Darowizny

Senator - adwokat radzi czytelnikom "Echa"

Darowizna powinna być dokonana w formie aktu no-tarialnego. Aktu notarialnego nie można uniknąć, szczególnie przy darowiznach dotyczących nierucho-mości (działka, dom, mieszkanie).

Powstanie konieczność poniesienia opłat w pos-taci taksy notarialnej, wpisu nowego właściciela do księgi wieczystej, podatku od czynności cywilno-prawnych oraz podatku od darowizny. Wysokość wskazanych opłat zależeć będzie w dużej mierze od wartości mieszkania. Wartość opłat zostanie wyli-czona i pobrana przez notariusza przy sporządzaniu aktu notarialnego - umowy darowizny. Jednak jeżeli mieszkanie nie zostanie sprzedane w ciągu 5 lat od dnia darowizny, to można uniknąć podatku od daro-wizny.

Rodzice (lub jedno z rodziców jeżeli jest właści-cielem) może dokonać darowizny mieszkania dla jednego dziecka bez wiedzy i zgody pozostałych dzieci. Jest to jak najbardziej zgodne z prawem.

Jeżeli rodzice jeszcze żyją, to rodzeństwo w chwili obecnej nie może niczego domagać się od obdarowanego. Inną sprawą jest, że na podstawie prawa spad-kowego pozostałym dzieciom będzie należała się równowartość części majątku po rodzicach. Jeżeli śmierć rodziców nastąpi przed upływem 10 lat od dokonania darowizny, to można ją będzie uwzględniać przy ustalaniu udziałów spadkowych, w oparciu o które oblicza się zachowek czyli tę część, która bezwzględnie należy się każdemu ze spadkobierców.

W określonych sytuacjach darowiznę można odwołać. Jeżeli darowizna jeszcze nie jest wykonana (np. mieszkanie nie jest jeszcze przekazane dzieciom) to darczyńca może ją odwołać jeżeli jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania. W przypadku darowizny już wykonanej - darczyńca może ją odwołać tylko w przypadku, gdy obdarowany dopuścił się względem niego rażącej nie-wdzięczności. Mowa tu np. o pozostawieniu darczyńcy przez obdarowanego bez koniecznej pomocy, w tym materialnej. Warto wspomnieć, że jeżeli po dokonaniu darowizny darczyńca popadł w niedostatek, obdarowany ma obowiązek dostarczać mu środków utrzymania w granicach wzbogacenia, tj. wartości rzeczy darowanej w tym zakresie, w jakim wartość ta jeszcze istnieje. Jeżeli obdarowany nie będzie wykonywał tego obowiązku, bez wątpienia nastąpi przypadek jego rażącej nie-wdzięczności. Odwołanie darowizny następuje w drodze pisemnego oświadczenia, złożonego przez darczyńcę obdarowanemu. W sprawach spornych rozstrzygnięcie należy do sądu.

Fakt, iż mieszkanie jest obciążone hipoteką nie wpływa na formę jak i samą możliwość jego sprzedaży czy darowania. Istnienie hipoteki nic nie zmienia. Co więcej, wręcz niedopuszczalne jest zastrzeżenie w księdze wieczystej, przez które właściciel nieruchomości zobowiązuje się, że nie sprzeda/daruje nieruchomości przed wygaśnięciem hipoteki. Bank nie może nie zgodzić się na darowiznę, bowiem nie narusza to jego praw.

Adw. Robert Smoktunowicz
Senator RP