Pomóżmy Wiśle być czystą

Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A. Warszawa, styczeń 2005 r.

Warszawa jest obecnie jedną z niewielu tak dużych aglomeracji miejskich w Euro-pie, z której ścieki komunalne trafiają do odbiornika bez jakiegokolwiek oczyszcza-nia. Z całego systemu kanalizacyjnego lewobrzeżnej Warszawy, obsługującego ponad milion mieszkańców, do Wisły odprowadzane jest rocznie około 100 milionów m³ nieoczyszczonych ścieków. W konsekwencji wpływa to bardzo niekorzystnie na czystość Wisły, a pośrednio także na wody Morza Bałtyckiego.

Miasto Warszawa wraz z Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociagów i Kanalizacji podjęły inicjatywę zmierzająca do kompleksowego rozwiązania problemu poprzez modernizację istniejącego systemu gospodarki ściekami powstającymi na terenie Warszawy. Najważniejsze etapy wielofazowego programu inwestycyjnego obejmu-ją:

• budowę Oczyszczalni Ścieków "Południe", która będzie obsługiwać południo-wą część lewobrzeżnej Warszawy,
• rozbudowę i modernizację Oczyszczalni Ścieków "Czajka" obsługującej do-tychczas prawobrzeżną stronę stolicy tak, by mogła przyjąć ścieki z central-nej i północnej części lewobrzeżnej Warszawy,
• budowę systemu przesyłu ścieków z lewobrzeżnej części Miasta do Oczysz-czalni Ścieków "Czajka".

Realizacja inwestycji umożliwi uporządkowanie gospodarki ściekowej w Warszawie. Dzięki oczyszczaniu wszystkich powstających w Mieście ścieków nastąpi zdecydo-wane ograniczenie ich negatywnego wpływu na środowisko, a co za tym idzie spełnienie wymogów prawnych w zakresie jakości ścieków.

Wykonanie inwestycji planowane jest na lata 2006 - 2010. Szacowany koszt wynosi mniej więcej 250 milionów euro. Warszawa spodziewa się uzyskać wsparcie finansowe na realizację tej inwestycji z Funduszu Spójności Unii Europejskiej na poziomie co najmniej 60%.

Budowa kolektorów przesyłowych

Docelowe rozwiązanie gospodarki ściekami w Warszawie przewiduje, że Oczysz-czalnia Ścieków "Czajka" będzie obsługiwała nie tylko prawobrzeżne dzielnice stolicy, ale również jej centralną i północną część położoną po lewej stronie Wisły. Alternatywne rozwiązania przewidujące budowę Oczyszczalni Ścieków "Północ" (na terenie Łomianek lub na terenie Huty Lucchini Warszawa), która miałaby obsługiwać lewobrzeżną część kanalizacji, zostały odrzucone ze względu na większą ingerencję w środowisko oraz mniejsze uzasadnienie ekonomicznie.

Projektowana sieć przesyłowa przewiduje po lewej stronie Wisły ułożenie kolektora od końcówki istniejącego kolektora Burakowskiego w ul. Marymonckiej, dalej w kierunku płn.-zach. pod Wisłostradą i przecinając skarpę - w kierunku Wisły, syfonem pod Wisłą i dalej do ul. Obrazkowej. Na prawym brzegu Wisły przesył ścieków ul. Modlinską do oczyszczalni "Czajka".

Kolektor układany będzie z rur z żywic poliestrowych wzmocnionych włóknem szklanym o odpowiedniej sztywności. Budowany będzie dwiema metodami, w zależności od przewidywanej głębokości ułożenia rur, w wykopie otwartym lub metodą microtunnelingu (wzdłuż ul. Modlinskiej i przy przejściu pod Wisła). Metoda ta polega na wykorzystaniu zaawansowanych samobieżnych maszyn wiertniczych drążacych tunele pod ziemią, w które następnie wprowadza się kolektory. Microtunneling pozwala na unikniecie wykopów na powierzchni terenu.

Realizacja inwestycji wymagać będzie wybudowania nastepujących obiektów: komory połączeniowej na końcówce kolektora Burakowskiego, budynku krat z przelewem burzowym, hermetycznych komór (startowej i wyjściowej syfonu), komór zasuw, kolektorów o łącznej długości 8116 m oraz pompowni ścieków na terenie oczyszczalni.

