Osiedle Przyjaźń 60 lat temu. Zobacz niezwykłe zdjęcia
23 kwietnia 2021
Drewniane domy na Jelonkach powstały dla budowniczych Pałacu Kultury, ale mieszkańcy Jelonek znają je raczej jako osiedle akademickie.
Jeszcze na początku lat pięćdziesiątych na południe od Górczewskiej znajdowała się wieś Jelonki. Gdy wytypowano ją na lokalizację osiedla dla budowniczych Pałacu Kultury i Nauki im. Stalina, komuniści wyrzucili właścicieli gruntów w ekspresowym tempie. Kilka spraw o zwrot ziemi toczy się do dziś.
Osiedle miało składać się z dwóch typów drewnianej zabudowy: hoteli robotniczych i jednorodzinnych domów dla kierownictwa. Choć w oficjalnej propagandzie osiedle Przyjaźń miało być idealnym miejscem, gdzie Polacy, Rosjanie i Ukraińcy wspólnie oddają się lekturze klasyki komunizmu, w rzeczywistości było ogrodzone drutem kolczastym. Osobne ogrodzenie miało zapewnić bardziej wykwalifikowanym pracownikom i ich rodzinom bezpieczeństwo przed "klasą robotniczą".
Jedni widzą w domkach na Jelonkach inspiracje syberyjskie, inni - fińskie, jeszcze inni dopatrują się inspiracji staropolskimi dworkami. Większość budynków przyjechała do Warszawy w elementach i zostało złożonych na miejscu. Na terenie osiedla powstały także kino, stołówka, klub, łaźnia, przychodnia, kotłownia i dwa boiska. Podczas najbardziej zaawansowanych prac na budowie Pałacu Stalina mieszkało tam około 4500 osób. Gdy budowa wieżowca dobiegła końca i większość robotników wyjechała, komunistyczne władze zdecydowały o przekształceniu domków w akademiki i mieszkania dla profesorów.
Znani mieszkańcy Jelonek
W swoich latach studenckich w domkach na Jelonkach mieszkali m.in. prezes NBP i minister finansów dr hab. Leszek Balcerowicz, aktor Krzysztof Tyniec i językoznawca prof. Jerzy Bralczyk. Ten ostatni w 2019 roku powiedział Onetowi, że na osiedlu Przyjaźń mieszkało się "średnio", między innymi z powodu dużej odległości od uczelni.
Ciekawą, ale praktycznie nieznaną w Polsce postacią jest Alpha Oumar Konaré, który w latach siedemdziesiątych mieszkał na osiedlu Przyjaźń. Urodzony w 1946 roku, pochodzący z ludu Fulbe archeolog obronił na Uniwersytecie Warszawskim doktorat, ale karierę naukową kontynuował już w swojej ojczyźnie: Mali. W 1992 roku został pierwszym w historii demokratycznie wybranym prezydentem tego państwa. Podczas dwóch kadencji zmagał się m.in. z powstaniem Tuaregów na północy kraju oraz gigantyczną korupcją w rządzie.
(dg)
