Kibice, Kopiec i "Kotwa"
1 października 2011
Chodzę od lat na uroczystości związane z obchodami rocznicy Powstania Warszawskiego. Stałym punktem programu tych uroczystości jest składanie wieńców przez przedstawicieli władz wszelkich szczebli, organizacje kombatanckie, no i partie polityczne, które chcą się pokazać. Nowością od ubiegłego roku na powstańczych obchodach stali się kibice warszawskiej Legii.
Eugeniusz Ajewski "Kotwa",
źródło: www.1944.pl
Przypomina mi się, jak monumentalną Kotwicę Polski Walczącej na Kopcu miano zniszczyć przeznaczając ją na złom. Działo się to nie w czasach PRL-u, ale zaraz na początku mojej kadencji jako prezydenta Warszawy w 1994 roku. O spotkanie ze mną poprosiła grupa powstańców na czele z Eugeniuszem Ajewskim "Kotwą", w nie cierpiącej zwłoki sprawie. Przyjąłem ich poza kolejką. Przyszli z alarmem. Oto główny architekt Warszawy - pominę litościwie jego nazwisko, bo wkrótce zwolniłem go z tej funkcji - wydał nakaz demontażu Kotwicy, jako samowoli budowlanej. Udało się zatrzymać tę bzdurę. W ciągu kilku lat przy pomocy władz Mokotowa i firmy "Faelbet" pomnik został odnowiony, a kopiec uporządkowany. Nadano mu nazwę Kopca Powstania Warszawskiego. Twórcą "Kotwicy" i głównym projektantem oraz animatorem tej odnowy był wspomniany "Kotwa" - plutonowy pułku "Baszta", a po wojnie architekt, który pracował w Biurze Odbudowy Stolicy. Opowiadał mi, że kiedy zwozili na Czerniaków gruzy zburzonej Warszawy przemieszane ze sprzętami domowymi i resztkami ludzkimi zdawali sobie sprawę, że po cichu tworzą kopiec narodowej pamięci po Powstaniu Warszawskim. Domyślał się tego szef BOS-u z komunistycznego nadania, Józef Sigalin, twórca MDM-u i Trasy W-Z, ale udawał, że niczego nie wie.
Nad upamiętnieniem wydarzeń powstańczych "Kotwa" działał niezmordowanie aż do swojej śmierci w 2006 roku. Zawdzięczmy mu m.in. monumentalną 7- tomową, pisaną przez żyjących, dokumentację "Mokotów walczy 1939-1944", a także dokumentację wszelkich wizualnych znaków: pomników, medali, tablic, głazów pamiątkowych, nagrobków, sztandarów upamiętniających na Mazowszu walki o niepodległą Polskę. Sam był twórcą części z nich, szczególnie dotyczących "Baszty". Zainicjowany przez środowisko "Baszty" i inne oddziały mokotowskie coroczny przemarsz od Parku Dreszera do wyjścia z kanałów przy ul. Dworkowej odbywa się wytyczonym przez niego szlakiem pamięci. Tablica na Kotwicy upamiętnia zasługi tego skromnego a niezwykle pracowitego i skutecznego powstańca, architekta, sędziego bokserskiego. Spotkajmy się na Kopcu przy ul. Bartyckiej w niedzielę 2 października o 18.00 na zakończeniu obchodów 67 rocznicy Powstania, aby w niezwykłej atmosferze, ze szczytu, z którego można podziwiać panoramę szybko zmieniającego się miasta, oddać hołd "Kotwie" i wielu innym bohaterom, którym zawdzięczamy naszą tożsamość i wolność.
Marcin Święcicki
poseł (1989-1991 / 1993-1997 / 2011-), były prezydent Warszawy (1994-1999) i minister współpracy gospodarczej z zagranicą (1989-1991)