Modernizacja Oczyszczalni Ścieków "Czajka"

Rozbudowa i modernizacja Oczyszczalni Ścieków "Czajka", obok budowy oczysz-czalni "Południe", umożliwi rozwiązanie problemu nieuregulowanej gospodarki ściekowej na terenie Warszawy. Zwiększona zostanie obecna przepustowość obiektu z 180.000 m³/d do 435.000 m³/d. Zastosowane procesy technologiczne pozwolą dodatkowo na poprawę efektu oczyszczania. Dotyczy to zwłaszcza redukcji tzw. związków biogennych (azot i fosfor), odpowiedzialnych za pojawiające się latem zakwity wód powierzchniowych (w tym również w Morzu Bałtyckim).

Proces oczyszczania ścieków we współczesnej oczyszczalni jest wielostopniowy i obejmuje w szczególności oczyszczanie mechaniczne oraz rozbudowane oczyszczanie biologiczne. Powstające w wyniku oczyszczania osady ściekowe powinny zostać unieszkodliwione termicznie, co wymaga jednak ich odpowiedniego przygotowania. W analizowanym przypadku przewiduje się dwa zasadnicze warianty unieszkodliwienia osadów: spalenie osadów poddanych uprzednio procesom higienizacji termicznej i fermentacji (skutkujących usunięciem mikroorganizmów chorobotwórczych) oraz mechanicznemu odwodnieniu. Zaletą tego wariantu jest możliwość przyrodniczego wykorzystania osadów (w następstwie higienizacji) oraz powstawanie tzw. biogazu (w wyniku fermentacji). Taki gaz jest wysokoenergetyczny i może być wykorzystywany w procesach technologicznych prowadzonych na terenie obiektu.

Osady przed spaleniem zostaną poddane wstępnemu podsuszaniu. Umożliwi to prowadzenie procesu spalania bez konieczności dostarczania dodatkowej energii. Ciepło niezbędne do suszenia będzie dostarczane z instalacji spalania. Podsuszony osad z Oczyszczalni Ścieków "Czajka" będzie mieszany z suchym osadem z oczyszczalni "Południe" (85-90% suchej masy), a następnie kierowany do komory spalania.

Osady przekształcone zostaną do postaci popiołów lotnych, które będą poddawane procesowi scalania. Zapewni to trwałe związanie niebezpiecznych dla środowiska substancji w formę uniemożliwiająca ich przedostanie się do środowiska. Scalone popioły, ze względu na swoje właściwości fizyczne i dużą wytrzymałość, znajdują zastosowanie w budownictwie, np. drogowym. Spaliny powstałe w wyniku właściwego procesu spalania będą oczyszczone w stopniu zapewniającym spełnienie norm emisyjnych.

Technologie zagospodarowania warszawskich osadów ściekowych

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach definiuje osady ściekowe i precyzuje możliwe kierunki ich wykorzystania: w rolnictwie, kompostowania, przekształcania termicznego, składowania.

W rolnictwie osady w szczególności nie mogą mieć cech odpadu niebezpiecz-nego. Dopuszczalna zawartość poszczególnych związków chemicznych w osadach do wykorzystania rolniczego jest ścisle okreslona (podobnie jak konieczność ich stabilizacji, obróbki biologicznej, chemicznej i termicznej), co zapewnia wyelimi-nowanie zagrożenia dla zdrowia ludzi.

Kompostowanie - proces ten może odbywaś się jedynie w wyznaczonych miejscach oraz w instalacjach i urządzeniach spełniających określone wymogi. Powstały kompost, aby mógł zostac wykorzystany do nawożenia lub rekultywacji gleb, wymaga sprawdzenia zawartości określonych substancji, a także przeprowadzenia kontroli pod kątem braku szkodliwego oddziaływania na środowisko, w tym na zdrowie ludzi.

Przekształceniu termicznemu osady ściekowe mogą być poddane w spalarniach odpadów zapewniających ograniczenie do minimum zarówno ilość, jak i szkodliwość emitowanych substancji oraz monitorowanie emisji podczas procesu spalania.

