Kamienie Pamięci przy Potockiej. Żoliborz dołącza do ogólnopolskiego projektu

Stolpersteine, z niemieckiego "kamienie, o które się potykamy", to niewielkie pomniki ofiar nazizmu. Betonowe kostki o wymiarach 10 na 10 cm pokrywa mosiężna tabliczka z wygrawerowanymi danymi osoby: imieniem, nazwiskiem, datą urodzenia, deportacji i śmierci.

Stolpersteine - co to jest?

- To bardzo poruszająca forma pamięci. Korczak w spódnicy. Niesamowita historia dr Toli Mintz
W wieku 41 lat lekarka Sanatorium im. Włodzimierza Medema w Miedzeszynie zginęła wraz z dwiema setkami dzieci w obozie zagłady w Treblince. Mogła uciec, ale wolała zostać z nimi. Spotykając taki kamień, człowiek zatrzymuje się i konfrontuje z tragiczną historią konkretnej osoby - mówi Anna Gutkowska ze Stowarzyszenia Drugie Pokolenie - Potomkowie Ocalałych z Holokaustu.

Choć Stolpersteine można spotkać w wielu europejskich miastach, w Warszawie pojawiły się dopiero niedawno. Pierwsze zostały wmurowane 23 lipca 2023 r. przy ul. Złotej 62. Upamiętniają trzy siostry - nauczycielki zamordowane przez Niemców: Zofię Kabak, Marię Wygodzką i Katarzynę Zylberberg.

Kolejne kamienie pojawiły się na Muranowie - przy ul. Dubois i Niskiej - dla rodzin Glezer i Frydman. Teraz przyszedł czas na Żoliborz.

Rodzina Zylbertów z Potockiej

Nowe kamienie pamięci pojawią się na chodniku przy Potockiej 4a - przed wojną był to adres Potocka 20. Mieszkała tam rodzina Zylbertów: Chana (ur. 1901), Nachum (ur. 1897), Frania Frida (ur. 1921), Renia (ur. 1930), Mania (ur. 1932), Szmul (ur. 1924) - wszyscy zostali wywiezieni w 1942 r. do obozu zagłady w Treblince. Najmłodsza miała zaledwie 10 lat.

- Upamiętniony zostanie także Dawid Zylbert, urodzony w 1928 r., który jako jedyny z rodziny przeżył Holokaust - podkreśla Anna Gutkowska.

REKLAMA

Kamienie pamięci Stolpersteine w Warszawie

Projekt wspiera Stowarzyszenie Drugie Pokolenie - Potomkowie Ocalałych z Holokaustu. W lutym żoliborska komisja kultury jednogłośnie przyjęła uchwałę o montażu Stolpersteinów. Inicjatywę poparł stołeczny konserwator zabytków Michał Krasucki.

- Problemem są zmiany siatki ulic i lokalizacji budynków, które nie pokrywają się z przedwojennymi planami - zaznacza Michał Krasucki. - Mimo to realizacja tego typu inicjatyw jest ważna i potrzebna - podsumowuje.

Finansowanie odbywa się głównie ze środków grantowych, a montażem zajmie się inwestor prywatny. Zaplanowany jest na 20 sierpnia.

(db)