REKLAMA

Mieczysław Treter - estetyk, krytyk sztuki oraz ,,szara eminencja" międzywojennego życia artystycznego w Polsce

autor: Diana Wasilewska
wydawnictwo: Universitas
wydanie: Kraków
data: 28 lutego 2019
forma: e-book (epub, mobipocket)
liczba stron: 408
ISBN: 978-83-2422936-9

Książka jest pierwszą w Polsce publikacją monograficzną poświęconą szerokiej działalności kulturalnej i publicystyczno-badawczej Mieczysława Tretera - wybitnego, acz dziś niemal zapomnianego estetyka, krytyka sztuki, muzealnika i kuratora, aktywnego przede wszystkim w okresie międzywojennym. Autorka gruntownie odtwarza jego system estetyczny, wyrosły w dużym stopniu na postromantycznej myśli o sztuce, próbując jednocześnie włączyć wypowiedzi krytyczne Tretera w oś sporów o pryncypialne kwestie artystyczne epoki. Analizuje przy tym nie tylko jego zmieniające się poglądy odnośnie do sztuki czy samej krytyki, ale również specyfikę języka krytycznego, tj. stylistyczno-retoryczne ukształtowanie dyskursu. Omawia wreszcie działalność organizatorsko-wystawienniczą Tretera, wraz z jej recepcją w ówczesnej prasie polskiej i zagranicznej, przybliżając tym samym kulisy artystycznej sceny tamtych lat - widzianej jako pole ścierających się tendencji oraz walki o dominację w świecie sztuki.

"Jest to praca niewątpliwie pionierska i w takim ujęciu wręcz wyjątkowa, ponieważ odbiega daleko od tradycyjnej biografii i zmierza w stronę bardzo kompetentnej i źródłowo udokumentowanej analizy rozległego obszaru naszej krytyki tego okresu. (...) Mieczysław Treter jawi się tu jako spiritus movens większości działań instytucjonalnych związanych chociażby z propagandą sztuki polskiej poza granicami, ale przede wszystkim jako ,,krytyk środka", próbujący godzić (...) Scyllę sztuki i krytyki konserwatywnej z Charybdą nowoczesności".

Z recenzji prof. dr. hab. Waldemara Okonia

Dr Diana Wasilewska - historyk i krytyk sztuki (UAM), polonistka (UMK), absolwentka podyplomowego studium Laboratorium Reportażu (UW). Autorka monografii naukowej poświęconej krytyce artystycznej międzywojnia Przełom czy kontynuacja? Polska krytyka artystyczna 1917-1930 wobec tradycji młodopolskiej (2013), współautorka książki Lekcja historii Jacka Kaczmarskiego (2012), stypendystka Fundacji Lanckorońskich (2009), kierownik grantu NCN. W badaniach naukowych zajmuje się przede wszystkim krytyką artystyczną dwudziestolecia międywojennego, ze szczególnym uwzględnieniem retorycznego aspektu jej języka. Pracuje na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Spis treści

WPROWADZENIE

1. Zamiast biografii

2. Stan badań i konstrukcja książki

I. ESTETYKA JAKO FILOZOFIA SZTUKI. ZARYS PROGRAMU ESTETYCZNEGO MIECZYSŁAWA TRETERA

1. Czym w gruncie rzeczy jest sztuka?

1.1. Sztuka jako przedmiot badań estetyki

1.2. Próba definicji sztuki

2. Od pacykarza do geniusza, czyli o dyspozycjach psychicznych i postawach artysty

3. Ekspresja jako istota sztuki

4. Styl i jego pochodne

5. Forma i jej korelaty

II. KRYTYKA ARTYSTYCZNA MIECZYSŁAWA TRETERA WOBEC SPORÓW O PRYNCYPIA EPOKI

1. Spory o polską sztukę współczesną

1.1. Sztuka awangardowa i jej artystyczne korzenie

1.2. Tęsknota za porządkiem: od Rytmu przez neoklasycyzm po nowy realizm

1.3. Kapiści w ofensywie

2. Śledź i cytryna kontra ułan z dziewczyną, czyli spor o temat w malarstwie

2.1. O malarstwo bez ,,literatury"

2.2. Spor o Matejkę

2.3. Główka kapusty czy głowa Chrystusa? Problem warsztatu artysty

2.4. ,,Chandra po zabawie". Debata wokół kryzysu sztuki i jej społecznego posłannictwa

