"Żydowskie Powązki" uratowane? Sto milionów w grze
14 grudnia 2017
Sejm niemal jednomyślnie przekazał gigantyczną dotację prywatnej fundacji, która zaopiekuje się jednym z najważniejszych polskich cmentarzy.
- Można śmiało uznać, że obok warszawskich Powązek, krakowskich Rakowic, wileńskiej Rossy i lwowskiego Łyczakowa cmentarz Żydowski w Warszawie jest jednym z najważniejszych polskich cmentarzy, który ma niebagatelne znaczenie dla społeczności żydowskiej na świecie - czytamy w uzasadnieniu ustawy, którą przyjęto 8 grudnia w Sejmie.
Potrzeba milionów
Czynny do dziś XIX-wieczny kirkut przy Okopowej liczy ok. 200 tys. macew i pomników, wśród których można znaleźć nagrobki wielu rabinów, cadyków oraz przedstawicieli polsko-żydowskich elit XIX i XX wieku. W ostatnich latach pochowano tam m.in. Marka Edelmana, jednego z przywódców powstania w getcie. Cmentarz jest często odwiedzany przez wycieczki z Izraela i innych krajów, ale stan zachowania większości grobów nie jest dobrą wizytówką Warszawy. Gminy Wyznaniowej Żydowskiej nie stać na remont ogromnej nekropolii a prace konserwatorskie finansowane na mocy umowy przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego, to kropla w morzu potrzeb.
"Zasilenie kapitału"
Pod koniec listopada posłowie PiS przedstawili projekt ustawy, zgodnie z którym FDzK otrzyma gigantyczną dotację w postaci 100 mln zł. Pieniądze te mają być przeznaczone na... zakup papierów wartościowych i inne inwestycje, z których cały dochód będzie przeznaczany na remonty na cmentarzu. W ten sposób los zabytków będzie zależeć głównie od tego, jaki zysk uda się wygenerować fundacji, kierowanej przez historyka i wicedyrektora Instytutu Adama Mickiewicza, dr Michała Laszczkowskiego.
Porozumienie ponad podziałami?
Podczas dyskusji w Sejmie posłowie opozycji skrytykowali PiS za zbyt szybkie procedowanie i wyrazili szereg wątpliwości, dotyczących np. kontroli nad wydatkami fundacji. Gdy przyszło do głosowania, na tablicy widniał jednak wynik: 416 posłów za, 4 przeciw. Przekazanie 100 mln zł poparły wszystkie siły polityczne na czele z PiS i PO. Za dotacją głosowali też warszawscy posłowie od Jarosława Kaczyńskiego i Pawła Kukiza po Marcina Święcickiego i Ryszarda Petru.
(dg)
