Most Toruński, który stał się Grota. "To się nie przyjmie"

Podczas gdy używanie skróconej nazwy "most Curie" wciąż wzbudza wśród mieszkańców Białołęki zdziwienie, zwrot "most Grota" przyjął się doskonale. 35 lat temu sprawa wcale nie była tak oczywista. Gdyby istniał już wówczas Internet w dzisiejszym rozumieniu, nazwa z pewnością spotkałaby się z "hejtem" jako zbyt długa, zagmatwana, łatwa do przekręcenia i wyśmiana. "Most imienia generała Stefana 'Grota' Roweckiego? To się nie przyjmie".

Most Grota - historia

Budowa mostu pomiędzy Żeraniem a Marymontem nabrała realnych kształtów w latach 70. Warszawa zaczęła wyraźnie rozlewać się na północ i brak możliwości przekroczenia Wisły na północ od mostu Gdańskiego stawał się coraz większym problemem. Jednym z rozwiązań była budowa planowanego już przed II wojną światową mostu Krasińskiego między Żoliborzem a Bródnem. Komunistyczne władze co prawda często sięgały po przedwojenne pomysły, ale teraz uznano koncepcję za przestarzałą.

Zamiast mostu Krasińskiego rozpoczęto w 1977 roku prace nad mostem Toruńskim, który pożyczył nazwę od znajdującej się na prawym brzegu Wisły ulicy. Przeprawę według projektu Witolda Witkowskiego (1924-2015) budowały Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych Nr 15 i Mostostal. Podczas gdy konstrukcja rosła, w Polsce rozgrywały się niezwykłe wydarzenia. Powstanie "Solidarności", fala strajków, odsunięcie od władzy Edwarda Gierka, krótkotrwałe rządy Stanisława Kani i wreszcie przejęcie władzy przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego - wszystko rozegrało się w ciągu zaledwie roku.

W 1981 roku nastroje patriotyczne były już tak silne, że władze zgodziły się nazwać prawie gotowy most imieniem dowódcy Armii Krajowej. 28 listopada przeprawa została nawet poświęcona przez biskupa, co było niejako sygnałem do antykomunistycznej manifestacji z udziałem weteranów. Smaczku całej sytuacji dodawał fakt, że główny projektant mostu służył podczas wojny w... Kedywie, oddziale dywersyjnym AK. Dwa tygodnie po otwarciu "Grota" gen. Jaruzelski ogłosił stan wojenny.

Most Grota - remont

Aż przez 31 lat most Grota był najdalej wysuniętą na północ przeprawą Warszawy. Gdy otwarto most Curie, pojawiła się możliwość wyremontowania starej konstrukcji bez paraliżowania miasta. W latach 2013-2015 "Grot" został poszerzony do dziesięciu pasów ruchu i zyskał drogę rowerową. Czeska firma Metrostav przeprowadziła prace wzorowo, oddając plac budowy przed wyznaczonym terminem i zbierając dobre recenzje za profesjonalizm.

Dziś "Grot" jest częścią obwodnicy Warszawy i najbardziej zatłoczonym mostem w mieście. Każdego dnia przejeżdża nim ponad 180 tys. samochodów.

Dominik Gadomski
historyk, redaktor portalu tustolica.pl