Siedem lat Ogrodu Sprawiedliwych. Kto o nim pamięta?

Ogród Sprawiedliwych znajduje się na skwerze Jura-Gorzechowskiego, na terenie dawnego więzienia dla kobiet między Dzielną a Pawią. Uroczyste otwarcie odbyło się 5 czerwca 2014 roku i towarzyszyło obchodom 25. rocznicy pierwszych od II wojny światowej częściowo wolnych wyborów w Polsce.

Ogród Sprawiedliwych w Warszawie

Rozmieszczone w ogrodzie kamienie mają przypominać o postaciach walczących z totalitaryzmem i sprzeciwiających się ludobójstwu. W pierwszej kolejności upamiętniono m.in. Marka Edelmana, Jana Karskiego i Tadeusza Mazowieckiego, ale też mniej znane osoby, zdecydowanie zasługujące na większy rozgłos.

Magdalena Grodzka-Gużkowska (1925-2014) podczas II wojny światowej ratowała uwięzionych w getcie warszawskich Żydów, a następnie wraz z mężem została prekursorką terapii dzieci autystycznych. Z kolei Antonia Locatelli (1937-1992) była włoską zakonnicą pracującą w Ruandzie. Gdy Hutu rozpoczęli eksterminację Tutsich, misjonarka poświęciła życie, by poinformować o ludobójstwie ambasadę Belgii oraz francuskie i brytyjskie media.

Upamiętnienia bez rozgłosu

- W tym roku do grona uhonorowanych dołączą: Karol Modzelewski, działacz społeczny, jeden z liderów demokratycznej opozycji i jeden z Ojców Założycieli III RP; Stanisław Jewgrafowicz Pietrow, podpułkownik Armii Radzieckiej, który uchronił świat przed konfliktem nuklearnym oraz Antonina i Aleksander Wyrzykowscy, którzy ratując w Jedwabnem Żydów przeciwstawili się własnej społeczności - poinformował w ubiegłym roku Dom Spotkań z Historią. - Uroczystość została przeniesiona na przyszły rok z powodu pandemii.

6 marca DSH podał, że uroczystość nie odbędzie się również w tym roku. Tym razem uhonorowani mieli zostać: orędownik pojednania ormiańsko-tureckiego Hrant Dink (1954-2007), pomagająca więźniom niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau Julia Ilisińska (1903-1978), twórca archiwum warszawskiego getta Emanuel Ringelblum (1900-1944) oraz chiński antykomunista Liu Xiaobo (1955-2017).

Co ciekawe, w komitecie decydującym o upamiętnieniach nie zasiada burmistrz Woli Krzysztof Strzałkowski, ale jest w nim Urszula Kierzkowska, burmistrz... Bemowa. Gdy powstawał Ogród Sprawiedliwych, była na Woli poprzedniczką Strzałkowskiego.

(dg)