Pożałowania godne zwierzę

W najnowszym numerze Nowych Książek Marek Paryż opisuje, jak w powieści ,,Pożałowania godne zwierzę" Robin McLean ,,dekonstruuje heroiczne mity Zachodu": (...) Przemoc pomaga stworzyć hierarchie władzy, a na Zachodzie hierarchie wydają się jasne: są istoty przeznaczone do tego, by rządzić - mężczyźni - i są istoty podporządkowane: kobiety, Indianie, zwierzęta. McLean symptomatycznie wpisuje sytuację wyjściową w powieści w historię podboju Zachodu, przeplatając dialogi postaci z symbolicznym opisem ekspansji. To historia budowana przez mężczyzn, którzy ,,trudności pokonywali w pocie czoła", a nie przez kobiety, które ,,padały jak muchy". Dan chce widzieć w sobie spadkobiercę herosów ery podboju, a Ginny niszczy to wyobrażenie, zademonstrowawszy swoją wolę w sposób najbardziej dla niego haniebny. Toteż musi ona ponieść karę adekwatną do swojego przewinienia - według męskiego oglądu - i umrzeć tak, jak umiera zwierzę, całkowicie odarta z godności. (...)

Całość dostępna w numerze 7-8/2023 czasopisma Nowe Książki( noweksiazki.com.pl )

,,Mula myśl", odsłona piąta (czerwonobułana mulica opowiada historię i trzykrotnie coś jej przerywa): Źrebię i kojoty . Pewnego razu, w nocy przed jej ucieczką, stali sobie razem w mroku, słuchając czerwonobułanej mulicy, kiedy nadeszła kobieta złodziejka i przetrząsnęła ich juki, a potem nadszedł chłopak złodziej i zrobił dokładnie to samo, i mimo że trzydzieści końskich oczu (wliczając konie) patrzyło na złodziei, każde z intruzów uważało, że nikt ich nie widział. Straszna zniewaga, owszem - rozmyślała czerwonobu- łana mulica - żeby nas wszystkich policzyć jako ,,zero" . Nie była tym wzburzona, ale i tak przerwała sama sobie, żeby to powiedzieć, żeby to wybrzmiało. Potem chłopak chyłkiem się oddalił, przyodziany w ten swój śmieszny mundurek i szmaty, a czerwonobułana mulica próbowała odzyskać tę historię, próbowała doprowadzić tę historię do budzącej jak największą żałość kulminacji: nadejścia kojotów. Okrutny ślinotok, ujadająca sfora coraz bliżej i bliżej, okrążająca biedne źrebię, o którym stado zapomniało, ale wtedy coś przerwało jej po raz drugi: My tu wszyscy razem mamy sześćdziesiąt kopyt - zarżała jelenia mulica, przeciwważąc historię czerwonobułanej swoją własną wersją tej samej skargi na tę ostatnią zniewagę, jaka spotkała ich w mroku; trzy narracje toczące się razem, jak to zwykle bywa, mułom nieobce są wszak krzyżówki. - Mogliśmy każde z nich ubić na proch. Zakotłowały się, wierzgały, a potem nastąpiły przemowy, co przerwało opowieść po raz trzeci. I konie też! - wykaszlał wysoki muł, patrząc swym nieziemsko pięknym okiem na konie. - Ale konie to nigdy nie przepuszczą okazji, żeby się poniżyć. Wysoki muł był zmęczony i chory, utykał, ale co dzień parł do przodu, umarłby, prąc do przodu, tak jak i owa ,,królowa" w zwiewnej szacie. Oko za oko i ząb za ząb - zarżała jelenia mulica. - Trzeba celować w kolana, twarz, w najdłuższe, najcieńsze kości. Nigdy nie dowiedzieli się, co przytrafiło się źrebcowi.