Nielegalne zrzuty z drobnych zakładów przemysłowych i rzemieślniczych do warszawskiej sieci ściekowej powodują, że ścieki zawierają znaczne ilości metali ciężkich. Po procesie oczyszczania pozostaja one w osadach ściekowych. To wyklucza możliwość ich wykorzystania dla celów rolniczych. Wynika to z możliwości wymywania metali ciężkich do gleb, a co za tym idzie ich szkodliwe oddziaływanie na środowisko. Z tych samych powodów nie jest możliwe produkowanie kompostu z osadów pochodzących z Oczyszczalni Ścieków "Czajka".

W większości dużych aglomeracji osady ściekowe nie nadają się do wykorzystania rolniczego. Z tego względu ich unieszkodliwianie odbywa się poprzez termiczne przekształcenie w spalarniach zlokalizowanych na terenie oczyszczalni. Proces spalania zapewnia zatrzymanie szkodliwych substancji w postaci popiołu (który jest następnie scalany), jak również w wysokoefektywnych systemach oczyszczania spalin. Pod względem wartości opałowej, a więc parametru charakteryzującego przydatność do spalania, osady ściekowe są zbliżone do wartości opałowej węgla brunatnego.

Inne warianty termicznego unieszkodliwienia osadów ściekowych z Oczysz-czalni Ścieków "Czajka" polegające na tzw. współspalaniu w cementowniach, elektrociepłowniach lub w Zakładzie Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunal-nych (ewentualnie w zupełnie nowym, komercyjnym zakładzie przekształcania osadów), zostały wyeliminowane z dalszych rozważań ze względu na problemy techniczne, organizacyjne, czy też z uwagi na nieopłacalność ekonomiczną prowadzenia procesu w wymienionych obiektach.

W wyniku analizy kryteriów techniczno-ekonomicznych, organizacyjnych, jak również środowiskowych okazuje się, że wybudowanie zakładu termicznego unieszkodliwiania osadów ściekowych na terenie Oczyszczalni Ścieków "Czajka" jest najkorzystniejsze, w szczególności z uwagi na:

• brak konieczności transportu osadów do unieszkodliwienia poza teren oczyszczalni,
• najbardziej opłacalną ekonomicznie z rozważanych sposobów technologię termicznego przetwarzania osadów,
• zgodność z prawem polskim, unijnym oraz rozwiązaniami stosowanymi na świecie,
• najbardziej bezpieczny sposób postępowania z osadami z punktu widzenia oddziaływania na środowisko,
• możliwość wykorzystania energii odnawialnej powstałej w procesach stabili-zacji.

W technice unieszkodliwiania osadów ściekowych zasadniczo dominują instalacje wykorzystujące piece obrotowe, wielopółkowe, konstrukcji mieszanej oraz piece ze złożem fluidalnym. Jako podstawowy typ pieca najczęściej stosuje się piece fluidalne. Są one bardzo efektywne i minimalizują emisję zanieczyszczenia do powietrza. Jednocześnie zapewniają wysoki stopien odzysku energii, przez co instalacja jest samowystarczalna energetycznie w trakcie normalnej eksploatacji. Paliwo uzupełniające wymagane jest wyłącznie do rozruchu instalacji. Piece fluidalne charakteryzuje ponadto bezpieczny i bezawaryjny układ. Ze względu na brak części ruchomych również niskie koszty eksploatacji.

W dolnej części pieca fluidalnego znajduje się perforowane dno, na którym zalega piasek, stanowiący złoże. Podawane od dołu do złoża powietrze przeprowadza piasek w stan pecherzykowo-płynny, zwany "fluidyzacja". Piec po rozruchu jest podgrzewany do temperatury pracy z użyciem gazu ziemnego podawanego do złoża wraz z powietrzem. Kiedy mieszanina gazu i powietrza staje się jednorodna uruchamiany jest palnik, który powoduje pojawienie się płomienia na powierzchni złoża. Po kilku godzinach osiągana jest temperatura pracy około 500°C. Na rozgrzane złoże podawany jest osad. Jego ciekłe składniki momentalnie odparowują, a substancje organiczne ulegaja spaleniu. Dodatkowe powietrze (tzw. wtórne, o temperaturze około 700°C), umożliwia ponad 99,5% stopień wypalenia. W tzw. komorze dopalania o temperaturze 850°C z gazów spalinowych eliminowane są bardzo toksyczne dioksyny i furany. Czas przebywania spalin w tej strefie jest dłuższy od wymaganych 2 sekund - często przekracza 5 sekund. Pozostałe gazy spalinowe poddawane są procesom oczyszczania, które zapewniają spełnienie wymagań stawianych spalinom kierowanym do powietrza atmosferycz-nego.

