Młynarska jest z innego świata

Młynarska to jedna z najstarszych ulic stołecznej Woli. Historycy uważają, że stanowiła trakt wiodący z Rakowca przez Wolę i Czyste do Powązek. jednak mapy sprzed 250 lat nie potwierdzają tej tezy. W XVIII i XIX stuleciu Młynarska przebiegała przez łąki i pola, tu i ówdzie poprzetykane pojedynczymi drewnianymi chałupami. Charakterystycznym elementem krajobrazu były w tej okolicy wiatraki. "Młynarstwo na gruntach Woli rozwinęło się, jak się wydaje, po rozszerzeniu obszaru miasta i wyznaczeniu czytelnych jego granic Okopami Lubomirskiego, co nastąpiło w 1770. Drewniane obiekty należały do typu koźlaków - czworobocznych konstrukcji o belkowym szkielecie szalowanym łatami, wyposażonych w czteropłatowe śmigi" - pisze Jarosław Zieliński w "Atlasie dawnej architektury ulic i placów Warszawy". Plan z 1796 roku pokazywał 24 wiatraki. W 1808 było ich 14, siedem lat później - 12, a w 1852 zaledwie osiem. Pod koniec XIX stulecia stało ich 18, ale tylko w rejonie obecnych ulic Ostroroga i Wawrzyszewskiej. Z czasem rozebrano je w związku z wytyczaniem cmentarzy.

Zabudowę od końca lat 90. XIX wieku stanowiły kamienice dla robotników. Sama ulica w 1897 roku zyskała nawierzchnię brukowaną a z czasem oświetlenie czteropłomieniowymi latarniami gazowymi. Znaczna część zabudowy została zniszczona w czasie powstania warszawskiego, a ruiny domów rozebrano zaraz po wojnie.

Na końcowym odcinku Młynarskiej, między Obozową a Sołtyka, zachował się XIX-wieczny bruk z polnych kamieni. Około 2003 roku wciąż były tu głębokie rynsztoki, jednak w wyniku renowacji zabytkowej jezdni prymitywna kanalizacja deszczowa została zlikwidowana. Zamiast drewnianych słupów ustawione zostały tu żeliwne latarnie pastorałki, których przed wojną na Młynarskiej nie było. Ulica jest jednak bardzo klimatyczna, tym bardziej, że nie ma przy niej nowych budynków. Nic więc dziwnego, że stała się plenerem dla filmu "Rewers" Borysa Lankosza. Brukowaną Młynarską idzie Sabinka (Agata Buzek). Zaczepiają ją dwa typy spod ciemnej gwiazdy, które kradną jej torebkę. I nagle wyrasta przed nimi ubrany w modny na początku lat 50. XX wieku prochowiec Bronisław (Marcin Dorociński). Szybkim uderzeniem powala na ziemię jednego z oprychów, a drugi, przerażony utratą zębów, oddaje swojej ofierze torebkę i przeprasza za swoje zachowanie. Ciekawe, czy mroczny klimat końcowego odcinka Młynarskiej sprzyja dziś randkom, albo chociaż spacerom?

(PB)