Odrzuceni na starcie

I duży wstyd dla ludzi "pełnosprawnych", od których decyzji zależy los, a niekiedy życie wielu z nich.

Na nic zdają się wydumane raporty powstałe w zaciszu klimatyzowanych gabi-netów. Służą one głównie statystykom i poprawianiu dobrego samopoczucia decy-dentów. Życie weryfikuje wszelkie statystyki. A za liczbami kryją się ludzkie dra-maty. Największym kosztem jest wykluczenie społeczne niepełnosprawnych. Jest to często bardziej przykre niż ograniczające ich dysfunkcje.

Innym kosztem, wymiernym dla budżetu państwa - a więc wszystkich podatni-ków, są wszelkiego rodzaju zasiłki i renty socjalne wypłacane niepełnosprawnym. A przecież większość z nich, zwłaszcza młodzi, wykształceni ludzie, nie chcą pogodzić się z życiem emeryta w wieku 20, 30 lat. Często ogromnym wysiłkiem swoim i ro-dziców zdobywali zawody, kończyli szkoły, a nawet studia. Miała to być szansa na godne życie, założenie rodziny. Takie mieli nadzieje.

Jest wiele aktów prawa krajowego, które są gwarancją równości szans wszyst-kich obywateli. Wystarczy wymienić konstytucję, kodeks pracy czy kodeks cywilny. Mało tego - prawo unijne nakazuje dostosowanie polskiego prawa do przepisów ds. dyskryminacji w UE.

Tymczasem nadal brak ustawy, która wesprze tę grupę ludzi. Owszem, Karta Praw Osób Niepełnosprawnych istnieje, ale chyba tylko... wirtualnie. Taki wniosek nasuwa się sam, gdyż do tej pory rząd nie ratyfikował konwencji osób niepełno-sprawnych Zgromadzenia ONZ z 13 grudnia 2008 roku. Półtora roku to za mało? Były dużo pilniejsze prace, ot choćby ustawa hazardowa - wystarczyły tylko dwa dni. Wiceminister pracy Jarosław Duda powiedział, że "nastąpił znaczny wzrost za-trudnienia osób dysfunkcyjnych w instytucjach państwowych". Co minister miał na myśli - pozostanie jego słodką tajemnicą. Życie mówi bowiem co innego.

Smutne historie

"Echo" zapytało kilku młodych ludzi z grupą inwalidzką o ich kariery zawodowe. Na dziesięć osób słabo słyszących - nikt nie pracuje.

- Jestem technikiem informatykiem - mówi 24-letni Mariusz. - Jednak nigdy nie pracowałem na tym stanowisku. Dorywczo lub na zlecenie - tak, ale jako fizyczny - dodaje. Jego koleżanka, 23-letnia Dagmara - grafik komputerowy, informatyk i fotograf, w żadnym z wymienionych zawodów nie znalazła pracy. - Zatrudniłam się więc jako kasjerka w dużym markecie, przecież z czegoś trzeba żyć - mówi. - Po pięciu miesiącach musiałam jednak zrezygnować ze względu na alergię. Już minęło pół roku odkąd nie pracuję, nie mam co ze sobą zrobić, żal ciężkiej pracy i lat, które spędziłam kształcąc się. Jestem nikomu niepotrzebna, jestem nikim - dodaje ze smutkiem. Na stwierdzenie, że są programy ułatwiające zatrudnienie takim jak oni, zgodnie odpowiadają. - To jest fikcja na papierze.

- Możemy mieć wyższe kwalifikacje od innych kandydatów, ale w momencie ujawnienia naszej dysfunkcji pracodawca zawsze wybierze osobę nawet gorzej przygotowaną do zawodu, ale za to "bez problemu" - dodaje 25-letni bezrobotny Michał, absolwent marketingu. - Nie chcemy żyć z głodowej renty, nie jesteśmy ży-ciowymi emerytami. Jeszcze nie - dodaje. Niewątpliwie potrzebne są działania sy-stemowe, ale praktyczne, a nie papierowe. Może wtedy biura pośrednictwa pracy będą poszukiwać nie tylko sprzątaczy z grupą inwalidzką, ale i grafika czy informa-tyka? Brzmi jak bajka? Tak, ale w coś trzeba wierzyć.

Jolanta Klajbor