Nowy pomnik na Starówce. Kim był Jan Zachwatowicz?
4 marca 2021
Taka uroczystość nie zdarza się często. W krajobrazie Starego Miasta pojawiła się rzeźba upamiętniająca jednego z architektów odbudowy Warszawy po zniszczeniach II wojny światowej.
Pomnik Jana Zachwatowicza (1900-1983) został odsłonięty na otaczającym Stare Miasto międzymurzu Biegańskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie pl. Zamkowego. Rzeźba została wykonana z brązu i pokryta patyną przez pracownię Forma Karola Badyny. Za budowę odpowiadał Zarząd Terenów Publicznych a pomysł na pomnik przedstawiło Towarzystwo Przyjaciół Warszawy.
Kim był Jan Zachwatowicz?
Jan Zachwatowicz pochodził z Gatczyny w ówczesnym Imperium Rosyjskim. Ukończył Instytut Inżynierów Cywilnych w Petersburgu, a po przybyciu do niepodległej Polski został asystentem na Politechnice Warszawskiej. W 1936 roku obronił doktorat z architektury poświęcony Twierdzy Zamość. Podczas II wojny światowej prowadził tajne zajęcia dla studentów.
Po wojnie został pracownikiem Biura Odbudowy Stolicy oraz generalnym konserwatorem zabytków. Był autorem koncepcji odbudowy zrównanego z ziemią Starego Miasta, całkowicie sprzecznej z doktryną konserwatorską, ale później docenionej w postaci wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zachwatowicz był także projektantem całkiem nowej, gotyckiej katedry św. Jana na Starówce. Zmarł w 1984 roku, został pochowany na Starych Powązkach.
Pomnik Zachwatowicza w Warszawie
Pomnik odsłonięto 4 marca, w 121. rocznicę urodzin architekta. Uroczystość była jednocześnie zwieńczeniem obchodów 75. rocznicy odbudowy historycznego centrum Warszawy i 40. rocznicy wpisu Starego Miasta na Listę UNESCO.
- Jan Zachwatowicz stał się człowiekiem-legendą - powiedział prezydent Rafał Trzaskowski. - Wywarł zasadniczy wpływ na kierunek odbudowy i konserwacji polskich zabytków po II wojnie światowej. Był inicjatorem odbudowy m.in. Starego i Nowego Miasta, jak również Zamku Królewskiego.
(dg)
