Spacery po Bemowie. Boernerowo pełne tajemnic

Początki Boernerowa związane są z budową Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej, która przypada na lata 1922-23. Do dzisiaj w Lesie Bemowskim można znaleźć pozostałości po dziesięciu masztach, które były ustawione na terenie rozciągającym się od Starych Babic do Wawrzyszewa. Większość urządzeń została zniszczona w 1945 roku przez Niemców.

Stare domki skrywają skarby

W 1932 r. rozpoczęła się budowa domków dla pracowników służby łączności. Rok później uruchomiono tu tramwaj B łączący Boernerowo z Ulrychowem. Inicjatorem budowy osiedla był Ignacy August Boerner: inżynier, żołnierz, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego, minister w kilku rządach II RP. Jego imieniem nazwano skwer znajdujący się u zbiegu ulic Kaliskiego i Kutrzeby.

Domki na Boernerowie to prawdziwy skarbiec historycznych ciekawostek. Na przykład Telefoniczna 18 to adres, pod którym kiedyś działała tajna radiostacja, którą udało się ukryć przed hitlerowcami. Została odkryta zupełnie przez przypadek przez kolejnych właścicieli domku podczas remontu w 1978 roku.

W dużym żółtym domu przy ul. Kunickiego 5 (dawnej Boernera 5) mieścił się przed wojną dom kultury, w którym działała też organizacja o nazwie "Bratnia pomoc byłym uczestnikom walk o niepodległość". Dom popularnie nazywano "bratniakiem", tu spotykali się społecznicy i artyści.

Historia dwóch kamieni

Wielu mieszkańców Boernerowa, a także rodzice, którzy przyprowadzają swoje pociechy do zespołu szkół przy ulicy Thommeego, widują na co dzień ozdobny głaz położony przy ulicy Akantu. Jednak mało kto wie, jak niezwykłą ma on historię. Wyryty na nim napis mówi o tym, że głaz poświęcony jest Peowiakom, którzy budowali ulice Boernerowa. Lotnisko zajmowało dużo większy teren niż dzisiaj. Ulica Powstańców Śląskich to przecież jeden ze starych pasów startowych. Dla niezorientowanych - Peowiak to członek POW (Polskiej Organizacji Wojskowej - tajnej organizacji powstałej z inicjatywy Józefa Piłsudskiego w 1914 roku). Głaz ustawiono zaraz po wybudowaniu osiedla. Był też drugi mniejszy - poświęcony samemu Piłsudskiemu. Oba kamienie zniknęły po wojnie. Mniejszego głazu nie odnaleziono. Drugi zaś odkryto zupełnie przypadkiem w trakcie robót przy budowie nowego budynku szkoły w 2002 r.

Okolice szkoły to też miejsca pełne historii. Nieopodal mieszkał słynny doktor Stanisław Śwital, który w czasie wojny uratował życie wielu rannym. Jednym z nich był Marek Edelman.

Gdzie jest lotnisko?

Wybudowane w latach czterdziestych lotnisko Babice, które położone jest w bezpośrednim sąsiedztwie Boernerowa, swoją nazwę zawdzięcza dawnemu podziałowi terytorialnemu, według którego zarówno teren lotniska, jak i osiedla domków należał do gminy Babice. Dzisiaj wielu dziwi ta nazwa. - Chomiczówka, Bemowo - tak, ale Babice tutaj? Do dzisiaj niektórzy mają problemy ze znalezieniem lotniska, szukając go w pobliżu obecnej miejscowości Babice. Trzeba dodać, że początkowo lotnisko zajmowało dużo większy teren niż dzisiaj. Ulica Powstańców Śląskich to przecież jeden ze starych pasów startowych.

Kościół: jedyny w swym rodzaju

Ciekawym obiektem Boernerowa jest kościół z 1936 roku (parafia M.B. Ostrobramskiej), który początkowo miał być jedynie niewielką kaplicą. Wiąże się z nią historia z czasów okupacji, kiedy to w czasie pasterki nagle pojawili się tu niemieccy żołnierze. Nastała chwila grozy. Akurat śpiewano "Cichą noc". Była to kolęda, którą Niemcy doskonale znali, dlatego... zaczęli śpiewać razem z Polakami.

Pod koniec lat 60. kościół zaczęto rozbudowywać. Do dzisiaj zachowało się jednak wiele oryginalnych elementów. Niezwykłe ceramiczne mozaiki i płaskorzeźby to dzieła m.in. Lecha i Piotra Grześkiewiczów, Joanny Husarskiej i Andrzeja Czarneckiego. A najbardziej zadziwiający jest ołtarz główny. Postać Jezusa nie jest umieszczona na krzyżu, jak to zwykle bywa, lecz obok. Sam krzyż zrobiony jest z elementów witrażowych. Przy dużym nasłonecznieniu bije od niego niesamowite czerwone światło.

Kolejne spacery Stowarzyszenia Przewodników Turystycznych "Złota Kaczka" po Bemowie planowane są na wiosnę. Tymczasem na jesienne i zimowe wieczory Stowarzyszenie poleca grę o dźwięcznej nazwie "Anomalia", dostępną w internecie. Autorzy obiecują niezapomniane przygody i sporą dawkę historii Bemowa.

Wystarczy wejść na stronę zlotakaczka.waw.pl. Aktualnie Stowarzyszenie proponuje spacery po cmentarzach i zwiedzanie kościołów oraz spotkania varsavianistyczne i wycieczki.

Działania realizowane w ramach projektu "Bemowo - na wesoło i naukowo!" współfinansowanego ze środków m. st. Warszawy Dzielnicy Bemowo.

Kontakt: tel. 692-002-170, e-mail: info@zlotakaczka.waw.pl

kz