Chcę inaczej się nazywać

Moja przyszła żona nie chce po ślubie tak się nazywać. Własne panieńskie nazwisko też się jej nie podoba. Chętnie przyjęłaby moje, gdyby inaczej brzmiało. Czy mogę w jakiś sposób zmienić nazwisko?

Znany adwokat radzi czytelnikom "Echa"

Zmiana nazwiska jest najczęściej związana z zawar-ciem małżeństwa i w praktyce dotyczy głównie ko-biet. Istnieje jednak możliwość zmiany poza przy-padkiem zawierania małżeństwa. Sprawy te reguluje obowiązująca od roku 1956 ustawa o zmianie imion i nazwisk. Zmiana nazwiska może nastąpić wyłącznie na wniosek zainteresowanego. Nikt, żadna władza ani sąd nie może osobie dorosłej zmienić nazwiska wbrew jej woli. Wniosek składa się do kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, który podejmuje w tej sprawie decyzję. Od postanowienia kierownika USC można odwołać się do wojewody.

Warto jednak pamiętać, że nie możemy inaczej się nazywać tylko dla kaprysu. Wniosek o zmianę musi być uzasadniony ważnymi względami. Ustawa stanowi, że ważne względy to m.in. przypadki, gdy zainteresowany zmianą nosi nazwisko:

• ośmieszające albo nie licujące z godnością człowieka,
• o brzmieniu niepolskim,
• posiadające formę imienia.

Do innych ważnych względów należy także sytuacja, gdy ktoś pragnie zmienić swo-je nazwisko na takie, którego używa, lub powraca do nazwiska, które zostało zmienione. W praktyce nie ma problemu ze zmianą, gdy np. dzieci chcą przyjąć nazwisko panieńskie swojej matki.

Każdy, kto chce się inaczej nazywać, musi sam wskazać, jakie nowe nazwisko chce nosić. Nie ma jednak pełnej dowolności w tym wyborze. Przepisy jedno-znacznie mówią, że nie może zostać wydana zgoda na zmianę, gdy wnioskodawca chce nosić nazwisko historyczne, wsławione na polu kultury i nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że posiada członków rodziny, którzy tak się nazywają lub jest powszechnie znany pod takim nazwiskiem. Nie bardzo możemy więc liczyć, że zostaniemy Radziwiłłem czy Piłsudskim.

Zmiana nazwiska może polegać też na dodaniu drugiego członu. Jednak trzeba pamiętać, że nazwisko może składać się tylko z dwóch części. Jeżeli ktoś już ma podwójne, to nie może po prostu dodać sobie trzeciego członu. Może natomiast jeden człon zamienić na inny lub z jednego w ogóle zrezygnować.

Jeżeli nazwisko zmienią oboje rodzice, to automatycznie zostanie zmienione nazwisko ich nieletniego dziecka. Natomiast jeżeli zrobi to tylko jeden z rodziców, rozciągnięcie zmiany na małoletnie dziecko wymaga zgody drugiego z nich, chyba że jest on pozbawiony władzy rodzicielskiej. Gdy rodzice nie mogą dojść do poro-zumienia, mogą zwrócić się do sądu o rozstrzygnięcie. Jednak jeśli dziecko ukończyło 14 lat, musi się zgodzić na zmianę nazwiska.

Adw. Robert Smoktunowicz