Ciekawy Wawer

Dziękuję wszystkim za trafne odpowiedzi na zagadkę z ostatniego odcinka cyklu "Ciekawy Wawer". Zagadkę odgadli: Agnieszka Topolewska, Michał Chmiel, Grze-gorz Kołodziejek i Marek Łapay. Zwycięzcą został Marek Łapay, który jako pier-wszy napisał, że "jest to pomnik ku czci Józefa Piłsudskiego, upamiętniający rów-nież czterech obywateli Wawra poległych w walkach z bolszewikami, odsłonięty 1 listopada 1930 roku. Po wojnie zburzony i zakopany w ziemi, odkopany i odrestau-rowany po 1989 roku. Mieści się on przy budynku dawnego gimnazjum w Wawrze".

Pana Marka zapraszamy po odbiór nagrody do sklepu "Hacjenda z winami dobrewina.pl" przy ul. Marysińskiej 3.

Dodam, że budynek, przed którym stoi pomnik, nazywany jest "Murowanką". Powstał za społeczne pieniądze w związku z potrzebami edukacji dzieci i młodzieży z okolic Wawra, Glinianki i Gocławia. Pomnik został postawiony przez miejscowe społeczeństwo w hołdzie marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu i kilku żołnierzom z tych okolic, którzy polegli w latach 1918-1920. Byli to mieszkańcy Wawra: Józef Osmeliński, Michał Pełka i Józef Wójtowicz.

Tę historię opisał Stanisław Zalech w "Historii Warszawy", powołując się na wie-dzę Oresta Pęgierskiego przedstawioną w książce pt. "Wawer i jego osiedla" ("Bib-lioteka Wawerska", 2007, s. 310) oraz pana Feliksa Waśkiewicza - ludzi, którzy z autopsji znają historię tego obiektu od czasów jego odsłonięcia w 1930 r. Pomnik był zakopany w ziemi od 1948 r. (z inspiracji członków miejscowej komórki PPR) i dopiero w latach 1989-1991 został odnaleziony, przywrócony do dawnego wize-runku i odsłonięty 16 listopada 1991 r.

Monument powstał z darowizn. Każdy, kto wsparł jego budowę, otrzymał mo-siężną płytkę na dowód wsparcia inicjatywy stawiania pomników marszałkowi.

Na płytce jest napis: "Wskrzesiciel Państwa Polskiego, twórca i wódz Armii Pol-skiej Marszałek Józef Piłsudski urodzony w ziemi wileńskiej, zesłany na sybir w 19-tym roku życia. Po powrocie wstąpił do PPR. W 1905 r. zorganizował walkę zbrojną z caratem. Potem stworzył Związek Strzelecki. - z nim wyruszył z Krakowa 6 sier-pnia 1914 r. na oswobodzenie zaboru rosyjskiego. Po opuszczeniu przez Moskali rubieży Rzeczypospolitej, skierował wszystkie siły przeciw Niemcom i Austryjakom. 20 lipca 1917 r wywieziony do Magdeburga, wrócił w listopadzie 1918 r. i 11-go te-go miesiąca objął władzę nad wskrzeszonym państwem. Stworzył rząd, zwołał sejm ustawodawczy, orężem wykreślił granice Polski. W 1920 r. odparł najazd bolsze-wicki. Od 1926 r. dążył całą potęgą swej woli do naprawy konstytucji. Jego geniusz pozwolił narodowi polskiemu dokonać w krótkim czasie olbrzymiego dzieła. Stawia-ne jemu pomniki są jednocześnie pomnikami miłości Ojczyzny".

A teraz kolejna zagadka: gdzie stoi ten budynek i co tam było przed laty? Dla oso-by, która właściwie odgadnie zagadkę, została przygotowana nagroda, voucher o wartości 40 zł na zakupy w sklepie "Hacjenda z winami dobrewina.pl" przy ul. Ma-rysińskiej 3.

Informacje prosimy przesyłać pod adresem redakcji lub pocztą elektroniczną na adres: w.zalewski@itl.waw.pl lub wlodekzalewski@gmail.com. Zapraszam rów-nież na Skypa - kontakt: wlodek.zalewski

Włodzimierz Zalewski