Ukraińska pisarka: Już jesteśmy w czasie III wojny światowej. Europa wciąż nie wierzy, że jest wojna
Europa, szczególnie ta położona za byłym murem berlińskim, wciąż nie potrafi w pełni pojąć, że wojna już tu jest. Polacy, zwłaszcza po wydarzeniach z 10 września, gdy 19 rosyjskich dronów wtargnęło na terytorium kraju, zaczynają dostrzegać, że ostrzeżenia sprzed lat nie były histerią. "Kiedy trzy lata temu mówiłam, że dziś Kijów, jutro Warszawa, nie byłam histeryczką. Mówiłam prawdę. Rozumiałam scenariusz, który teraz się rozgrywa" - mówi w rozmowie z Magdaleną Rigamonti z Onetu ukraińska pisarka Oksana Zabużko.
REKLAMA
"Rosja i jej trauma zdrady"
Zabużko nie ma wątpliwości co do charakteru rosyjskich działań. "W tej wojnie wszystko jest proste. Agresorem jest Rosja, która naśladuje nazistowskie Niemcy. Zachód nie rozumie, jak wielkim wzorem dla Putina są właśnie Niemcy z czasów Hitlera" - podkreśla pisarka. W jej opinii Rosja wciąż zmaga się z traumą zdrady przez Hitlera, który w 1941 roku złamał pakt Ribbentrop-Mołotow. "Do dziś przeciętny Rosjanin wierzy, że musi naprawić tamtą zdradę i ruszyć na Zachód, by go zdobyć. To przekonanie jest podsycane przez potężną machinę propagandową Putina, która przenika każdy aspekt życia w Rosji - od literatury, przez filmy, po kulturę masową" - tłumaczy Zabużko.
"Zachód nie chciał widzieć rosyjskiej propagandy"
Ukraińska pisarka od lat alarmuje o zagrożeniu płynącym z Rosji, ale jej głos często spotykał się z niezrozumieniem. "Krzyczałam o tym już w 2014 roku, kiedy Rosja zaatakowała Ukrainę, i po 2022 roku, gdy zaczęła pełnoskalową wojnę" - mówi. Zwraca uwagę, że Zachód przez lata ignorował propagandowy przekaz rosyjskiej kultury masowej, zachwycając się jedynie klasykami literatury, jak Czechow czy Dostojewski. "Napisałam esej o tym, jak czytać literaturę rosyjską po Buczy. Zachód jednak nie chciał tego słyszeć" - dodaje.
"Europa musi się obudzić"
Zabużko, analizując dzieło Czesława Miłosza "Rodzinna Europa", zauważa, że linia podziału wciąż istnieje w głowach Europejczyków. "W 2022 roku, podczas spotkania autorskiego w Amsterdamie, usłyszałam, jak moderatorka nazywa Ukrainę postsowiecką republiką. Tłumaczyłam, że mówimy o kraju z 30-letnią historią niepodległości, który przeszedł przez Pomarańczową Rewolucję i Euromajdan. Ale w ich podręcznikach wciąż jest napisane, że Ukraina to kraj postsowiecki" - opowiada pisarka.
Według Zabużko, Europa musi być gotowa na przyszłość, która może przynieść fragmentację Rosji lub wzrost potęgi Chin. "Czy Europa ma odpowiednie pasy bezpieczeństwa na takie zmiany? Czy jest gotowa na wielkie przetasowania na mapie politycznej?" - pyta.
"Najlepsza armia w Europie"
Zabużko nie ma wątpliwości, że Ukraina już teraz jest jednym z kluczowych graczy w Europie. "Mamy najlepszą armię w Europie. Brytyjczycy pytani, gdzie będą uciekać w razie III wojny światowej, odpowiadają, że do Ukrainy" - mówi. Jej zdaniem III wojna światowa już trwa, a Ukraina jest na jej pierwszej linii frontu.
"Strategia terroru Rosji nas jednoczy"
Mimo codziennego zagrożenia, Ukraińcy nie tracą ducha walki. "Strategia wojny terrorystycznej prowadzonej przez Rosję nas nie demoralizuje, tylko jednoczy. Oczywiście jest zmęczenie, ale jest też determinacja" - podkreśla Zabużko, przywołując nawet humorystyczne momenty z życia w Kijowie pod ostrzałem. "Pewnej nocy, między dwoma falami bombardowań, usłyszeliśmy dźwięk śmieciarki. To był dźwięk życia, znak, że miasto wraca do normalności" - wspomina.
Źródło: onet.pl