Ze względu na omówione zalety procesu spalania osadów ściekowych w piecach fluidalnych są one obecnie powszechnie stosowane do tego celu w większości dużych aglomeracji europejskich. Planowana przepustowość instalacji mającej powstać przy Oczyszczalni Ścieków Czajka wyniesie 5÷8 t s.m./h, co wpisze Warszawę na listę wiodacych miast europejskich realizujacych nowoczesne trendy w gospodarce osadowej.

Czas realizacji projektu

Ogólny harmonogram modernizacji Oczyszczalni Ścieków "Czajka" i budowy kolektora przesyłowego zakłada realizację inwestycji do 2010 roku. Rozpoczęcie inwestycji planuje się na 2006 rok. Szacunkowy koszt przedsięwziecia, wraz z inwestycjami towarzyszącymi, wyniesie około 250 mln euro.

* * *

STRESZCZENIE INFORMACJI O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO

W niniejszym opracowaniu zaprezentowano streszczenie informacji zawartych w raportach ocen oddziaływania na środowisko modernizacji systemu gospodaro-wania ściekami komunalnymi w Warszawie.

Kolektory

Projektowany kolektor będzie budowlą podziemna. Dzieki temu praktycznie nie wpłynie na zmianę ukształtowania terenu wzdłuż projektowanej trasy. Dostosowane do poziomu terenu zostaną również górne części projektowanych komór technicznych. Widocznymi elementami będą jedynie: budynek krat z przelewem burzowym (w części lewobrzeżnej), komory wejściowa i wyjściowa syfonu oraz istniejąca pompownia "Nowodwory". Jedynie te budowle oraz odcinki realizowane metodą wykopu otwartego spowodują przekształcenia powierzchni terenu. Jednak będą one zlokalizowane poza najcenniejszym krajobrazowo obszarem miedzywala Wisły.

Odcinki realizowane metodą wykopu otwartego wymagają prowadzenia prac odwodnieniowych. Okresowo zakłóci to lokalne stosunki wodne. Pogorszenie warunków zbiorowisk fauny i flory rozwijających się na siedliskach wilgotnych będzie nieznaczne. Po zakończeniu prac zwierciadło wód podziemnych powróci do pierwotnego stanu.

Nie przewiduje się wpływu systemu przesyłowego na wody powierzchniowe. Praca maszyn oraz ruch samochodów ciężarowych w trakcie trwania budowy może spowodować nieznaczny wzrost zapylenia powietrza na małym obszarze (niewielki zasięg).

Gospodarka odpadami w fazie budowy i eksploatacji projektowanego systemu nie będzie miała znaczącego wpływu na środowisko. Racjonalne i bezpieczne dla środowiska zagospodarowanie odpadów będzie spoczywać na wykonawcy układu przesyłowego.

Projektowane przedsięwzięcie należy uznać za optymalne z punktu widzenia ochrony środowiska. Przesądza o tym pozytywny efekt końcowy, który doprowadzi do uporządkowania gospodarki ściekowej na terenie Warszawy. Przy tym należy podkreslić brak znaczących uciążliwości, a tym bardziej istotnego oddziaływania na środowisko - w tym na środowisko społeczne.

