiego była niedziela po Zaduszkach, gdy wstęp na cmentarz był bezpłatny i odbywały się tam wycieczki z przewodnikiem. Nieliczni warszawiacy, którzy zajrzeli na Okopową po wizycie na Starych Powązkach, ze zdumieniem przyglądali się ogromnym zmianom, jakie właśnie tu zachodzą.

Skończyli po 80 latach

Kilka miesięcy temu bez większego rozgłosu na terenie nekropolii otwarto Mauzoleum Żydów Bojowników o Niepodległość Polski, upamiętniające żołnierzy walczących m. Jedyne takie miejsce. "Odwiedzają je tysiące turystów"
Dla wycieczek z Izraela i USA to obowiązkowy punkt programu zwiedzania Warszawy. Jeszcze w tym roku pamiątka po losie warszawskich Żydów przejdzie remont. in. w I wojnie światowej i wojnie z komunistyczną Rosją. Budowa imponującej kwatery dla weteranów ruszyła w 1939 roku, ale została przerwana przez wybuch kolejnej wojny.

- Osoby, które miały być w niej chowane w okresie II wojny światowej zostały wymordowane przez Niemców za to, że byli Żydami i przez Sowietów za to, że byli polskimi oficerami - pisze Fundacja Dziedzictwa Kulturowego. - W 2018 roku podjęliśmy przerwaną budowę, która została ukończona w 80. rocznicę przerwania prac. Mauzoleum zostało dokończone ściśle według pierwotnego projektu Marcina Weinfelda, twórcy m.in. budynku Prudentialu.

Cmentarz się zmienia

Jak donosi fundacja, w tym roku na terenie cmentarza udało się wyremontować rekordową liczbę 51 nagrobków. Odrestaurowano m.in. groby twórców Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów, 11 żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-rosyjskiej, pioniera polskiego lotnictwa Zygmunta Deklera oraz anatoma Ludwika Maurycego Hirszfelda.

Zmienia się także sam krajobraz cmentarza, z którego znikają chore topole, klony i robinie. W tym roku wycięto ponad 700 drzew, stanowiących zagrożenie dla życia odwiedzających i stanu zabytkowych nagrobków.

REKLAMA

Zastrzyk gotówki

- Można śmiało uznać, że obok warszawskich Powązek, krakowskich Rakowic, wileńskiej Rossy i lwowskiego Łyczakowa, cmentarz Żydowski w Warszawie jest jednym z najważniejszych polskich cmentarzy, który ma niebagatelne znaczenie dla społeczności żydowskiej na świecie - czytamy w uzasadnieniu ustawy, którą w 2017 roku Sejm przyjął niemal jednomyślnie, głównie głosami PiS i PO.

Parlament zdecydował wtedy o przyznaniu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego gigantycznej dotacji w wysokości 100 mln zł, przeznaczonej na zakup papierów wartościowych i inne inwestycje. Zarobione w ten sposób pieniądze są w całości wydawane na remonty nagrobków i porządkowanie cmentarza.

(dg)