Ratują historyczne nagrobki na Powązkach. Kolejne pomniki odnowione

Jak informuje warszawski ratusz, w tym roku konserwatorzy oczyścili nagrobki z warstw czarnej smolistej patyny, soli i mikroorganizmów. Były one przyczyną postępującej korozji kamienia. Następnie, po uzupełnieniu ubytków, spękań i innych zniszczeń, nanieśli impregnat. To miejsce ma krzyczeć: "Nigdy więcej wojny!"
W Dniu Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy uroczyście otwarto drzwi do budynku Izby Pamięci na Woli - nowego oddziału Muzeum Warszawy. Przestrzeń ma przywracać pamięć o zamordowanych i poległych w czasie powstania. Od 4 października wnętrze jest otwarte dla publiczności. Ratują Stare Powązki

Ten zabieg zabezpieczy nagrobki przed niszczącym działaniem czynników atmosferycznych i zanieczyszczeń powietrza. W trakcie prac konserwatorzy uczytelnili napisy i inskrypcje na pomnikach oraz tablicach nagrobnych. Poddali też pełnej konserwacji ogrodzenia i wszystkie pozostałe elementy dekoracyjne nagrobków wykonane z metalu. W tym roku zostały wyremontowane m.in. pomniki nagrobne Deotymy, rodziny Piotrowskich i Jeziorańskich oraz Cypriana Godebskiego.

Jednym z uratowanych w tym roku zabytków jest pomnik na grobie Jadwigi Łuszczewskiej, zmarłej w 1867 r. pisarki i poetki doby romantyzmu, znanej pod pseudonimem literackim Deotyma i jej ojca Wacława Łuszczewskego - radcy stanu Królestwa Polskiego. Neoklasycystyczny pomnik z drugiej połowy XIX wieku wyszedł spod dłuta Daniela Zalewskiego. Na cokole z piaskowca szydłowieckiego eksponowana jest naturalnej wielkości siedząca postać anioła wspartego na urnie. Porowata powierzchnia rzeźby wystawiona na działanie wód opadowych uległa przypowierzchniowej erozji i zatraciła ostrość rysunku. Usunięcie patyny i rekonstrukcja zniszczonych elementów kompozycji odsłoniła wysokie walory estetyczne i warsztatowe rzeźby.

Cenne nagrobki na Powązkach

Prace zakończono także przy równie pięknym pomniku nagrobnym rodziny Piotrowskich i Jeziorańskich z ok. 1850 r. Postument wyrzeźbionego w piaskowcu pomnika zdobi oparta o urnę postać płaczki w bogato udrapowanym himationie. To typowe dla doby klasycyzmu, wzorowane na grobowcach antycznych.

Warto też zwrócić uwagę na nagrobek Cypriana Godebskiego (dziadka rzeźbiarza o tym samym imieniu i nazwisku), poety i pułkownika 8 pułku piechoty wojsk polskich. Poległ on podczas wojen napoleońskich w 1809 r. w bitwie pod Raszynem. W tym okresie monumentami w formie rzymskich sarkofagów upamiętniano wybitne osobistości. Sarkofag dekorowany jest motywem, m.in. palmą skrzyżowaną z przechyloną amforą, z której wylewa się krew.

Miliony na zabytkowy cmentarz

Warszawa od kilkunastu lat wspiera finansowo renowacje zabytkowych nagrobków na Cmentarzu Powązkowskim. Warto tu wspomnieć, że wiele z nich to wręcz bezcenne dzieła sztuki. Pieniądze w formie dotacji przekazywane były na renowacje pomników nagrobnych, kaplic czy murowanego ogrodzenia z Bramą św. Honoraty. W latach 2004-2022 miasto przeznaczyło na konserwację powązkowskich nagrobków oraz ogrodzenia 7,2 mln zł.

(jr)