Modernizacja Oczyszczalni Ścieków "Czajka"

Przewiduje się zwiększenie przepustowości oczyszczalni ze 180.000 m³/d do 435.000 m³/d. Jednocześnie założono poprawę efektu oczyszczania, zwłaszcza w zakresie usuwania tzw. związków biogennych - głównie azotu i fosforu. To te związki są główną przyczyną okresowych zakwitów wód powierzchniowych. Projekt przewiduje również budowę instalacji do termicznego przekształcania powstających w oczyszczalni osadów ściekowych. Nowe obiekty powstana na niezagospodaro-wanej dotychczas części działki, która należy do oczyszczalni. Proponowane rozwiązania oparte zostały na sprawdzonych w praktyce procesach technolo-gicznych, które pozwolą spełnić rygorystyczne wymagania w zakresie efektów oczyszczania ścieków.

Wpływ zmodernizowanej i rozbudowanej oczyszczalni na jakość powietrza atmosferycznego związany będzie z emisjami: bioareozoli, odorów, gazów i pyłów powstających w wyniku spalania gazu ziemnego, biogazu oraz osadów ściekowych. Strefa oddziaływania zanieczyszczeń mikrobiologicznych w okolicy urządzeń oczyszczania mechanicznego powinna być mniejsza niż obecnie. Będzie to efekt hermetycznego zamknięcia źródeł emisji oraz oczyszczania powietrza w biofiltrze.

Ze względu na zwiększenie powierzchni komór biologicznych możliwy jest jednak wzrost emisji mikroorganizmów, szczególnie w kierunku północnym. Może to stanowić uciążliwosc, jednakże nie spowoduje niekorzystnego wpływu na zdrowie okolicznych mieszkańców. Rzeczywisty zasięg emisji bioaerozoli powinien zostac określony pomiarami wykonanymi po rozbudowie oczyszczalni.

Działalność rozbudowanej oczyszczalni może wpłynąc na przekroczenia norm jednogodzinnych stężeń amoniaku poza terenem obiektu - do około 25 m w kierunku południowo-wschodnim i do około 13 m w kierunku północno-zachodnim. Nie przewiduje się występowania przekroczeń stężeń siarkowodoru. Rzeczywisty zasięg jego emisji, podobnie jak w przypadku bioaerozoli, powinien zostać określony pomiarami po rozbudowie oczyszczalni.

Szacuje się, że emisja pozostałych zanieczyszczeń z kotłów oraz pieców do spalania osadów (dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, tlenek wegla, pył), nie będzie powodować przekroczenia dopuszczalnych steżeń tych substancji w powietrzu. Rzeczywisty wpływ oczyszczalni po rozbudowie na stan powietrza zostanie zweryfikowany w drodze monitoringu steżeń substancji zanieczyszcząjacych.

Po rozbudowie, tak jak obecnie, wszystkie ścieki z oczyszczalni będą odprowa-dzane do Wisły. Stosowane procesy oczyszczania zapewnią osiągnięcie efektów zgodnych z wymaganym pozwoleniem wodnoprawnym oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska (Dz.U. 2004.168.1763). Należy w pierwszym rzędzie podkreslić, że w wyniku rozbudowy i modernizacji obiektu do oczyszczalni trafią ścieki, które obecnie odprowadzane są bezpośrednio do Wisły. W efekcie globalny wpływ ścieków z Warszawy na Wisłę ulegnie zdecydowanemu zmniejszeniu. Dodatkowo wpłynie na to uruchomienie w 2006 roku oczyszczalni "Południe".

Niezależnie od planowanego wariantu rozbudowy i modernizacji obiektu, za-równo w porze dziennej, jak i nocnej, emisja hałasu podczas budowy i eksploatacji oczyszczalni nie będzie miała negatywnego wpływu na środowisko. Hałas wobec tego nie będzie stanowił zagrożenia dla zdrowia okolicznych mieszkańców.

Z uwagi na fakt, iż Oczyszczalnia Ścieków "Czajka" stanowi trwały element krajobrazu analizowanego terenu, jej rozbudowa i modernizacja nie wpłynie negatywnie na walory krajobrazowe obszaru o typowo przemysłowym charakterze. Utrwali jedynie dotychczasowy sposób jego użytkowania.

