Sposoby na Iksińskiego

Senator - adwokat radzi czytelnikom "Echa"

Spalanie śmieci w piecach domowych i dym, jaki w wyniku tego spalania wydostaje się z komina może być uznane również za naruszenie tzw. prawa są-siedzkiego, czyli immisję. Zadaniem prawa sąsiedz-kiego jest zapobieganie konfliktom rodzącym się na tle sąsiedztwa nieruchomości. Jeżeli więc spalanie śmieci wywołuje takie konflikty, to jest podstawa do powołania się na art. 144 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że "Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nierucho-mości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynika-jącą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nie-ruchomości i stosunków miejscowych".

Jak pisałem w poprzednim numerze "Echa", nie każde immisje tj. zakłócanie korzystania z nierucho-mości sąsiedniej są zakazane. Jednak dopuszczalne są tylko takie zakłócenia, które wynikają z normalnej eksploatacji nieruchomości, na której umiejscowione jest źródło zakłóceń, zgodnie z jej społeczno-gospo-darczym przeznaczeniem. Z całą pewnością spalanie śmieci w piecu domowym nie może być uznane za normalne korzystanie, bo dom to nie jest spalarnia śmieci, a piece domowe są przeznaczone do ogrzewania mieszkania, a nie do spalania w nich śmieci. Trzeba jednak pamiętać, że każdy taki przypadek musi być oceniony odrębnie. Jeżeli ktoś raz spalił śmieci w piecu domowym, to nie można powiedzieć, by dopuścił się zabronionych immisji. Przy immisjach musi być powtarzalność działania, pewna stałość w zakłócaniu korzystania z nieruchomości sąsiedniej.

Służby porządkowe, w tym policja i straże miejskie, powinny interweniować również w przypadku immisji, bo jest to przecież naruszenie obowiązującego prawa! Jednak jeżeli żadne interwencje, czy to sąsiedzkie, czy też administracyjne (policyjne), nie przynoszą rezultatu to pozostaje zwrócić się do sądu (sąd cywilny) o wydanie odpowiedniego zakazu.

Podstawą jest wspomniany już art. 144 k.c. i art. 222 k.c., który mówi, że "Przeciwko osobie, która narusza własność (...) przysługuje właścicielowi roszcze-nie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń". Tak więc każdy, kto czuje, że sąsiad swoim zachowaniem, w tym spalaniem śmieci w piecu domowym, utrudnia mu życie, może wystąpić do sądu i domagać się, by sąd na-kazał uciążliwemu sąsiadowi zmianę zachowania. Jeżeli w efekcie uciążliwego za-chowania sąsiada ponieśliśmy jakąś szkodę, to możemy też dochodzić odpo-wiedniego odszkodowania.

Trzeba tez pamiętać, iż ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 Nr 236 poz. 2008) nakłada na właścicieli nieruchomości obowiązki odpowiedniego pozbywania się odpadów, przede wszystkim nakłada obowiązek zawarcia umowy o odbieranie odpadów. Umowa taka może być zawarta tylko z przedsiębiorcą, który ma odpowiednie zezwolenie. We własnym zakresie właściciel nieruchomości może pozbywać się np. poprzez spalanie, tylko niektórych odpadów (śmieci). Tak więc spalanie w piecu domowym śmieci zazwyczaj będzie też naru-szeniem przepisów ustawy o czystości i porządku w gminach, ustawy o odpadach czy ustawy Prawo ochrony środowiska. Dlatego policja ma obowiązek interwencji, gdy stwierdzi, że właściciel nieruchomości pozbywa się odpadów poprzez spalanie w domowym piecu.

Adw. Robert Smoktunowicz
Senator RP