Kość słoniowa w kolczykach po babci

Adwokat radzi czytelnikom "Echa"

To prawo dotyczy także pochodnych tych okazów, czyli np. kości słoniowej. Aby wszystko odbyło się zgodnie z prawem, osoba posiadająca np. biżuterię z kości słoniowej musi mieć odpowiednie dokumenty, które potwierdzają jej legalność. Mam w domu od lat kolczyki po mojej babci. Jest to kość słoniowa przy-wieziona przed laty z Afryki, ale nie mam żadnych dokumentów na to. Kolczyki mają co najmniej 50 lat. Jak mogę je sprzedać zgodnie z prawem?

Dzikie zwierzęta i rośliny, którym grozi wyginięcie są poddane szczególnej ochronie. Najważniejsze zasady tej ochrony zostały ustalone w konwencji o między-narodowej kontroli handlu dzikimi gatunkami roślin i zwierząt, która weszła w życie 1 lipca 1975 roku pod nazwą Konwencji Waszyngtońskiej, czyli CITES (skrót od angielskiej nazwy konwencji). Polska osta-tecznie przystąpiła do tej konwencji w roku 1990. Nasze przepisy wewnętrzne są obecnie dostosowane do reguł określonych w tej konwencji.

Handel zwierzętami lub ich pochodnymi (np. kością słoniową) jest całkowicie zakazany. Żeby legalnie sprzedać wyrób z kości słoniowej należy uzyskać spec-jalne zezwolenie od zakazu handlu. W Polsce zezwolenie takie może wydać wyłącz-nie Minister Środowiska. Jednak nawet minister może je wydać tylko w ściśle określonych, bardzo wyjątkowych przypadkach.

Co ważne - całkowity zakaz handlu wyrobami z dzikich zwierząt dotyczy tych wykonanych po 1 czerwca 1947 r. Jest to data graniczna określona w Konwencji CITES. Jeżeli wyrób np. wisiorki z kości słoniowej, został wykonany przed dniem 1 czerwca 1947 r., to można nim handlować bez konieczności uzyskiwania specjal-nego zezwolenia. Trzeba jednak udokumentować to, że wyrób pochodzi sprzed tej daty. Jeżeli nie mamy na to dokumentów (np. dowodu zakupu, czy jakiegokolwiek innego dowodu) to w praktyce legalna sprzedaż takiego wyrobu jest niemożliwa. Jeżeli wystawimy na sprzedaż np. w internecie wisiorki z kości słoniowej, bez posiadania dowodów na to, że zostały wykonane przed 1 czerwca 1947 r. to policja ma obowiązek zatrzymać taki przedmiot, a my narażamy się na odpowiedzialność karną. Przepisy nie określają, w jaki sposób należy udokumentować to, że wyrób jest sprzed 1 czerwca 1947 r. Jeżeli nie mamy żadnego urzędowego dokumentu na pochodzenie wyrobu z kości słoniowej, to rozwiązaniem może być uzyskanie potwierdzenia daty wykonania wyrobu przez odpowiedniego rzeczoznawcę. Jeżeli policja nie uzna przedstawianych przez nas dowodów, to pozostanie nam udo-wodnić przed sądem fakt, iż wisiorki zostały wykonane przed 1 czerwca 1947 r.

O zakazie handlu wyrobami z dzikich zwierząt trzeba szczególnie pamiętać podczas egzotycznych wakacji. Czasami nawet niewinnie wyglądająca pamiątka, kupiona gdzieś na targu w Afryce czy Azji, może być przyczyną poważnych kło-potów. Prosto z lotniska można trafić do aresztu. Pół biedy, gdy trafimy do aresztu już w Polsce, znacznie gorzej, gdy stanie się to w kraju afrykańskim.

Adw. Robert Smoktunowicz

Pewien internauta ma kłopoty z policją,
ponieważ na aukcji chciał sprzedać gitarę, która była ozdobiona elementami z kości słoniowej.