Nie wystawiaj! Grozi grzywna!

Najlepiej mają ci mieszkańcy, których admi-nistracje poczuwają się do tego, by wywozić zużyty sprzęt. Raz w tygodniu po wysta-wione lodówki, pralki, itp. przyjeżdża samo-chód i je zabiera. Jednak to rzadkość. Zasa-dą jest wystawić, co niepotrzebne, i niech inni (nie wiadomo kto) się martwią.

Gminy organizują

Od 21 października br. obowiązuje ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektroni-cznym z 29 lipca 2005 r., która nawiązuje do unijnej Dyrektywy WEEE (Waste of Electric and Electronic Equipment). Ustawa nakłada na władze lokalne obowiązek powiadamiania mieszkańców o tym, kto i gdzie odbiera zużyty sprzęt. Informacje, jaka firma i czym się zajmuje, winny być udostępnione zainteresowanym. Jednak zważywszy na to, że przepisy ustawy weszły w życie zaledwie półtora miesiąca temu, zapewne przyjdzie jeszcze poczekać na stworzenie systemu i informacji, i wywozu, choć gminy już teraz mają obowiązek informowania o możliwości oddania starego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Jak wiemy, jest inaczej, i nie ma znaczenia, że od dawna było wiadomo, kiedy ustawa zacznie obowiązywać i był czas na przygotowanie się do tego. Okazuje się, że bez znaczenia jest również fakt, że na rynku działa wiele firm specjalizujących się w zbieraniu, wywozie i recyklingu zużytego sprzętu elektryczno-elektronicznego, z usług których samorządy mogą i powinny korzystać. W stowarzyszeniu Rekopol, skupiającym część firm recy-klerskich mówią, że system zadziała najwcześniej wówczas, gdy powstanie rejestr firm i organizacji zajmujących się recyklingiem takiego sprzętu.

Kara za demontaż

Już w 2004 roku przygotowano plan odzyskiwania przez firmy zużytego sprzętu. Zgodnie z nim już w ubiegłym roku firmy powinny zamieszczać informacje, że określonego dnia będą bezpłatnie odbierać zużyte przedmioty i przekazywać je dalej do recyklingu (też bezpłatnie). Plan jednak nie jest realizowany, podobnie jak wytyczne ustawy. Nic więc dziwnego, że pozbywamy się niepotrzebnych telewi-zorów, pralek i lodówek na różne sposoby. Mieszkańcy wsi najczęściej wyrzucają je do lasu, a ci z miast - wystawiają przy altankach śmieciowych. W miastach większość z tych przedmiotów rozmontowują zbieracze złomu, zabierając z nich wszystko, co można sprzedać. A jest to niedozwolone, podobnie jak wystawianie rzeczy na śmietnik. I wystawiającym, i demontującym - jeśli zostaną na tym przy-łapani - grozi, zgodnie z zapisami ustawy - kara grzywny. Szczególnie niebez-pieczne jest demontowanie sprzętu, ponieważ mogą się z niego wydobywać związki szkodliwe dla zdrowia i środowiska.

Ma kto sprzątać

Nie brakuje firm zajmujących się odzyskiem i recyklingiem sprzętu elektryczno-elektronicznego. Na przykład polska firma Thornmann Recycling jako jedyna odzyskuje i poddaje recyklingowi szkło kineskopowe ze zużytych telewizorów i monitorów, a także sprzęt chłodniczo-klimatyzacyjny. Podstawia nieodpłatnie spec-jalistyczne kontenery. Znaczącą pozycję na polskim rynku odgrywają też wielkie firmy z kapitałem zagranicznym - SITA, STENA, REMONDIS. Wszystkie zużyte urządzenia, które w momencie odbioru są odpadami, odbierane są bezpłatnie fir-mowym transportem. Dla zakładów utylizacji odpadów czy komunalnych stosowane są upusty sięgające nawet 50 proc. REMONDIS zapowiada, że w styczniu 2006 roku rozpocznie właściwą zbiórkę zużytego sprzętu, oferując mieszkańcom selektywne zbieranie i przetwarzanie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Przy-mierzają się do tego również inne firmy, a jest ich w Polsce około trzystu. Można się zatem spodziewać, że pomału system zacznie działać. Na pocieszenie dodam, że nie tylko w Polsce ta kwestia idzie jak po grudzie. Inne kraje też mają problemy z odzyskiwaniem sprzętu elektryczno-elektronicznego.

JZV