Zakłady pracy (nie)chronionej?

Co takiego się stało, że nagle do tej pory wygodni dla pracodawców pracownicy, już takimi mogą nie być? Powodem jest utrata przywilejów, jakimi do niedawna cieszyły się zakłady pracy chronionej.

Planowane zwolnienia Badania ankietowe przeprowadzo-ne przez POPON, w których wzię-ło udział przeszło 50 zakładów za-trudniających łącznie około 21 tys. osób wskazują, że co naj-mniej 70 procent z nich planuje w tym roku redukcję etatów. A od początku roku pracę straciło już 24 tys. niepełnosprawnych.

Największy dotyczył zwrotu podatku VAT. Dla wielu przedsiębiorstw stanowiło to znaczny zastrzyk gotówki, stanowiący istotną pozycję w przychodach. Teraz właściciele zakładów pracy chronionej twierdzą, że nie ma im czego zazdrościć.

Najpierw weszła w życie nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej niepełnosprawnych, która zwrot podatku VAT zamieniła na dofinansowanie wynagrodzenia niepełnosprawnych, wynoszące od 50 do 130 procent minimalnej pensji, wysokość którego uzależniona jest od stopnia niepełno-sprawności zatrudnionego. Jednak nie to, jak twierdzą przedsiębiorcy, najbardziej w nich uderzyło. Skrzydła podcięło im rozporządzenie Rady Ministrów z 18 maja tego roku, które już dzień później weszło w życie, a na dodatek obowiązuje z datą wsteczną od 1 maja. Włodzimierz Guzicki, prezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych podkreśla, że tak być absolutnie nie powinno, tym bardziej, że dotychczasowe orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stwierdzają, że każda zmiana dotycząca podmiotów gospodarczych powinna mieć przynajmniej roczne vacatio legis.

Na innych zasadach

Rozporządzenie całkowicie zmieniło zasady finansowania zakładów pracy chronionej. Zryczałtowane dopłaty do każdego niepełnosprawnego pracownika zastąpiono zaliczkami, których wielkość określa pracodawca. Co jednak ważne, musi on przede wszystkim wykazać, o ile wyższe są koszty zatrudniania osoby niepełnosprawnej od zatrudniania zdrowego pracownika. Po dokładnym określeniu tego, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wypłaca pracodawcy różnicę. Jednak przedsiębiorcy po pierwsze nie bardzo wiedzą, jak to obliczać, a po drugie obawiają się, że w razie ewentualnej kontroli ich wyliczenia mogą zostać podważone.

Jedyna szansa

Dla wielu osób niepełnosprawnych praca to nie tylko możliwość zarobienia, lecz także rehabilitacja, czynne uczestnictwo w życiu. Dlatego bardzo ważne jest, by jak najwięcej z nich mogło pracować. Taką szansę stwarzają zakłady pracy chronionej. Co jakiś czas powraca temat opłacalności ich utrzymania, sensu zatrudniania niepełnosprawnych. Jest oczywiste, że niewielu pracodawców będzie ich zatrudniać z dobrej woli. Jakąś zachętę muszą mieć. Warto wreszcie stworzyć jasny, przejrzysty system, który pozwoli osobom niepełnosprawnym mieć poczucie bezpieczeństwa, że będą nadal pracować. Niepewność, jaka co jakiś czas przychodzi, nie służy nikomu.

km