2.5. Sztuka tematowa w Zachęcie

3. Sztuka a państwo

3.1. Sztuka i jej rola w życiu odrodzonego państwa

3.2. Faszyzm włoski jako wzorcowy model mecenatu państwowego

3.3. Ocena działalności rządu polskiego w sprawie sztuk plastycznych

4. Wobec sporów o sztukę narodową

4.1. Nacjonalizacja modernizmu i poszukiwania stylu narodowego w Polsce

4.1.1. Romantyczne i młodopolskie tęsknoty za stylem narodowym

4.1.2. Nacjonalizacja i upaństwowienie modernizmu - formizm i Rytm

4.1.3. Sztuka narodowa w warszawskiej Zachęcie

4.1.4. Wóz Grzymały czy barka Dantego? Wpływy paryskie a sztuka narodowa

4.1.5. Wobec sztuki ludowej

4.1.6. Narodowość vs kosmopolityzm

4.2. Sztuka narodowa według Mieczysława Tretera

4.2.1. O potrzebie sztuki narodowej

4.2.2. Naród, nacjonalizm i sztuka narodowa

4.2.3. ,,My, Francuzi Północy"? Wpływy obce a odrębność narodowego stylu

4.2.4. Temperament plemienny i rdzenne cechy sztuki polskiej

4.2.5. Polska sztuka narodowa

III. JĘZYK KRYTYCZNY MIECZYSŁAWA TRETERA

1. Kto powinien pisać o sztuce? Poglądy metakrytyczne Mieczysława Tretera

1.1. Tożsamość i funkcja krytyki

1.2. Artyści kontra znawcy

1.3. Precz z dyletantyzmem usłużnych wzmiankarzy!

1.4. ,,Nie wolno ględzić na Górze Synaj". Kryteria oceny i metody krytyczne - w stronę krytyki naukowej

2. ,,Treterologia sztuki polskiej" - metody krytyczne i style odbioru

2.1. Matejko

2.2. Dunikowski

2.3. Pautsch, Fałat, Wyczołkowski, Drabik i inni

3. (Nie)uprzedzonym okiem. Recenzje i sprawozdania z wystaw

3.1. Kryteria wartościowania dzieł sztuki

3.2. Retoryka ocen pozytywnych i strategie dyskredytacji nieaprobowanej sztuki

IV. PROPAGANDA SZTUKI I ,,SNY MOCARSTWOWE" MIECZYSŁAWA TRETERA

1. Muzea i zbiory państwowe

2. Zasady organizacji salonów artystycznych i wystaw zbiorowych - ,,dyktatorska" koncepcja wystawiennicza Mieczysława Tretera

3. Propaganda sztuki polskiej za granicą

3.1. Prestiż sztuki a ,,sny mocarstwowe" Mieczysława Tretera

3.2. Program i zadania TOSSPO

3.3. Propagandowa misji sztuki - organizacja wystaw zagranicznych

3.4. ,,Mniej artystow, więcej prac". Koncepcja wystawiennicza Tretera i kryteria wyboru dzieł na wystawy zagraniczne

3.5. ,,Treter od Szerzenia Sztuki Polskiej Wśrod Obcych". Działalność TOSSPO w opinii wspołczesnych

3.6. Prasa obca o wystawach sztuki polskiej

ZAKOŃCZENIE

ILUSTRACJE

BIBLIOGRAFIA

Bibliografia podmiotowa (publikacje Mieczysława Tretera)

Bibliografia przedmiotowa

Materiały archiwalne

INDEKS

Na sąsiedniej półce

Szukasz książki, audiobooka? Skorzystaj z wyszukiwarki
;

REKLAMA

LINKI SPONSOROWANE

REKLAMA

Znajdź swoje wakacje

REKLAMA

Najnowsze informacje na Tu Stolica

REKLAMA

REKLAMA

REKLAMA

REKLAMA

REKLAMA

REKLAMA

AMBRA - Twoje Perfumy
AMBRA - Twoje Perfumy

Kup bilet

Znajdź swoje wakacje

Powyższe treści pochodzą z serwisu Wakacje.pl.

Polecamy w naszym pasażu

REKLAMA

Kambukka Olympus
Kambukka Lagoon

REKLAMA