Kolarskie legendy z osiedla Las
2 kwietnia 2013
Był czas, kiedy polskie kolarstwo święciło światowe sukcesy. Przyczyniło się do nich dwóch wielkich zawodników, którzy urodzili się w osiedlu Las, z czego wielu mieszkańców Wawra, zwłaszcza młodszych, zapewne nawet nie zdaje sobie sprawy.
Stanisław Królak
Urodził się 26 stycznia 1931 w osiedlu Las. Był wybitnym polskim kolarzem szosowym a następnie trenerem kolarskim. To pierwszy polski zwycięzca Wyścigu Pokoju z 1956 r.
- Po raz pierwszy wsiadłem na rower mając trzynaście lat, a było to w podwarszawskiej miejscowości Las, gdzie moim sąsiadem był późniejszy trener polskich kolarzy Henryk Łasak. Ścigaliśmy się po polnych drogach - wspominał Stanisław Królak w 2008 roku.
Był reprezentantem dwóch stołecznych klubów: Sarmata i Legia. W 1949 pierwszy raz wziął udział w zawodach kolarskich i wygrał wyścig o "Puchar Życia Warszawy". W 1952 wystartował pierwszy raz w Wyścigu Pokoju. W latach 1952-1955 cztery razy zdobył tytuł mistrza Polski w wyścigu szosowym, górskim i przełajowym. Siedem razy ścigał się w Wyścigu Pokoju (1952-1961), trzykrotnie uczestniczył w szosowych mistrzostwach świata.
Królak sprawiał, że podczas wyścigów na polach i w ogrodach zamierała praca, nauka w szkole była przerywana. Kto tylko mógł, pędził do najbliższego miejsca z zainstalowanym radioodbiornikiem. Jego sukcesy sprawiły, że szosy zaroiły się od chłopców na rowerach, z których każdy chciał być Królakiem. Chłopak z osiedla Las stał się jednym z najbardziej popularnych sportowców Polski lat 50. On zapoczątkował późniejsze wspaniałe zwycięstwa w Wyścigu Pokoju takich znakomitych kolarzy jak Ryszard Szurkowski (1970, 1971, 1973 i 1975), Stanisław Szozda (1974), Lech Piasecki (1985) i Piotr Wadecki (2000).
Do historii osiedla Las przeszło spotkanie w 1954 roku z Królakiem, Henrykiem Łasakiem i Eligiuszem Grabowskim. Do miejscowej świetlicy przybyły tłumy mieszkańców, a samo spotkanie urosło do rangi lokalnego wydarzenia.
Po zakończeniu kariery sportowej Stanisław Królak prowadził w Warszawie sklep rowerowy. Zmarł 31 maja 2009 roku w Warszawie, w wieku 78 lat. W Wołominie odbywa się cyklicznie Memoriał Stanisława Królaka - Kolarskie Uliczne Kryterium o Puchar Burmistrza Wołomina.
Henryk Ryszard Łasak
Urodził się 17 lutego 1932 w osiedlu Las. W młodości uprawiał kolarstwo w klubie Gwardia Warszawa. Pięciokrotnie sięgał po medale mistrzostw Polski. W 1956 zajął trzecie miejsce w wyścigu szosowym ze startu wspólnego oraz mistrzostwach Polski w przełajach. Z Gwardią sięgał dwukrotnie po srebrny (1952, 1953) i dwukrotnie po brązowy medal w drużynowym wyścigu na 100 km. Dwukrotnie, lecz bez sukcesów startował w Wyścigu Pokoju (1954 i 1955). Po zakończeniu kariery sportowej pracował jako mechanik kolarski w Polskim Związku Kolarskim.
W 1963 roku został asystentem Władysława Wandora, trenera polskiej kadry kolarzy szosowych, a w 1965 zastąpił go na tym stanowisku. Henryk Łasak był dla kolarzy tym, kim Feliks Stamm dla bokserów czy Kazimierz Górski dla piłkarzy. Wspierany przez Wojciecha Walkiewicza i Zbigniewa Rusina, poprowadził polskich kolarzy do bezprecedensowych w historii tej dyscypliny w Polsce sukcesów, m.in. pierwszego medalu kolarzy szosowych na mistrzostwach świata (brąz w wyścigu drużynowym na 100 km w 1971 r.) i pierwszego medalu w kolarstwie szosowym na Igrzyskach Olimpijskich (brąz w wyścigu drużynowym na 100 km w 1971 r.). Jego wychowankiem był Ryszard Szurkowski. Innymi jego zawodnikami byli m.in. Stanisław Szozda, Jan Magiera, Zygmunt Hanusik, Zenon Czechowski, Lucjan Lis, Edward Barcik, Jan Smyrak i Janusz Kowalski.
Henryk Łasak uważany jest za najwybitniejszego polskiego trenera w historii. Zginął tragicznie w wypadku samochodowym
5 stycznia 1973 w Skomielnej Białej, w województwie małopolskim. Po jego śmierci zawodnicy sięgnęli w 1973 r. po mistrzostwo świata zarówno w wyścigu indywidualnym (Ryszard Szurkowski przed drugim Stanisławem Szozdą), jak i drużynowym na 100 km. Jego pamięci poświęcony jest Memoriał im. Henryka Łasaka. W 1995 roku na ścianie szkoły w Skomielnej odsłonięto tablicę upamiętniającą wielkiego trenera, a tuż przed szkołą postawiono jego pomnik.
sb
na podstawie Wikipedia.org