Biorąc pod uwage:

• dostosowanie gospodarki wodno-ściekowej w Warszawie do wymogów prawa ochrony środowiska,
• lokalizację nowych obiektów inwestycji na terenie istniejącej Oczyszczalni Ścieków "Czajka",
• ograniczenie uciążliwości i oddziaływań na środowisko oczyszczalni ścieków do terenu jej działki,

należy uznać projektowane przedsięwzięcie za optymalne z punktu widzenia ochro-ny środowiska.

Zagospodarowanie osadów ściekowych

Termiczne przekształcanie osadów jest metodą jak najbardziej zasadna do stosowania w Oczyszczalni Ścieków "Czajka". Wynika to m.in. ze względu na: unieszkodliwianie osadów w miejscu ich powstawania (brak konieczności transportu), bezpieczeństwo z punktu widzenia oddziaływania na środowisko, zastosowanie sprawdzonej i najbardziej uzasadnionej ekonomicznie technologii (spośród innych rozważanych na wstępie wariantów), jak również możliwość wykorzystania energii odnawialnej powstałej w procesach stabilizacji osadów.

Proces spalania będzie odbywał się w tzw. piecu fluidalnym. Obecnie to rozwiązanie konstrukcyjne uznawane jest za najlepsze wsród urządzeń do spalania osadów z oczyszczalni ścieków. Dzięki zapewnieniu stałej i stosunkowo wysokiej temperatury spalania znacząco ograniczone jest tworzenie się szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi substancji. Zastosowanie specjalnej komory dopalania spalin umożliwi (dzięki odpowiednim parametrom temperaturowym i czasowym) zredukowanie do minimum wysoce szkodliwych dla zdrowia człowieka substancji - dioksyn i furanów. Odpowiednie urzadzenia oczyszczania gazów zapewnią spełnienie wymagań w zakresie dopuszczalnych stężeń pozostałych zanieczysz-czeń, które są składnikami spalin.

Powstające w procesie spalania osadów popioły oraz szlam zostaną poddane procesowi scalenia w przewidzianej do tego celu instalacji. Zastosowana technologia scalania tych pozostałości poprocesowych zapewni trwałe związanie niebezpiecznych dla środowiska substancji w formę uniemożliwiająca ich przedostanie się do środowiska. Właściwości fizyczne i duża wytrzymałosc scalonych popiołów umożliwiają ponadto ich zastosowanie w budownictwie.

Scieki technologiczne powstające w procesie unieszkodliwiania osadów ściekowych, po wstępnym podczyszczeniu, będą kierowane do właściwego oczyszczania. Zastosowane procesy zapewnią spełnienie wymagań Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska (Dz.U. 2004.168.1763).

Okresowe zwiększenie poziomu hałasu, przewidywane w fazie budowy instalacji, nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych norm w tym zakresie i będzie ograniczone jedynie do pory dziennej. Ze wzgledu na fakt, że oczyszczalnia ścieków nie jest zaliczana do zakładów o zwiększonym, bądź dużym ryzyku (podobnie jak instalacja do termicznego unieszkodliwiania osadów), wystąpienie nawet poważnej awarii nie spowoduje zagrożenia dla środowiska.

Monitoring i zabezpieczenia wybrane do zastosowania w spalarni

Na terenie zmodernizowanej Oczyszczalni Ścieków "Czajka" prowadzony będzie monitoring środowiska wodnego, emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz moni-toring wód podziemnych. Zakład będzie zobowiązany do prowadzenia ciagłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza, w tym z:

• instalacji spalania osadów (zanieczyszczenia gazowe),
• instalacji spalania paliw, których eksploatacja będzie wymagać pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,
• emisji chlorowodoru i fluorowodoru,
• zawartości mikroorganizmów w powietrzu wokół oczyszczalni,
• steżenia siarkowodoru i amoniaku w powietrzu.

W celu stwierdzenia warunków akustycznych w otoczeniu Oczyszczalni Ścieków "Czajka" w wybranych miejscach prowadzone będą również okresowe pomiary ha-łasu - dotyczy to zwłaszcza zamieszkanych posesji. Okresowo badaniom poddawa-ne będą również wybrane parametry jakości wód podziemnych. Próbki będą pobierane z piezometrów zainstalowanych na terenie oczyszczalni.

Materiał pochodzi ze strony www.mpwik.com.pl