Pierwsze objawy jaskry. Jak wygląda jej leczenie

Przyczyny jaskry nie są do końca rozpoznane, choć najczęściej podaje się zbyt wysokie ciśnienie w gałce ocznej. Ale nie tylko ono predestynuje do zachorowania. Na jaskrę narażeni są migrenowcy, cukrzycy, osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze oraz miażdżycę, a także te, u których w rodzinie ktoś już chorował na tę podstępną złodziejkę wzroku. Choroba występuje 4 razy częściej u rodzeństwa osób chorych i 2 razy częściej u ich potomstwa w porównaniu z populacją nieobciążoną rodzinnie.

Nieleczona jaskra stanowi przyczynę blisko 8% wszystkich przypadków ślepoty na świecie

To wyjątkowo podstępna choroba, która nieodwracalnie uszkadza nerw wzrokowy, prowadząc do zaniku jego włókien i ubytków w polu widzenia. Z uwagi na fakt, że człowiek ma w oku bardzo dużo włókien nerwowych, ich powolny zanik jest na początku rozwoju choroby często niezauważalny. Dlatego jeśli mamy w rodzinie przypadki jaskry, konieczne są kontrolne konsultacje u lekarza raz na rok czy dwa lata, ponieważ objawy jaskry w wielu przypadkach są słabe i niespecyficzne, a co za tym idzie - ignorowane.

Objawy jaskry długo mogą pozostawać niezauważone, choć część chorych dostrzega z perspektywy czasu, że w początkowym stadium procesu neurodegeneracyjnego odczuwało się m.in.:

• światłowstręt
• łzawienie oczu
• mroczkipodczas spoglądania na światło
• trudności z widzeniem w ciemności.

Za to kiedy jaskra przechodzi w fazę ostrą fazę, pacjent może odczuwać także inne dolegliwości, których nie łączy z problemami okulistycznymi, np. nudności, bóle brzucha, wymioty czy bóle głowy.

Najczęstsza postać jaskry (85-90% przypadków) to jaskra pierwotna otwartego kąta, rozwijająca się obuocznie. Jaskra pierwotna rozwija się bez zidentyfikowanej przyczyny, natomiast jaskra wtórna powstaje w przebiegu innych chorób oka, związanych m.in. z cukrzycą, zaćmą, stanami zapalnymi, nowotworem czy urazem.

Uszkodzenie nerwu wzrokowego zazwyczaj jest następstwem takich czynników jak: podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, wiek powyżej 40 r.ż., występowanie jaskry u najbliższych krewnych (zwłaszcza rodziców), krótkowzroczność powyżej 4 dioptrii czy cienka rogówka. W jaskrze z otwartym kątem przesączania może pojawić się przypadek jaskry normalnego ciśnienia/jaskry bez ciśnienia (JNC).

W tej postaci choroby charakterystyczne jest to, że nie zawsze dochodzi do podwyższenia ciśnienia wewnątrzgałkowego. Diagnozuje się ją u osób powyżej 50 roku życie, których ciepiących na krótkowzroczność, których gałki oczne charakteryzują się cienką rogówkę, mających skłonność do marznięcia rąk i nóg, migreników a także niskociśnieniowców, osób cierpiących na bezdech senny, mających zwiększoną krzepliwość krwi czy choroby tarczycy.

Do czynników ryzyka jaskry z otwartym kątem przesączania należą:

• dodatni wywiad rodzinny
• podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe
• krótkowzroczność
• nadciśnienie tętnicze
• nocne spadki ciśnienia tętniczego oraz niskie rozkurczowe ciśnienie perfuzji (różnica między ciśnieniem rozkurczowym krwi a ciśnieniem wewnątrzgałkowym)
• migreny
• objawy naczyniowo-skurczowe (zimne stopy i dłonie)
• cukrzyca
• zaburzenia gospodarki tłuszczowej (hipercholesterolemia i hiperlipidemia)
• cienkie rogówki

U pozostałych 10-15% chorych diagnozuje się jaskrę z zamykającym się kątem przesączania

To właśnie w przebiegu tej jednostki chorobowej możemy doświadczyć nagłego ostrego ataku jaskry, spowodowanego gwałtownym wzrostem ciśnienia w oku (wywołać go może np. ogromny stres) i objawiającego się bardzo silnym bólem oka i głowy, nudnościami, wymiotami, nieprzyjemnym odczuciem, że gałka oczna jest twarda jak kamień oraz szeregiem objawów związanych z zaburzeniami widzenia.

W przypadku ostrego ataku jaskry interwencja medyczna musi być natychmiastowa! Może wtedy bowiem dojść do zamknięcia kąta przesączania, co w połączeniu z nagłym i gwałtownym wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego w bardzo krótkim czasie doprowadzić może do zaniku włókien nerwowych siatkówki i ślepoty.

Możliwa jest też przewlekła postać choroby - z podstępnym i bezobjawowym przebiegiem.

Do czynników ryzyka jaskry z zamykającym się kątem przesączania należą:

• dodatni wywiad rodzinny
• rasa
• budowa oka
• nadwzroczność
• zaburzenia gospodarki tłuszczowej (hipercholesterolemia i hiperlipidemia)
• cukrzyca

Z uwagi na specyfikę przebiegu jaskry przewlekłej, która rozwija się podstępnie, przez długi czas całkowicie bezobjawowo i nie boli, jedyną skuteczną metodą zatrzymania lub spowolnienia choroby jest jej wczesne wykrycie i zastosowanie odpowiedniego leczenia. Im wcześniej jaskra zostanie rozpoznana, tym większa szansa na powstrzymanie jej postępu i zachowanie wzroku. Regularne wykonywanie badań diagnostycznych - przynajmniej raz na 2 lata przez osoby zdrowe, oraz raz na rok prze osoby obciążone rodzinnie bądź będące w innych grupach ryzyka to absolutne minimum.

W Swiss Laser oferujemy Ci pełny pakiet badan diagnostycznych w kierunku jaskry.

Pakiet podstawowy obejmuje:

• badanie wady wzroku i ostrości wzroku,
• badanie przedniego odcinka gałki ocznej w lampie szczelinowej (biomikroskopia),
• badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria),
• badanie dna oka po rozszerzeniu źrenic

Pakiet uzupełniający to:

• badanie pola widzenia (perymetria),
• badanie kąta przesączania (gonioskopia),
• badanie grubości rogówki (pachymetria),
• badania tomograficzne nerwu wzrokowego (np. OCT lub GDx lub HRT),
• badania obrazowe przedniego odcinka oka (np. OCT lub UBM).

W zależności od rodzaju i stopnia zaawansowania jaskry lekarz może zalecić:

• leczenie farmakologiczne,
• zabieg chirurgii tradycyjnej (trabektulektomia, kanaloplastyka)
• zabieg chirurgii laserowej (selektywna trabekuloplastyka laserowa SLT, mikropulsowa trabekuloplastyka laserowa (MLT), irydektomia laserowa, irydoplastyka laserowa),

Należy pamiętać, że tradycyjny zabieg chirurgiczny lub laserowy, który zostanie wykonany zbyt późno może już nie powstrzymać procesu degeneracyjnego.